Chiếc cà vạt đỏ và nỗ lực ngoại giao của ông Carney

4 giờ trướcBài gốc

Khi chuẩn bị cho chuyến thăm Washington tuần này, Thủ tướng Canada Mark Carney dường như không để điều gì rơi vào ngẫu nhiên, kể cả chiếc cà vạt.

“Tôi đeo cà vạt đỏ vì ông đấy”, ông Carney nói với Tổng thống Mỹ Donald Trump khi hai người bắt tay dưới mái hiên Cánh Tây Nhà Trắng. Chiếc cà vạt với họa tiết đỏ tươi - tông màu quen thuộc của đảng Cộng hòa - được xem như một cử chỉ thân thiện.

Nhưng thật trớ trêu, ông Trump hôm đó lại đeo cà vạt xanh.

Sau nhiều tháng giằng co về thương mại và không ít lần phải đối mặt với lời đe dọa “sáp nhập Canada” từ ông Trump, Thủ tướng Carney vẫn kiên trì tìm cách “bắt sóng” với người đồng cấp Mỹ. Và có vẻ, ông đang dần đạt được những tín hiệu tích cực, dù không quá rõ ràng, cây viết Kevin Liptak của CNN bình luận.

Từ bất đồng đến nỗ lực hàn gắn

Ông Carney bước vào cuộc gặp hôm 7/10 với kỳ vọng khiêm tốn rằng sẽ thuyết phục ông Trump giảm thuế nhập khẩu nặng nề với thép, nhôm, ôtô và gỗ của Canada. Ông rời đi với lời hứa mơ hồ từ ông Trump rằng “mọi người sẽ rời khỏi đây trong tâm trạng vui vẻ”, dù tổng thống Mỹ không giải thích cụ thể điều đó nghĩa là gì.

“Rồi các bạn sẽ biết”, ông Trump nói ngắn gọn với báo giới.

Chuyến thăm kết thúc trong không khí nửa nồng ấm, nửa lưng chừng. Không còn gay gắt như những lần đối đầu trước, nhưng cũng chẳng có đột phá rõ rệt trong các vấn đề khiến quan hệ hai nước nguội lạnh.

Hiện Canada là thành viên duy nhất trong nhóm G7 chưa đạt được thỏa thuận thương mại để tránh thuế phạt, và điều này đang tác động xấu đến nền kinh tế Canada lẫn uy tín chính trị của Thủ tướng Carney.

“Tôi nghĩ người dân Canada rồi sẽ lại yêu quý chúng ta thôi”, ông Trump dự đoán, thừa nhận thực tế rằng hiện nay, hai nước láng giềng thân cận đang giận dỗi nhau.

Thủ tướng Canada Mark Carney xuất hiện trong chiếc cà vạt đỏ - màu biểu trưng cho đảng Cộng hòa - trong buổi gặp với ông Trump tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.

Kể từ khi nhậm chức, ông Carney phải bước đi trên sợi dây mỏng trong quan hệ với Trump. Ông tìm cách hạ nhiệt căng thẳng do người tiền nhiệm Justin Trudeau để lại - người từng gọi chính sách thuế của Trump là “ngu ngốc” và cáo buộc ông đang cố gắng “chiều lòng” Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Khác với Trudeau, ông Carney đã duy trì liên lạc thân thiện hơn, thường xuyên nhắn tin trao đổi về các vấn đề quốc tế và chưa từng là mục tiêu của những cơn thịnh nộ từ phía ông Trump.

Dẫu vậy, ông vẫn giữ lập trường cứng rắn về chủ quyền, từng nói thẳng trong cuộc gặp đầu tiên tại Phòng Bầu Dục hồi tháng 5 rằng “Canada không phải để bán, và sẽ không bao giờ để bán.”

Ông Trump khi ấy chỉ nhún vai: “Đừng bao giờ nói không bao giờ”, khiến bầu không khí dịu đi.

Đối thoại thận trọng với một Tổng thống “khó lường”

Chủ đề chủ quyền nhạy cảm này lại được nhắc tới trong buổi gặp hôm 7/10, khi ông Carney đang nỗ lực khen ngợi tài ngoại giao của ông Trump, liệt kê hàng loạt xung đột mà nhà lãnh đạo Mỹ đã giúp xoa dịu từ Ấn Độ - Pakistan đến Azerbaijan - Armenia, rồi đến nỗ lực hòa giải tại Gaza.

“Tôi sắp hết thời gian, nhưng đây có lẽ là điểm quan trọng nhất”, ông Carney nói dở thì Trump ngắt lời.

“Là việc sáp nhập Canada và Mỹ à?”, ông Trump đùa.

“Không!”, Carney bật cười đáp lại. “Không phải hướng đó đâu!”

Không khí được xoa dịu bởi tiếng cười, nhưng câu đùa đó phản ánh mối quan hệ song phương đang bị phủ bóng bởi căng thẳng thương mại và tâm lý ngờ vực.

Ông Carney đã nhiều lần nhấn mạnh rằng "Canada không phải để bán" trong chuyến thăm Mỹ trước đó vào tháng 5. Ảnh: Reuters.

Lượng khách du lịch Canada sang Mỹ giảm mạnh. Một số siêu thị Canada gỡ bỏ hàng hóa Mỹ khỏi kệ. Trong lòng nhiều người dân Canada, cảm giác bị “phản bội” đang dâng lên khi mối quan hệ gần gũi nhất, cả về địa lý, văn hóa và kinh tế, trở nên rạn nứt.

Trong khi đó, với ông Trump, chính sự gần gũi đó lại là lý do khiến đàm phán trở nên phức tạp.

“Chính vì chúng ta quá gần gũi, nên mọi thứ mới phức tạp thế này. Đây có lẽ là thỏa thuận thương mại phức tạp nhất thế giới. Chúng ta có mâu thuẫn tự nhiên, nhưng cũng có tình yêu lẫn nhau”, ông giải thích.

Trong khi ông Trump thao thao bất tuyệt về mọi chủ đề, từ việc chính phủ Mỹ đóng cửa, cho tới việc “dọn sạch đầm lầy Washington”, rồi than phiền về cuộc xung đột tại Ukraine, Thủ tướng Carney - người vốn nổi tiếng là một nhà điều hành kỷ luật, ưa hiệu quả - chỉ im lặng lắng nghe.

Khung cảnh này trái ngược hẳn cuộc gặp ngắn ngủi bên lề hội nghị G7 ở Alberta trước đây, khi ông Carney chỉ để ông Trump phát biểu đúng 7 phút rồi chủ động kết thúc buổi họp.

Cuộc gặp mới nhất tại Nhà Trắng khác hẳn với không khí tại cuộc gặp ngắn ngủi của ông Trump với ông Carney tại Hội nghị G7 ở Canada vào tháng 6. Ảnh: Reuters.

Lần này, ông Carney thận trọng hơn, thường chọn cách đồng thuận với ông Trump. Khi phóng viên hỏi về lý do Mỹ áp thuế 35% với hàng hóa Canada do “nạn fentanyl vượt biên”, ông Carney đáp: “Bất kỳ lượng nào cũng là quá nhiều. Chúng tôi đã giảm đáng kể, còn dưới 1%, nhưng vẫn cần tiếp tục nỗ lực”.

Khi Trump gợi ý rằng có thể thay thế hiệp định thương mại Bắc Mỹ hiện tại bằng các thỏa thuận song phương riêng lẻ với Canada và Mexico, người lãnh đạo Canada vẫn giữ im lặng, dù nỗi lo về tương lai của hiệp định này đang bao trùm Ottawa.

Sự im lặng ấy, có lẽ, là lựa chọn khôn ngoan nhất. Dù bất đồng sâu sắc, ông Carney hiểu rằng công khai đối đầu ông Trump chẳng mang lại lợi ích gì.

Sau buổi gặp, Trump nhận xét: “Ông ấy là người dễ mến, nhưng cũng có thể rất ‘sắc bén’”.

Một phóng viên hỏi lại: “Nếu ông ấy tuyệt vời thế, sao hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận?”

“Vì tôi cũng muốn trở thành người tuyệt vời cơ mà”, ông Trump cười đáp.

Phương Linh

Nguồn Znews : https://znews.vn/chiec-ca-vat-do-va-no-luc-ngoai-giao-cua-ong-carney-post1592212.html