Cán bộ Agribank chi nhánh Tràng Định tư vấn hình thức chi trả trợ cấp không tiền mặt cho người dân
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về thúc đẩy chuyển đổi số trong chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, thời gian qua, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản, kế hoạch chỉ đạo các sở, ban, ngành, các xã, phường và đơn vị liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến những lợi ích từ việc chi trả trợ cấp không dùng tiền mặt, các quy trình, thủ tục mở tài khoản. Tuy vậy, việc chi trả trợ cấp xã hội không tiền mặt trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Theo thống kê của cơ quan chuyên môn, tính đến nay, tổng số đối tượng chính sách xã hội đang hưởng trợ cấp hằng tháng trên địa bàn tỉnh là 31.807 người, trong đó, số đối tượng có tài khoản điện tử là 2.865 người, mới đạt tỷ lệ 9%. Nguyên nhân là do các đối tượng hưởng trợ cấp xã hội chủ yếu là những người yếu thế trong xã hội, không thành thạo công nghệ, nhiều người không biết chữ, không biết dùng điện thoại thông minh.
Ông Linh Văn Điệp, Phó Chủ tịch UBND xã Cai Kinh cho biết: Thực hiện việc chi trả trợ cấp xã hội không dùng tiền mặt, UBND xã đã đẩy mạnh tuyên truyền đến các đối tượng nhận trợ cấp xã hội. Đồng thời, chúng tôi phối hợp với bưu điện, ngân hàng tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện mở tài khoản thanh toán. Tuy nhiên, thực tế còn nhiều khó khăn do phần lớn các đối tượng này là người cao tuổi, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật không dùng điện thoại thông minh, gần nhà không có chỗ rút tiền… Tính đến nay, toàn xã có 574 người nhận trợ cấp xã hội hằng tháng, trong đó chỉ có 67 người nhận qua tài khoản, đạt 11,67%.
Cùng với xã Cai Kinh, hiện nay, tại hầu hết các xã trên địa bàn tỉnh, việc triển khai chi trả trợ cấp xã hội cũng còn khó khăn, người dân vẫn chủ yếu lựa chọn phương thức truyền thống là nhận tiền mặt. Bà Nông Thị Tâư, thôn Bản Noóc, xã Yên Phúc chia sẻ: Tôi năm nay 81 tuổi, tôi không sử dụng thành thạo điện thoại thông minh nên hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đối với tôi còn rất xa lạ. Hơn nữa, số tiền trợ cấp chỉ có trên 500 nghìn đồng/tháng nên tôi cũng lựa chọn chi trả tiền mặt dù có phải nhờ người nhà đưa đến tận UBND xã để lấy tiền.
Không riêng bà Tâư, đa số đối tượng thụ hưởng trợ cấp xã hội đều chưa “mặn mà” với hình thức thanh toán không dùng tiền mặt. Việc chi trả trợ cấp xã hội không dùng tiền mặt góp phần bảo đảm an ninh, an toàn, tăng tính minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý chi trả của Nhà nước, đồng thời bảo đảm chi trả đúng đối tượng, góp phần vào công tác phòng, chống tham nhũng. Do đó, bên cạnh sự vào cuộc của chính quyền các xã, các ngân hàng thương mại cũng đã đẩy mạnh trong việc tuyên truyền, hướng dẫn để người dân hiểu được việc thanh toán điện tử mang lại rất nhiều lợi ích cho cả cơ quan quản lý và người dân, thế nhưng việc triển khai thực hiện của ngân hàng cũng còn gặp khó khăn.
Ông Hoàng Văn Huy, Phó Giám đốc Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Lạng Sơn (BIDV Lạng Sơn) cho biết: Trong thời gian qua, BIDV Lạng Sơn đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan để triển khai việc chi trả trợ cấp xã hội qua tài khoản ngân hàng. Theo đó, đơn vị phối hợp với các xã, phường tuyên truyền đến người dân về mục đích, ý nghĩa của chi trả trợ cấp xã hội không dùng tiền mặt; cử cán bộ đến trực tiếp các xã, phường để hướng dẫn mở tài khoản, phát hành thẻ miễn phí và miễn phí quản lý tài khoản hàng tháng cho các đối tượng này. Đối với các trường hợp không có khả năng tiếp cận dịch vụ điện tử, muốn ủy quyền cho người thân đại diện hợp pháp, ngân hàng cũng hướng dẫn trình tự, thủ tục ủy quyền theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đến nay, ngân hàng mới thực hiện mở tài khoản thanh toán được cho 143 người hưởng trợ cấp xã hội (chủ yếu trên địa bàn phường Lương Văn Tri). Khó khăn lớn nhất hiện nay là phần lớn đối tượng hưởng trợ cấp xã hội là người cao tuổi, người khuyết tật hoặc sinh sống tại vùng sâu, vùng xa – nơi mà hạ tầng công nghệ, mạng viễn thông còn hạn chế.
Để dần thay đổi thói quen của người dân, thời gian tới, các cấp, ngành, cơ quan chuyên môn của tỉnh tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ người dân mở tài khoản ngân hàng, cài đặt và hướng dẫn sử dụng các ứng dụng thanh toán. Bà Diệp Tuyết Lan, Phó Trưởng Phòng Xã hội, Sở Y tế cho biết: Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đôn đốc UBND các xã, phường thực hiện chi trả trợ cấp không dùng tiền mặt cho đối tượng bảo trợ xã hội trên địa bàn tỉnh. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn đối tượng và người thân của họ trong các buổi sinh hoạt ở cộng đồng để người dân hiểu rõ lợi ích của việc nhận tiền qua tài khoản rất an toàn và thuận tiện; tăng cường phối hợp chặt chẽ với các tổ chức dịch vụ chi trả (bưu điện, ngân hàng) đẩy mạnh công tác chi trả qua tài khoản. Bên cạnh đó, đơn vị tiếp tục theo dõi, hướng dẫn, đánh giá và tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện việc chi trả không dùng tiền mặt đối với đối tượng hưởng trợ cấp xã hội để gửi UBND tỉnh, Bộ Y tế theo quy định.
Có thể thấy, mặc dù việc chi trả trợ cấp xã hội không dùng tiền mặt mang lại nhiều lợi ích rõ rệt, nhưng quá trình triển khai vẫn còn gặp không ít rào cản, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, nơi hạ tầng và thói quen tiêu dùng của người dân còn hạn chế. Để đạt được hiệu quả hơn nữa, các đơn vị liên quan cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ kỹ thuật và linh hoạt trong cách triển khai, đồng thời đảm bảo cho các đối tượng được tiếp cận một cách thuận tiện, an toàn và phù hợp với điều kiện thực tế.
Theo Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CPs ngày 15/3/2021 của Chính phủ, các đối tượng được hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng gồm:
- Trẻ em dưới 16 tuổi không có nguồn nuôi dưỡng, trẻ mồ côi; cả cha và mẹ đang trong thời gian chấp hành án phạt tù tại trại giam hoặc đang chấp hành quyết định xử lý vi phạm hành chính tại trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc...
- Trẻ em nhiễm HIV/AIDS thuộc hộ nghèo...
- Người đơn thân nghèo nuôi con...
- Người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở trợ giúp xã hội nhưng có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng...
- Người khuyết tật nặng, người khuyết tật đặc biệt nặng theo quy định pháp luật về người khuyết tật...
- Người nhiễm HIV/AIDS thuộc diện hộ nghèo không có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng như tiền lương, tiền công, lương hưu, trợ cấp bảo bảo hiểm xã hội, trợ cấp xã hội hằng tháng...
HIỂU LAM - MAI LINH