Theo đó, việc hạn chế xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ được triển khai có lộ trình, bắt đầu từ nhóm phát thải lớn như xe buýt, shipper và tài xế công nghệ; đồng thời ưu tiên các khu vực trung tâm và vùng có nguy cơ ô nhiễm cao.
Cảnh kẹt xe ở TP HCM. Ảnh: Minh Quân
Cần Giờ, Côn Đảo, shipper và nội đô sẽ "xanh" trước
UBND TP HCM giao Sở Xây dựng là cơ quan chủ trì xây dựng đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông phù hợp với quy mô TP HCM mở rộng.
Trong Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông đang được xây dựng, TP HCM dự kiến sẽ lựa chọn các khu vực như Cần Giờ, Côn Đảo và trung tâm thành phố để triển khai thí điểm việc khoanh vùng kiểm soát khí thải. Những khu vực này được đánh giá là có tiềm năng lớn trong việc chuyển đổi sang hệ thống giao thông sạch.
Một mục tiêu quan trọng trong đề án là đến năm 2028, TP HCM sẽ chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy đang được sử dụng bởi tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện.
Nhóm nghiên cứu đề xuất 4 giai đoạn chuyển đổi đối với shipper, tài xế công nghệ:
- Giai đoạn 1 (đến tháng 12-2025) đạt 30% khoảng 120.000 xe;
- Giai đoạn 2 (đến tháng 12-2026) đạt 50% khoảng 200.000 xe;
- Giai đoạn 3 (đến tháng 12-2027) đạt 80% khoảng 320.000 xe;
- Giai đoạn 4 (đến tháng 12-2029) đạt 100% khoảng 400.000 xe.
Việc này được kỳ vọng sẽ giúp giảm khoảng 315 tấn khí CO2 và 2.000 tấn bụi mịn mỗi năm - góp phần đáng kể vào nỗ lực giảm ô nhiễm không khí và cải thiện chất lượng sống cho người dân thành phố.
Chính sách hỗ trợ ra sao?
Để thúc đẩy chuyển đổi phương tiện xanh, TP HCM và nhóm nghiên cứu đề xuất nhiều chính sách.
Theo đó, thành phố sẽ hỗ trợ lãi suất cho các dự án sản xuất, kinh doanh xe điện và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG) sẽ được áp dụ xanh với mức dự kiến là 2%/ năm.
Với các tài xế công nghệ, sẽ được hỗ trợ bảo lãnh tín dụng, hỗ trợ pháp lý cho ngân hàng nhanh chóng thu hồi nợ xấu.
Thành phố cũng hỗ trợ các doanh nghiệp kết nối ngân hàng, thiết kế sản phẩm tín dụng cho vay chuyển đổi xe máy điện.
Hỗ trợ tạo điều kiện cho kinh doanh trạm dừng nghỉ kết hợp sạc điện; hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xe máy điện áp dụng các chính sách ưu đãi khuyến khích tài xế chuyển đổi sang sử dụng xe máy điện.
Hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp thu mua, thu đổi, xử lý tái chế, loại bỏ xe hai bánh chạy xăng cũ ra khỏi lưu thông...
Đề án cũng kiến nghị trung ương miễn thuế giá trị gia tăng, lệ phí trước bạ, lệ phí cấp giấy đăng ký và cấp mới biển số lần đầu cho xe máy điện trong vòng 2 năm kể từ 1/1/2026. Đồng thời hoàn thuế giá trị gia tăng trên mỗi chuyến xe, hỗ trợ cho tài xế sử dụng cung cấp dịch vụ bằng xe máy điện.
Minh Thành