'Chênh lệch thuế đối ứng không đủ để làm các quốc gia FDI phải thay đổi chiến lược đầu tư'

19 giờ trướcBài gốc

Chỉ còn một vài ngày nữa là đến mốc 1/8 khi Mỹ sẽ áp dụng thuế đối ứng, theo thông báo của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, đây đã là mốc hoãn thứ thứ hai mà ông Trump đưa ra về lộ trình áp dụng thuế đối ứng.

Cụ thể, sau khi công bố thuế đối ứng vào ngày 2/4, Mỹ tuyên bố sẽ không áp dụng ngay mức thuế này mà lùi đến 9/7, trong thời gian đó, hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ chịu thuế suất 10%.

Đến ngày 8/7, Tổng thống Trump tiếp tục lùi mốc áp dụng thuế đối ứng sang ngày 1/8 và tiếp tục đàm phán sắc thuế này với các quốc gia. Ông cũng cho biết sẽ gửi thư đến 150 quốc gia thông báo mức thuế áp dụng với từng nước.

Trong diễn biến mới nhất, Tổng thống Donald Trump cho biết ông có thể sẽ áp dụng mức thuế đối ứng chung từ 15% đến 20% đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ từ các quốc gia chưa đàm phán hiệp định thương mại với Washington.

Đầu tư nước ngoài 6 tháng đầu năm 2025 theo tháng. (Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài).

Những bất định trong chính sách thuế quan của Mỹ sẽ gây ảnh hưởng đến dòng vốn FDI trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, theo báo cáo từ Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính, trong 6 tháng đầu năm, tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký mới, điều chỉnh vốn và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt trên 21,51 tỷ USD, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm 2024. Đây cũng là mức cao nhất trong 15 năm qua. Vốn FDI thực hiện cũng ước đạt 11,72 tỷ USD, tăng 8,1% và là con số cao nhất của 6 tháng đầu năm giai đoạn 2021 - 2025.

Những tín hiệu tích cực trong thu hút và giải ngân vốn FDI được các chuyên gia lý giải là do Việt Nam vẫn có lợi thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Vốn FDI đăng ký mới giai đoạn 1990 - 2024.(Nguồn: Hạ An tổng hợp từ Cục Đầu tư nước ngoài).

Việt Nam vẫn là một lựa chọn ưu tiên

Phân tích tại một sự kiện diễn ra mới đây, Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành, Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright cho biết, trước khi căng thẳng địa chính trị, các tập đoàn đa quốc gia đều có trụ sở ở Trung Quốc và thêm một cứ điểm nữa nhưng bây giờ để tránh các căng thẳng địa chính trị và thuế quan, các tập đoàn này phải đầu tư dàn trải hơn, ra nhiều cứ điểm hơn.

Không chỉ nước Mỹ mà các nước thu nhập cao sẽ không còn lợi thế trong các ngành công nghiệp sản xuất chế biến, chế tạo, đặc biệt là thâm dụng lao động. Vì vậy, việc chuyển hầu hết các ngành sản xuất về các quốc gia phát triển là điều không thể.

"Trước đây chúng ta hay nói là “Trung Quốc +1”, còn bây giờ các tập đoàn đa quốc gia phải áp dụng chiến lược Trung Quốc + 2, + 3 thay vì chỉ một cứ điểm ngoài quốc gia này. Đây là một điểm tốt bởi dù Trung Quốc cộng mấy đi chăng nữa, Việt Nam vẫn là một lựa chọn mới của các tập đoàn này nhờ những lợi thế về vị trí, nhân công hay sự ổn định chính trị", ông Thành phân tích.

Vốn FDI thực hiện ngày càng tăng cho thấy sức hấp dẫn của Việt Nam. (Nguồn: Hạ An tổng hợp từ Cục Đầu tư nước ngoài).

Ngay cả khi cuộc chiến thuế quan nổ ra, ông Huỳnh Hoàng Phương – Chuyên gia phân tích độc lập, vẫn cho rằng những thay đổi trong chính sách thuế của Mỹ cũng không đủ để khiến các doanh nghiệp FDI rời khỏi Việt Nam.

Tại Talk Show "Giải mã cơ hội đầu tư khi chứng khoán tiệm cận đỉnh lịch sử", ông phân tích, nếu như giai đoạn trước, ông Trump thông báo mức thuế quan của các nước rất khác nhau và nhiều quốc gia chịu mức thuế rất cao, gây bất ngờ cho nhiều người. Tuy nhiên, đến giai đoạn này, ông Trump cho hay mức thuế áp dụng với các quốc gia sẽ khoảng 15% tới 20%.

Ông Huỳnh Hoàng Phương – Chuyên gia phân tích độc lập. (Ảnh: H.A).

Điều này cho thấy hai xu hướng. Thứ nhất, Việt Nam và các đối thủ cạnh tranh sẽ không có sự chênh lệch về mức thuế đủ để tạo ra sức hấp dẫn đến mức các doanh nghiệp FDI phải thay đổi chiến lược đầu tư.

Thuế đối ứng của Mỹ nếu nằm trong khoảng 15 tới 20% thì khoảng cách mà nó tạo ra không đủ lớn để ảnh hưởng đến sự dịch chuyển của chuỗi cung ứng toàn cầu. Dòng vốn FDI không đến mức phải lựa chọn giữa các quốc gia được đánh thuế thấp hơn một vài % thay vì Việt Nam.

Thứ hai quan trọng hơn là thuế liên quan tới lĩnh vực riêng lẻ, sắc thuế này sẽ có yếu tố tác động nhiều hơn, đặc biệt là cái lĩnh vực mà công nghệ cao mà Mỹ muốn các doanh nghiệp quay về Mỹ để xây dựng nhà máy. Vì vậy, với những ngành mà Mỹ muốn dòng vốn quay về thì Việt Nam hay các đối thủ đều sẽ bị áp thuế tương đương như nhau, ông Phương cho biết.

Hướng đi mới cho dòng vốn FDI

Ông Thành dự báo, trong kịch bản Việt Nam được áp thuế thấp hơn các đối thủ thì tác động đến đầu FDI sẽ là tích cực. Còn ngay cả khi Việt Nam bị áp thuế cao hơn các quốc gia đối thủ như Philippines, Malaysia hay Ấn Độ thì các doanh nghiệp FDI vẫn sẽ có một hướng đi mới.

"Nếu thuế đối ứng của Việt Nam cao hơn đáng kể so với các trung tâm sản xuất khác trong khu vực thì các doanh nghiệp FDI sẽ dần dần có một sự chuyển đổi, từ việc lắp ráp gia công để xuất khẩu thẳng sang các nước phát triển sẽ chuyển sang coi Việt Nam như một cứ điểm sản xuất linh kiện để xuất khẩu".

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành, Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright. (Ảnh: VNB).

Nguyên nhân là do Việt Nam có vị trí địa chính trị quan trọng, cạnh Trung Quốc, giá nhân công vẫn rất hấp dẫn và tay nghề của người lao động cao. Nếu Ấn Độ, Philippines là những nước được hưởng mức thuế quan thấp từ Mỹ thì họ sẽ trở thành cứ điểm lắp ráp còn Việt Nam sẽ trở thành cứ điểm sản xuất linh kiện.

"Đây là một cửa ra cho Việt Nam vì không chỉ hướng vào xuất khẩu sang Mỹ, EU mà chúng ta còn các thị trường lắp ráp như Ấn Độ hay Philippines", ông Thành cho biết.

Theo các chuyên gia quốc tế, Việt Nam vẫn được xem là hình mẫu thành công trong thu hút FDI nhờ thể chế và môi trường đầu tư ngày càng được hoàn thiện; nền tảng chính trị ổn định và tiềm năng tăng trưởng kinh tế khá cao.

Trong nửa đầu năm 2025, tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt 7,52% so với cùng kỳ năm trước, cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2025. Đây là điểm sáng vượt trội mà không phải quốc gia nào cũng có được. Trong quý I/2025, Việt Nam cũng đang là quốc gia dẫn đầu ASEAN về tăng trưởng kinh tế.

Quốc hội, Chính phủ cũng liên tục cải cách môi trường đầu tư kinh doanh, cắt giảm thủ tục hành chính và ban hành hàng loạt văn bản sửa đổi, bổ sung để thích ứng với kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, Nghị định về thực thi thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam và được cộng đồng đầu tư nước ngoài đánh giá cao.

Hạ An

Nguồn Doanh Nhân VN : https://doanhnhanvn.vn/chenh-lech-thue-doi-ung-khong-du-de-lam-cac-quoc-gia-fdi-phai-thay-doi-chien-luoc-dau-tu.html