Thủ tướng Thái Lan, bà Paetongtarn Shinawatra, đã tổ chức họp báo vào ngày 18/6 để xác nhận rằng đoạn ghi âm bị rò rỉ là cuộc trò chuyện qua điện thoại giữa bà và ông Hun Sen, Chủ tịch Thượng viện Campuchia, diễn ra vào ngày 15/6, với sự có mặt của một phiên dịch viên.
Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra ngày 18/6 xác nhận đoạn ghi âm bị rò rỉ là cuộc trò chuyện riêng qua điện thoại giữa bà và ông Hun Sen.
Đoạn ghi âm gây tranh cãi
Đoạn ghi âm bị rò rỉ ghi lại cuộc điện đàm giữa bà Paetongtarn và ông Hun Sen. Trong đó, bà Paetongtarn gọi Tư lệnh Quân khu 2 Thái Lan là “đối lập” và đề nghị ông Hun Sen bỏ qua những phát ngôn và hành động của vị tướng này sau vụ đụng độ biên giới ngày 28/5.
Thủ tướng Thái Lan cũng gây tranh cãi khi xưng hô với ông Hun Sen trong đoạn đối thoại là "bác" và "cháu".
Quân khu 2, lực lượng chịu trách nhiệm bảo vệ biên giới Thái-Campuchia, từng đề xuất đóng cửa khẩu để đáp trả, nhưng chính phủ không đồng ý với biện pháp này, thay vào đó chỉ giảm thời gian hoạt động của cửa khẩu.
Ông Hun Sen trước đó đăng tải trên Facebook, khẳng định cuộc gọi được ghi âm đầy đủ để đảm bảo tính minh bạch, phòng ngừa xuyên tạc sự thật và phục vụ mục đích nội bộ. Ông cho biết đã chia sẻ đoạn ghi âm cho khoảng 80 quan chức cấp cao Campuchia, bao gồm các thành viên Thượng viện, lãnh đạo đảng phái, cơ quan ngoại giao, quân đội và lực lượng biên giới.
Ông Hun Sen cũng nhấn mạnh đoạn ghi âm công bố chỉ dài 9 phút, trong khi toàn bộ cuộc trò chuyện kéo dài 17 phút. Ông tuyên bố sẵn sàng công bố toàn bộ nếu phía Thái Lan yêu cầu, vì tính minh bạch là cần thiết trong bối cảnh tranh chấp biên giới giữa hai nước.
Thủ tướng Thái Lan lý giải
Thủ tướng Paetongtarn xác nhận cuộc trò chuyện là có thật và mục tiêu chính là nhằm giảm căng thẳng biên giới Thái-Campuchia, thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau. Bà nhấn mạnh cuộc đối thoại mang tính chất ngoại giao, phi chính thức, không liên quan đến chính trị nội bộ và hoàn toàn không đối đầu với quân đội Thái Lan.
Về đoạn ghi âm bị rò rỉ, bà nói:
“Đây là nỗ lực mang tính kỹ thuật để ổn định tình hình, là cuộc trao đổi riêng tư, không nên bị tiết lộ. Rõ ràng, việc rò rỉ là để phục vụ mục đích chính trị. Từ giờ, tôi sẽ không còn tham gia các cuộc nói chuyện riêng như thế này nữa vì đã mất lòng tin. Tôi không muốn người dân Thái Lan bị lôi kéo vào sự hiểu lầm này”.
Thủ tướng cho biết, ông Hun Sen tức giận vì phát ngôn trước đó của Tư lệnh Quân khu 2 Thái Lan. Trong cuộc trò chuyện, bà đã cố gắng trấn an ông Hun Sen, nói rằng khi hai bên đang căng thẳng, những phát ngôn như vậy là điều có thể hiểu được.
Bà cũng tiết lộ ông Hun Sen đề nghị mở cửa khẩu biên giới và bà đồng ý, nhưng đề xuất hai bên cùng thực hiện để thể hiện thiện chí. Tuy nhiên, ông Hun Sen từ chối. Bà yêu cầu thêm thời gian tham khảo ý kiến Bộ Quốc phòng và hứa sẽ trả lời sau cuộc họp tại Nhà Phitsanulok.
Tuy nhiên, trước khi cuộc họp kết thúc, ông Hun Sen đăng bài trên Facebook đe dọa đóng toàn bộ cửa khẩu nếu Thái Lan không mở trong vòng 24 giờ — điều bà cho là đi ngược lại tinh thần cuộc trao đổi.
Khi được hỏi về cụm từ "Tư lệnh Quân khu 2 đứng về phe đối lập", bà Paetongtarn giải thích rằng đây là lời bà nói để trấn an ông Hun Sen, chứ không mang hàm ý chống đối quân đội.
“Nếu tôi chống lại quân đội thật, tôi đã không nói ‘chờ phản ứng từ quân đội’. Tôi đã hành động khác”.
Bà cũng giải thích rằng phát ngôn của mình nằm trong khuôn khổ các “kỹ thuật đàm phán” nhằm giảm căng thẳng trong đối thoại với phía Campuchia.
Bà cho rằng ông Hun Sen đang cố tình tạo hình ảnh bất đồng trong nội bộ Thái Lan, nhằm đánh lạc hướng và tăng uy tín trong nước. Bà nói ông Hun Sen từng đề cập đến việc tỷ lệ ủng hộ của ông đang giảm, và đây có thể là lý do khiến ông tung đoạn ghi âm.
Bà bày tỏ hy vọng rằng ông Hun Sen sẽ lấy lại được uy tín và được công nhận trên trường quốc tế. Nhưng bà nhấn mạnh, mục tiêu của bà trong cuộc trò chuyện là vì hòa bình, không phải để ai đó đạt lợi ích chính trị.
Thủ tướng Paetongtarn nói thêm rằng trong các cuộc nói chuyện riêng tư, bà thường sử dụng cách xưng hô quen thuộc như "bác" và "cháu" với ông Hun Sen, một thông lệ mà bà cũng áp dụng với các đồng nghiệp trong Nội các Thái Lan.
Thủ tướng Thái Lan khẳng định bà không phải là người làm rò rỉ đoạn ghi âm, đồng thời đã chỉ đạo Bộ trưởng Quốc phòng mở cuộc điều tra. Nếu phát hiện hành vi vi phạm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia hoặc quan hệ ngoại giao, Thái Lan sẽ tiến hành khởi tố theo pháp luật.
Cuối cùng, bà kêu gọi truyền thông và công chúng cẩn trọng khi đưa tin để tránh gây tổn hại đến lợi ích quốc gia.
Quân đội Thái Lan nói gì?
Trung tướng Boonsin Padklang, Tư lệnh Quân khu 2 Thái Lan, cho biết ông đã nhận được cuộc gọi từ Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra, trong đó bà giải thích về nội dung cuộc trò chuyện bị rò rỉ giữa bà và ông Hun Sen. Ông cho biết cuộc trao đổi đó là nhằm xoa dịu căng thẳng tại biên giới Thái-Campuchia và mang tính chất cá nhân.
“Tôi không có vấn đề gì cả, tôi hiểu", Trung tướng Boonsin chia sẻ về phản hồi của mình sau khi nghe lời giải thích từ Thủ tướng. Ông cũng cho biết bà Paetongtarn đã cảm ơn ông vì sự cảm thông.
Ông nhấn mạnh rằng mình không mang bất kỳ ác cảm nào và tiếp tục tập trung làm việc vì đất nước và lợi ích của nhân dân.
Trung tướng Boonsin cho biết thêm, ông đang trên đường đến thăm các binh sĩ bị thương trong lúc thực hiện nhiệm vụ tại khu vực biên giới, khẳng định rằng công việc vẫn diễn ra bình thường, không có điều gì đáng lo ngại.
Lãnh đạo phe đối lập, ông Natthaphong Ruengpanyawut, cùng ngày yêu cầu Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra giải tán Hạ viện để chịu trách nhiệm chính trị về hậu quả từ cuộc điện đàm với Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen.
Ông Natthaphong cho rằng dù có thể sử dụng các kênh liên lạc không chính thức, Thủ tướng vẫn phải giữ tác phong và phẩm giá phù hợp với vị trí lãnh đạo quốc gia, không thể nói chuyện như “cháu với bác” trong ngoại giao.
Đảng Bhumjaithai tuyên bố rút khỏi liên minh cầm quyền Thái Lan
Ngày 18/6, Đảng Bhumjaithai tuyên bố rút khỏi liên minh cầm quyền, giáng một đòn mạnh vào chính phủ của Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra.
Là đảng lớn thứ hai trong liên minh với 69 ghế tại quốc hội, Bhumjaithai cho biết quyết định rút lui được đưa ra sau vụ rò rỉ cuộc điện thoại giữa bà Paetongtarn và ông Hun Sen – cựu Thủ tướng Campuchia – liên quan đến tranh chấp biên giới giữa hai nước.
Trong thông cáo báo chí, đảng này nêu rõ:
“Bhumjaithai sẽ đồng hành cùng toàn thể người dân Thái Lan để ủng hộ quân đội và các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia của Thái Lan bằng mọi cách".
Các bộ trưởng trong đảng đã nộp đơn từ chức lên Thủ tướng. Đảng này cũng kêu gọi Thủ tướng chịu trách nhiệm vì đã làm tổn hại đến danh dự, phẩm giá quốc gia, nhân dân và quân đội Thái Lan.
Phương Anh (Tổng hợp )