Giữa lúc Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng chìm trong nước, khi gần một nghìn căn nhà bị cuốn trôi, hàng nghìn căn nhà bị phá hỏng, thiệt hại gần 16.200 tỷ đồng và 108 sinh mạng bị cướp đi, người ta mới nhìn thấy rõ hơn một điều: sức mạnh của một đất nước đôi khi nằm trong sự sẻ chia và trong quyết tâm bảo vệ nhân dân của một Chính phủ hành động.
Khi đoàn công tác của Chính phủ có mặt tại tâm lũ ngày 29/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát động “Chiến dịch Quang Trung” – một chiến dịch thần tốc với tư duy thời chiến, để xây lại từng mái nhà bị đổ sập và sửa chữa từng căn nhà bị hư hỏng, để kịp trả lại cho người dân một chỗ dựa trước khi Tết đến.
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, động viên 9 hộ gia đình có nhà bị sập tại thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk hôm 29/11. Ảnh: Nhật Bắc
Chiến dịch được bắt đầu từ ngày 1/12/2025; Huy động lực lượng quân đội, công an, thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cả hệ thống chính trị hỗ trợ sửa chữa nhà cho các gia đình có nhà bị hư hỏng nặng, hoàn thành chậm nhất trước ngày 31/12/2025; Xây dựng lại nhà, tái định cư cho tất cả các gia đình có nhà bị đổ, sập, trôi chậm nhất trước ngày 31/1/2026.
Thủ tướng yêu cầu phải huy động nguồn lực của Trung ương, địa phương, nhà hảo tâm và chính từ các gia đình; phát huy tinh thần "ai có gì giúp nấy, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít, ai có công giúp công, ai có của giúp của, tiện ở đâu thì giúp ở đó".
Đến nay, Chính phủ đã hỗ trợ 4 địa phương 2.140 tỷ đồng. Chính phủ sẽ nghiên cứu với các đề xuất hỗ trợ tiếp của các địa phương trên nguyên tắc sẽ đồng ý.
Thủ tướng yêu cầu cấp ủy, chính quyền tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo công tác khắc phục thiên tai một cách tập trung, quyết liệt, phân công bảo đảm "6 rõ": Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm; kêu gọi sự chung tay của nhân dân, doanh nghiệp với tình dân tộc, nghĩa đồng bào.
Đó là thời hạn thể hiện trách nhiệm của Nhà nước với chính công dân của mình, rằng trong bất kỳ hoàn cảnh nào, không có gia đình nào bị bỏ lại sau lũ.
Lực lượng quân đội, công an, dân quân tự vệ và chính quyền cơ sở được huy động như trong một chiến dịch quốc gia. Tất cả đều được tổ chức theo nguyên tắc “6 rõ”, để không một khâu nào được phép chậm trễ, không một nhiệm vụ nào bị buông lỏng.
Chính phủ đã giải ngân 2.140 tỷ đồng hỗ trợ trực tiếp bốn tỉnh; Mặt trận Tổ quốc phân bổ thêm 275 tỷ đồng cho các địa phương bị thiệt hại.
Những con số ấy là lời khẳng định rằng Nhà nước cứu trợ bằng tiền, bằng chính sách, bằng bộ máy, bằng các lực lượng nòng cốt đang cắm trại ngay tại vùng lũ để dựng lại từng mái nhà.
Nhưng Chiến dịch Quang Trung không phải là một phản ứng ngắn hạn sau thiên tai. Nó được đặt lên một nền tảng dài hạn của một chính sách đã và đang triển khai: Nghị quyết 380 về khắc phục hậu quả thiên tai và chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc.
Chỉ trong hơn một năm qua, hơn 334.000 căn nhà đã được xây mới hoặc sửa chữa bằng nguồn lực kết hợp giữa Trung ương, địa phương, doanh nghiệp, Mặt trận Tổ quốc và chính những người dân sẽ sống trong những căn nhà đó.
Cùng với đó là chương trình nhà ở xã hội với hơn 132.000 căn đang được triển khai, hàng chục nghìn căn đã bàn giao cho người lao động ở các thành phố lớn – những người đang tạo ra giá trị mỗi ngày nhưng vẫn phải sống trong những khu trọ tạm bợ và thiếu an toàn.
Khi đặt ba chương trình ấy cạnh nhau – tái định cư vùng lũ, xóa nhà tạm cho người nghèo và nhà ở xã hội cho người lao động – ta sẽ thấy ba lớp an sinh đan vào nhau, như ba tấm lưới an toàn cho những ai dễ tổn thương nhất trong xã hội. Chúng bảo vệ người dân trước thiên tai, trước thị trường nhà ở khắc nghiệt, trước cả rủi ro tái nghèo khi chỉ một trận bão cũng đủ xóa sạch thành quả bao năm tích góp.
Và ở giữa những lớp chính sách đó là sức mạnh lớn nhất: Nhà nước luôn chọn đứng cạnh người dân trong thời điểm họ bị tổn thương nhất, suy kiệt nhất. Khác biệt lớn nhất ở một quốc gia nằm ở chỗ, những người yếu thế có được che chở hay không, có bị bỏ lại phía sau hay không.
Thiên tai làm sập nhà cửa, cướp đi sinh mạng, cuốn trôi tài sản và gieo rắc sự hoang mang. Khi lực lượng bộ đội và công an dựng từng viên gạch lên ở vùng lũ, khi những ngôi nhà sẽ được dựng lại, khi từng gia đình được trao lại chỗ ở và sự bình yên, ta thấy rõ một giá trị cao cả nhất: Nhà nước đang dùng chính đôi tay của mình để dựng lại cuộc sống cho dân nghèo.
Và chính vì thế, Chiến dịch Quang Trung dựng lại mái nhà đã bị bão cuốn đi và, hơn hết, dựng lại sự ổn định của một cộng đồng, dựng lại hy vọng cho những người vừa trải qua những ngày đen tối nhất, và dựng lại niềm tin vào một Chính phủ hành động.
Lan Anh