Việc xung đột Nga–Ukraine bùng nổ chỉ vài tuần sau đó vô tình trở thành "bài kiểm tra lửa" lý tưởng, giúp chiến đấu cơ Su-30SM2 nhanh chóng hoàn thiện chiến thuật và chứng minh khả năng của mình trên bầu trời Ukraine.
Máy bay chiến đấu Su-30SM2 của Hải quân Nga. (Nguồn: MW)
Theo tập đoàn công nghiệp quốc phòng Rostec, Su-30SM2 đã thể hiện hiệu quả ấn tượng khi tham gia chiến dịch, với thành tích tiêu diệt hàng trăm mục tiêu trên không và mặt đất, bao gồm cả hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất.
Báo cáo của tập đoàn cho biết, radar mạnh mẽ thế hệ mới cho phép Su-30SM2 phát hiện mục tiêu từ khoảng cách xa hơn và theo dõi chính xác hơn, trong khi hệ thống tác chiến điện tử hiện đại giúp máy bay chống lại hiệu quả các đòn tấn công bằng tên lửa từ đối phương. Nhờ những cải tiến này, phi công có khả năng quan sát tốt hơn, phản ứng nhanh hơn và sống sót cao hơn trước các mối đe dọa trên chiến trường.
Nền tảng của Su-30SM2 bắt nguồn từ Su-30SM – phiên bản hiện đại hóa dựa trên khung thân Su-27, chiến đấu cơ chiếm ưu thế trên không nổi tiếng của Liên Xô. Su-30SM được đưa vào biên chế năm 2012, trong bối cảnh Nga cần một loại máy bay mạnh để thay thế các phi đội Su-27 cũ và lấp khoảng trống do chương trình máy bay thế hệ thứ năm MiG 1.42 bị hủy bỏ, trong khi chương trình Su-57 bị trì hoãn. Đáng chú ý, chương trình Su-30SM gần như không tốn chi phí phát triển lớn, vì nó được xây dựng trên mẫu Su-30MKI do Ấn Độ tài trợ trước đó.
Sau một thập kỷ hoạt động, phiên bản nâng cấp Su-30SM2 ra đời với loạt cải tiến đáng kể. Điểm đột phá lớn nhất nằm ở việc tích hợp động cơ AL-41F-1S, loại đang trang bị cho Su-35. Động cơ này không chỉ giúp tăng tầm bay, cải thiện khả năng cơ động mà còn mang lại tuổi thọ cao hơn và nhu cầu bảo trì thấp hơn so với động cơ AL-31 cũ.
Đặc biệt, khả năng điều hướng vectơ lực đẩy ba chiều cho phép Su-30SM2 thực hiện các động tác linh hoạt vượt trội, đặc biệt trong không chiến tốc độ thấp, một ưu điểm vốn được xem là "thương hiệu" của các dòng máy bay Nga.
Không chỉ mạnh hơn, Su-30SM2 còn có chi phí vận hành và bảo dưỡng dễ chịu hơn. Với giá mua vào chỉ bằng khoảng 70% Su-35 trong khi hiệu suất chiến đấu tiệm cận, mẫu máy bay này trở thành lựa chọn hấp dẫn với cả Không quân Nga và khách hàng quốc tế.
Ngoài các dây chuyền sản xuất mới phục vụ nhu cầu trong nước và Belarus, Nga cũng đang tiến hành nâng cấp hàng loạt Su-30SM cũ lên chuẩn Su-30SM2. Đây được xem là gói nâng cấp đầy tiềm năng, bởi gần 400 chiếc Su-30MKI/SM của nhiều quốc gia đang sử dụng động cơ AL-31 đã bắt đầu bước vào giai đoạn cần thay thế.
Ấn Độ và Algeria – hai trong những khách hàng lớn nhất của Su-30 – được đánh giá là những quốc gia có khả năng cao đặt hàng động cơ AL-41F-1S cùng hệ thống điện tử hàng không mới của Nga.
Mặc dù Su-30 hiện vẫn là "ngôi sao" của Nga trên thị trường xuất khẩu, vị thế này có thể thay đổi trong những năm tới khi Su-57 – mẫu tiêm kích thế hệ thứ năm của Nga bắt đầu được sản xuất hàng loạt, với sự quan tâm mạnh mẽ từ các khách hàng quốc tế. Đặc biệt, Ấn Độ đang bày tỏ sự quan tâm đáng kể đối với phiên bản Su-57E, với khả năng đặt mua hơn 100 chiếc.
Xuân Minh