Quyết định này, được Tổng tham mưu trưởng Không quân, Tướng David Allvin xác nhận trong phiên điều trần của Ủy ban Quân lực Thượng viện vào ngày 20/5, sẽ chứng kiến các máy bay vốn là nền tảng của sức mạnh không quân Mỹ tại Châu Âu trở về Mỹ.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh RAF Lakenheath chuyển sang tiếp nhận hai phi đội F-35A Lightning II vốn sẽ hoạt động đầy đủ vào cuối năm 2025, làm dấy lên câu hỏi về những tác động về mặt chiến lược, tài chính và địa chính trị của đợt tái triển khai này.
Máy bay F-15E, do Phi đoàn tiêm kích 492 và 494 thuộc không đoàn tiêm kích 48 vận hành, là những mẫu máy bay đa năng, linh hoạt duy nhất được triển khai thường trực ở tiền tuyến, được biết đến với những đóng góp quan trọng cho các nhiệm vụ từ tấn công chính xác đến chiếm ưu thế trên không.
Khi không quân tìm cách hiện đại hóa phi đội và phân bổ lại nguồn lực, quyết định này có thể định hình lại năng lực không quân của NATO tại châu Âu và báo hiệu sự thay đổi lớn hơn trong các ưu tiên quốc phòng của Mỹ.
Máy bay chiến đấu F-15E Strike Eagle, một máy bay chiến đấu đa chức năng, hai động cơ, hai chỗ ngồi, đã trở thành trụ cột của các hoạt động không quân Mỹ kể từ khi ra mắt vào cuối những năm 1980.
Được thiết kế bởi McDonnell Douglas (hiện là một phần của Boeing), máy bay này được chế tạo cho cả nhiệm vụ không đối không và không đối đất, mang đến sự kết hợp độc đáo giữa tốc độ, tầm bay và khả năng tải trọng.
Được trang bị hai động cơ phản lực cánh quạt Pratt & Whitney F100-PW-229, mỗi động cơ tạo ra lực đẩy lên tới 29.000 pound, F-15E có thể đạt tốc độ vượt quá Mach 2.5 và hoạt động ở độ cao lên tới 60.000 feet. (
Bán kính chiến đấu khoảng 790 dặm cho phép nó thực hiện các nhiệm vụ tầm xa mà không cần tiếp nhiên liệu thường xuyên, khiến nó trở nên lý tưởng cho các hoạt động phản ứng nhanh trên khắp châu Âu và xa hơn nữa.
Các thùng nhiên liệu phù hợp của máy bay, ôm sát thân máy bay để giảm lực cản, mở rộng phạm vi hoạt động trong khi vẫn giữ được không gian cho vũ khí.
Với trọng lượng cất cánh tối đa là 81.000 pound, F-15E có thể mang theo tới 23.000 pound vũ khí, bao gồm các loại đạn dược dẫn đường chính xác như GBU-31, bom đường kính nhỏ và tên lửa không đối không AIM-9X Sidewinder.
Bộ thiết bị điện tử hàng không tiên tiến của F-15E khiến nó trở thành một nền tảng đáng gờm. Radar mảng quét điện tử chủ động (AESA) Raytheon AN/APG-82 cung cấp khả năng phát hiện và theo dõi mục tiêu vượt trội, cho phép máy bay tấn công nhiều mục tiêu cùng lúc trong môi trường cạnh tranh.
Vào tháng 1/2025, RAF Lakenheath đã tiếp nhận những chiếc F-15E đầu tiên được trang bị Hệ thống Cảnh báo và Khả năng Sống sót Chủ động/Thụ động Eagle (EPAWSS), một bộ tác chiến điện tử trị giá 3,4 tỷ đô la do BAE Systems phát triển.
"Hệ thống này rất quan trọng đối với cấu trúc lực lượng máy bay chiến đấu thế kỷ 21 của chúng ta", Chuẩn tướng Jason Voorheis, giám đốc điều hành chương trình của Ban quản lý Máy bay chiến đấu và Máy bay Tiên tiến thuộc Trung tâm Quản lý Vòng đời Không quân cho biết.
“EPAWSS cải thiện đáng kể khả năng sống sót và sức mạnh hủy diệt của F-15E Strike Eagle và F-15EX Eagle II, và thực tế là những sửa đổi đầu tiên đang được cung cấp cho các máy bay chiến đấu tiền tuyến của chúng tôi tại RAF Lakenheath thậm chí còn quan trọng hơn”, ông Jason Voorheis nói.
EPAWSS tăng cường khả năng phát hiện, gây nhiễu và chống lại các hệ thống radar và tên lửa của đối phương, khiến nó trở thành một tài sản quan trọng trong các tình huống có mối đe dọa cao.
Hệ thống tích hợp quét tần số vô tuyến và các biện pháp đối phó điện tử cho phép F-15E xâm nhập vào mạng lưới phòng không tiên tiến, một khả năng đã được chứng minh là vô cùng hữu ích trong các hoạt động trước đây.
Căn cứ không quân RAF Lakenheath, đặt tại Suffolk, Anh, là trung tâm chính của F-15E Strike Eagle tại châu Âu kể từ khi máy bay này đến căn cứ vào tháng 2/1992. Phi đoàn tiêm kích số 48, được gọi là “Liberty Wing”, đã tận dụng tính linh hoạt của F-15E Strike Eagle để hỗ trợ nhiều loại nhiệm vụ khác nhau.
Vào năm 2015 và 2016, các máy bay F-15E có căn cứ tại RAF Lakenheath đã tiến hành các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo ở Libya, thả bom JDAM và bom dẫn đường bằng laser để phá vỡ các hoạt động khủng bố.
Gần đây hơn, vào tháng 11/2024, Phi đội tiêm kích 492 đã triển khai đến khu vực Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ để tăng cường phòng thủ trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Iran. Các máy bay trở về vào tháng 12/2024 được trang trí bằng hình ảnh mũi máy bay và dấu hiệu ném bom cho thấy các cuộc giao tranh.
Những lần triển khai này làm nổi bật khả năng triển khai sức mạnh nhanh chóng của F-15E trên khắp các khu vực, một vai trò mà nó đã hoàn thành từ RAF Lakenheath trong hơn ba thập kỷ.
Quyết định rút F-15E xuất phát từ chiến lược rộng hơn của Không quân Mỹ nhằm tái cơ cấu đội bay chiến đấu đang già cỗi của mình.
Trong phiên điều trần của Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Thượng viện, Tướng Allvin đã nhấn mạnh đến nhu cầu hiện đại hóa một cách có trách nhiệm, lưu ý rằng F-15E của Lakenheath là một trong những loại máy bay cũ nhất trong kho.
“Quyết định này dựa trên phân tích chiến lược và cam kết hiện đại hóa lực lượng một cách có trách nhiệm”, ông Allvin tuyên bố khi trả lời các câu hỏi của Thượng nghị sĩ Ted Budd của Bắc Carolina, nơi có Căn cứ Không quân Seymour Johnson, một trung tâm F-15E quan trọng.
Thượng nghị sĩ Ted Budd bày tỏ lo ngại về những khoảng cách năng lực tiềm ẩn, đặc biệt là khi xét đến vai trò quan trọng của máy bay này ở châu Âu.
Báo cáo tháng 4/2025 của không quân gửi Quốc hội Mỹ đã vạch ra lộ trình duy trì và hiện đại hóa phi đội máy bay chiến đấu của mình đến năm 2035, ưu tiên các nền tảng như F-35A Lightning II và F-15EX Eagle II mới hơn.
RAF Lakenheath đã chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi này kể từ năm 2018, với 148,4 triệu đô la đầu tư vào cơ sở hạ tầng để chứa F-35A, bao gồm các nhà chứa máy bay mới và một khuôn viên chuyên dụng hoàn thành vào năm 2020.
Việt Hùng
Theo Bulgarianmilitary