Đằng sau chiến dịch tình báo tinh vi của Israel
Trước khi Israel tiến hành loạt không kích chưa từng có nhằm vào các cơ sở hạt nhân và giới lãnh đạo quân sự hàng đầu của Iran ngày 13/6, các điệp viên của nước này đã âm thầm hiện diện ngay trong lòng lãnh thổ đối phương.
Theo các quan chức an ninh Israel, cơ quan tình báo Mossad đã bí mật đưa vũ khí vào Iran trước cuộc tấn công và sử dụng chính những vũ khí này để nhắm vào hệ thống phòng thủ của Iran từ bên trong.
Đoạn video do cơ quan tình báo Mossad của Israel chia sẻ với CNN cho thấy các đặc vụ Israel bí mật vận chuyển vũ khí vào Iran trước loạt không kích hôm 13/6.
Các quan chức này cũng tiết lộ, Israel đã lập một căn cứ phóng máy bay không người lái mang thuốc nổ bên trong Iran và các UAV sau đó được sử dụng để nhắm vào các bệ phóng tên lửa gần thủ đô Tehran. Israel cũng đưa vào Iran nhiều loại vũ khí chính xác cao, được dùng để phá hủy các hệ thống tên lửa đất đối không, mở đường cho lực lượng không quân Israel tiến hành hơn 100 cuộc tấn công với 200 chiến đấu cơ vào Iran rạng sáng 13/6 (giờ địa phương).
Kế hoạch vô hiệu hóa hệ thống phòng thủ Iran dường như đã đạt hiệu quả rõ rệt; Israel tuyên bố toàn bộ máy bay của họ trở về an toàn sau làn sóng tấn công đầu tiên. Điều này cho thấy ưu thế trên không vượt trội của Israel ngay cả ở không phận một quốc gia cách xa hàng trăm km.
Thông tin tình báo do Mossad thu thập ngay tại Iran đã giúp không quân Israel định vị và tấn công chính xác các chỉ huy cấp cao và các nhà khoa học hàng đầu Iran. Trong một động thái hiếm hoi, Mossad đã công bố video từ một số chiến dịch cho thấy các UAV tấn công các bệ phóng tên lửa dường như không hề phòng vệ của Iran.
Đây là minh chứng mới nhất cho thấy mức độ thâm nhập sâu rộng của các cơ quan tình báo Israel, đặc biệt là Mossad vào những bí mật được bảo vệ nghiêm ngặt nhất của Iran. Những chiến dịch này đã củng cố hình ảnh Mossad như một lực lượng gần như không thể ngăn chặn bên trong lãnh thổ Iran, với khả năng tiếp cận và tấn công các quan chức cấp cao nhất cũng như những địa điểm nhạy cảm nhất.
Chiến dịch ngày 13/6 được xem là một bước ngoặt mới trong chiến lược của Israel: tận dụng năng lực tình báo sâu rộng để tung ra những đòn tấn công có sức hủy diệt nhằm làm suy yếu và răn đe các đối thủ trong khu vực. Trong những năm gần đây, mạng lưới tình báo Israel đã liên tục định vị và tiêu diệt thủ lĩnh của các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn như Hezbollah, Hamas cũng như nhiều sĩ quan quân đội và nhà khoa học hạt nhân ngay trong lãnh thổ Iran.
“Mossad từ lâu đã coi Iran là ‘sân chơi’ của mình", ông Holly Dagres - chuyên gia cấp cao tại Viện Washington nhận định. Ông cho rằng: “Từ việc ám sát các nhà khoa học đến phá hoại các cơ sở hạt nhân của Iran, Israel đã nhiều lần chứng minh rằng họ luôn chiếm ưu thế trong cuộc chiến trong bóng tối này - một cuộc chiến giờ đây đã công khai kể từ loạt tấn công ăn miếng trả miếng hồi tháng 4/2024".
Một đoạn video được chia sẻ với CNN dường như cho thấy một UAV cảm tử nhắm vào một bệ phóng tên lửa.
Khác với các cuộc tấn công trước đây, đợt không kích ngày 13/6 mang tính bao trùm hơn cả về số lượng mục tiêu lẫn mức độ tập trung vào việc làm gián đoạn chương trình hạt nhân Iran. Một trong những mục tiêu trọng yếu là cơ sở làm giàu nhiên liệu hạt nhân chính của Iran tại Natanz.
Chiến dịch này nằm trong chuỗi hành động quân sự kéo dài hơn một năm rưỡi của Israel nhằm vào Iran và các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực, bắt đầu sau cuộc tấn công bất ngờ ngày 7/10/2023 của Hamas từ dải Gaza. Kể từ đó, Israel đã làm suy yếu “trục kháng chiến” mà Tehran dày công xây dựng, bao gồm Hamas ở Gaza, Hezbollah ở Lebanon và cả lực lượng Houthi tại Yemen. Sự sụp đổ của Tổng thống Bashar al-Assad vào tháng 12 năm ngoái cũng khiến Iran mất đi đồng minh duy nhất trong thế giới Arab.
Việc làm suy yếu các lực lượng nói trên giúp giảm thiểu nguy cơ phản ứng dữ dội từ khu vực khi Israel tấn công trực diện vào lãnh thổ Iran.
Đáng chú ý, chiến dịch có thể làm gián đoạn các nỗ lực đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới giữa Iran và Mỹ, vốn đang được thúc đẩy bởi Tổng thống Donald Trump. Phát biểu hôm 13/6, ông Trump nói rằng Tehran “phải đạt được thỏa thuận, trước khi mọi thứ trở nên quá muộn”. Tuy nhiên, tương lai của tiến trình này hiện vẫn còn bỏ ngỏ, khi các nhà lãnh đạo Israel liên tục khẳng định rằng một thỏa thuận như vậy sẽ không ngăn được tham vọng phát triển vũ khí hạt nhân của Iran.
Một nguồn tin an ninh Israel tiết lộ chiến dịch mới nhất đòi hỏi lực lượng biệt kích hoạt động sâu trong lòng Tehran và nhiều khu vực khác trên lãnh thổ nước này, đồng thời phải tránh sự phát hiện của các cơ quan an ninh và tình báo Iran. Theo đó, đội ngũ của Mossad đã nhắm vào các tên lửa phòng không, tên lửa đạn đạo và bệ phóng khi cuộc tấn công của Không quân Israel bắt đầu.
Bên cạnh căn cứ UAV được Mossad thiết lập từ lâu trước cuộc tấn công, lực lượng biệt kích của Mossad còn triển khai “hệ thống vũ khí dẫn đường chính xác” gần các hệ thống phòng không tên lửa của Iran - những hệ thống được kích hoạt cùng lúc với thời điểm Không quân Israel bắt đầu tấn công mục tiêu. Một chiến dịch thứ hai cũng được thực hiện, sử dụng vũ khí tiên tiến gắn trên phương tiện cơ động cao để nhắm vào các hệ thống phòng thủ khác của Iran.
Chiến dịch của Mossad còn bao gồm cả việc ám sát các quan chức cấp cao của Tehran.
Khả năng hoạt động gần như không thể bị ngăn chặn
Trong quá khứ, Israel đã nhiều lần thể hiện khả năng hoạt động gần như không bị ngăn chặn của Mossad ngay trên lãnh thổ Iran.
Từ đầu những năm 2010, Iran đã cáo buộc Israel tiến hành chiến dịch ám sát có hệ thống nhằm vào các nhà khoa học hạt nhân của nước này. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Moshe Ya’alon từng ngầm thừa nhận những vụ ám sát có chủ đích khi phát biểu vào năm 2015 rằng: “Israel không thể chịu trách nhiệm cho tuổi thọ của các nhà khoa học hạt nhân Iran".
Từ năm 2007 đến 2012, Israel bị cáo buộc thực hiện 5 vụ ám sát bí mật, hầu hết diễn ra ngay tại Tehran, sử dụng bom điều khiển từ xa hoặc súng máy điều khiển từ xa. Chỉ một trong số các nhà khoa học hạt nhân chủ chốt của Iran sống sót sau vụ mưu sát là ông Fereydoon Abbasi.
Chỉ mới tháng trước, ông Fereydoon Abbasi đã tuyên bố rằng bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào các cơ sở sản xuất cũng sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ phát triển bom hạt nhân.
“Năng lực của chúng tôi được phân tán trên khắp cả nước. Nếu họ tấn công các cơ sở sản xuất, điều đó sẽ không ảnh hưởng gì đến lộ trình của chúng tôi, bởi vì vật liệu hạt nhân của chúng tôi không được lưu trữ trên mặt đất để họ có thể nhắm vào".
Ông Abbasi là một trong những nhà khoa học đã thiệt mạng trong đợt không kích rạng sáng 13/6 của Israel tại Tehran.
Các hoạt động của Mossad sau đó nhanh chóng được công khai rộng rãi.
Đầu năm 2018, Israel đã đánh cắp toàn bộ tài liệu lưu trữ hạt nhân của Iran ngay tại Tehran và công bố chiến tích tình báo này trong một buổi phát sóng trực tiếp từ Jerusalem. Thủ tướng Benjamin Netanyahu sau đó đã trình bày kho tài liệu, bao gồm 55.000 trang thông tin hạt nhân của Iran và một loạt đĩa chứa 55.000 tập tin dữ liệu.
Iran đã cố gắng bác bỏ phát biểu của ông Netanyahu, gọi đó là hành vi “trẻ con” và “nực cười”. Tuy nhiên, việc đánh cắp thành công kho lưu trữ tài liệu bí mật này cho thấy mức độ tự tin của Israel vào khả năng hoạt động sâu trong lòng Tehran của Mossad. Chiến dịch này, vốn đòi hỏi kế hoạch tỉ mỉ và hiểu biết chi tiết về vị trí cùng cơ chế bảo mật của kho lưu trữ, đã góp phần thúc đẩy chính quyền Tổng thống Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran, còn gọi là Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA).
Tuy nhiên, Israel vẫn chưa dừng lại ở đó.
Vào tháng 11/2020, Israel đã ám sát ông Mohsen Fakhrizadeh - nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran khi ông đang di chuyển cùng vợ trên một chiếc xe chống đạn. Xe của ông Fakhrizadeh nằm trong đoàn hộ tống với ba phương tiện an ninh khi bất ngờ bị tấn công. Truyền thông nhà nước Iran cho biết một khẩu súng máy điều khiển từ xa đã nhắm vào nhà khoa học hạt nhân này - người từ lâu đã nằm trong danh sách mục tiêu của Israel.
Dù Israel không chính thức thừa nhận nhưng chiến dịch được tiến hành với độ chính xác cao và thể hiện sự am hiểu tường tận về thói quen di chuyển cũng như sinh hoạt của ông Fakhrizadeh.
Sau khi chiến sự bùng nổ tại Dải Gaza, Israel tiếp tục ám sát thủ lĩnh chính trị của Hamas – ông Ismail Haniyeh ngay giữa thủ đô Tehran. Một nguồn tin am hiểu vụ việc cho biết, Israel đã cài thiết bị nổ vào một nhà khách – nơi ông Haniyeh thường lui tới. Quả bom được giấu trong phòng suốt hai tháng trước khi vụ ám sát diễn ra và được kích nổ từ xa khi ông Haniyeh có mặt tại đó.
Kiều Anh/VOV.VN Theo: CNN, New York Times