Sáng nay, tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm, nhiều đại biểu ở đoàn Hà Nội quan tâm đến chất lượng nhân sự điều hành doanh nghiệp bảo hiểm cũng như tính minh bạch trong hoạt động.
Nâng chất lượng nhân sự cấp cao trong doanh nghiệp bảo hiểm
Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng, tiêu chuẩn về giám đốc, tổng giám đốc doanh nghiệp bảo hiểm là một trong những yếu tố cốt lõi bảo đảm an toàn tài chính và quyền lợi của khách hàng.
Dự thảo hiện quy định người giữ vị trí này phải có bằng đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm hoặc nếu không, có thể có bằng về ngành khác có “môn học về bảo hiểm” hoặc chứng chỉ bảo hiểm.
Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà: Người điều hành doanh nghiệp bảo hiểm phải có bằng đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm... Ảnh: Phạm Thắng
Theo đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà, cụm từ “có môn học về bảo hiểm” là quy định quá chung chung, thiếu định lượng, không thể đảm bảo người điều hành có đủ kiến thức nền tảng cho một lĩnh vực tài chính phức tạp như bảo hiểm. Người chỉ học một môn đơn lẻ thì không đủ để gánh vác trách nhiệm quản trị rủi ro, điều hành doanh nghiệp quy mô lớn.
Ngoài ra, việc giao toàn bộ quyền quy định chứng chỉ bảo hiểm cho Bộ trưởng Tài chính mà không thiết lập khung pháp lý rõ trong luật có thể dẫn đến nguy cơ hạ thấp tiêu chuẩn quản trị rủi ro và điều hành cấp cao.
Đại biểu đề xuất: “Người điều hành phải có bằng đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm. Trường hợp khác, cần có bằng đại học về một trong các ngành kinh tế, tài chính, ngân hàng, luật, quản trị kinh doanh, kèm chứng chỉ về quản trị rủi ro bảo hiểm hoặc quản trị điều hành doanh nghiệp bảo hiểm do cơ sở đào tạo hợp pháp trong nước hoặc quốc tế cấp".
Theo ông, điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng nhân sự cấp cao trong doanh nghiệp bảo hiểm, tránh tình trạng bổ nhiệm hình thức, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm do họ chịu tác động trực tiếp từ năng lực quản lý của đội ngũ điều hành.
Liên quan đến môi giới bảo hiểm, ông Hà nhấn mạnh đây là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, do đó điều kiện kinh doanh phải được quy định trong luật theo Luật Đầu tư. Việc dự thảo bỏ các điều kiện hiện hành và giao toàn bộ cho Chính phủ quy định lại là không phù hợp nguyên tắc lập pháp, có thể làm giảm tính minh bạch và tạo ra sự tùy nghi trong quản lý.
“Luật chỉ nên giao Chính phủ quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục, còn điều kiện kinh doanh cần giữ trong luật để bảo đảm tính chặt chẽ, thống nhất và minh bạch", đại biểu nói.
Chống phân biệt, định phí bảo hiểm dựa trên AI
Cùng chung mối quan tâm về tính minh bạch và tuân thủ pháp lý, đại biểu Tạ Đình Thi nhấn mạnh yêu cầu cụ thể hóa quy định về sử dụng và bảo vệ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động bảo hiểm. Theo ông, công nghệ có thể giúp doanh nghiệp phân tích rủi ro chính xác hơn, thiết kế sản phẩm cá nhân hóa và phát hiện gian lận, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ lạm dụng dữ liệu cá nhân nếu không được kiểm soát.
ĐBQH Tạ Đình Thi: Bảo hiểm là ngành kinh tế đặc thù, gắn liền với niềm tin và minh bạch dữ liệu
Đại biểu Thi đề nghị ban soạn thảo làm rõ nguyên tắc sử dụng dữ liệu, bảo đảm tuân thủ đầy đủ Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, tránh định phí bảo hiểm dựa trên yếu tố phân biệt qua AI, đồng thời yêu cầu minh bạch thuật toán khi áp dụng trong phân tích và đánh giá.
Bên cạnh đó, ông cũng kiến nghị bổ sung cơ chế thí điểm cho các sản phẩm, mô hình bảo hiểm ứng dụng công nghệ mới.
“Nên xem xét bổ sung Điều 5a về chính sách ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kinh doanh bảo hiểm. Quy định này sẽ bao quát việc sử dụng dữ liệu lớn, AI, tiêu chuẩn an ninh mạng cũng như cơ chế thí điểm. Giao Chính phủ quy định chi tiết để thúc đẩy phát triển lĩnh vực bảo hiểm, góp phần tăng trưởng kinh tế - xã hội", ông Thi nhấn mạnh.
Theo đại biểu, bảo hiểm là một ngành kinh tế đặc thù, gắn liền với niềm tin và minh bạch dữ liệu. Khi công nghệ can thiệp sâu vào quá trình định phí, thẩm định, đánh giá rủi ro, việc bảo đảm quyền riêng tư và tuân thủ pháp luật là điều kiện tiên quyết để giữ vững niềm tin của người dân.
Ngăn trục lợi bảo hiểm
Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai bày tỏ lo ngại về tình trạng trục lợi bảo hiểm ngày càng tinh vi.
Theo bà, đây là vấn đề toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của doanh nghiệp và người tham gia bảo hiểm. Trong bối cảnh thị trường ngày càng mở rộng, hành vi trục lợi có thể làm méo mó chính sách, gây mất niềm tin của người dân.
Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai: Cơ chế kiểm tra, giám sát phải đủ mạnh để ngăn ngừa trục lợi
“Rất cần những quy định chặt chẽ hơn về bằng cấp, chứng chỉ của giám định viên, người hành nghề bảo hiểm để đảm bảo tính chuyên nghiệp và công bằng. Cơ chế kiểm tra, giám sát cũng phải đủ mạnh để ngăn ngừa trục lợi", bà Mai nhấn mạnh.
Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tổng hợp các ý kiến về quyền lợi khách hàng, tiêu chuẩn nhân sự và giám sát thị trường, làm rõ trong quá trình hoàn thiện luật nhằm bảo đảm sự minh bạch, công bằng và ổn định lâu dài cho lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.
Thành Huế