Chiến lược của Ukraine tại Donbas nhằm 'vắt kiệt' quân Nga

3 giờ trướcBài gốc

Trong suốt năm vừa qua, Ukraine đã để mất hàng loạt thành phố, thị trấn và làng mạc ở khu vực phía đông Donbas vào tay Nga. Sau những trận chiến ác liệt đôi khi kéo dài hàng tháng trời, Ukraine thường phải rút quân về bởi họ không thể tiếp tục giữ vững vị trí hoặc phòng thủ trước sức tấn công của Nga.

Marinka là nơi đầu tiên thất thủ. Đây là một dấu hiệu cho thấy Nga đã lấy lại thế chủ động trên chiến trường. Tiếp đến là Avdiivka - một thành phố công nghiệp nơi các binh sĩ Ukraine đã cố thủ trong mạng lưới dày đặc các chiến hào và boong-ke.

Cuối cùng, vào tuần trước, Ukraine đã phải rút khỏi Vuhledar - một thị trấn khai thác mỏ nằm trên cao nguyên và là điểm chốt quan trọng trong hệ thống phòng thủ của Ukraine ở phía đông nam.

Đối với những quan sát viên bên ngoài, việc Ukraine từ từ rút lui khỏi chiến trường chính của cuộc chiến hiện nay là khu vực có thể được coi là dấu hiệu cho sự kết thúc sắp tới, khi Moscow đang giành ưu thế vững chắc trên chiến trường nhờ vào lợi thế vượt trội về nhân lực và hỏa lực.

Tuy nhiên, các chỉ huy và chuyên gia quân sự Ukraine không đồng tình với nhận định này. Họ cho rằng một cuộc chiến quan trọng hơn đang diễn ra trong khu vực, đó không chỉ đơn giản là giành lại phần lãnh thổ đã mất.

Họ cho rằng đây hiện là một cuộc chiến tiêu hao nhiều sức lực, mỗi bên đều cố gắng vắt kiệt sức đối phương bằng cách gây ra tổn thất cho bên còn lại nhiều nhất có thể với hy vọng có thể làm suy yếu khả năng và quyết tâm tiếp tục cuộc chiến của đối thủ.

Suốt mùa hè, Nga đã liên tục điều động hàng loạt quân lính, được hỗ trợ bởi các đoàn xe bọc thép, tiến hành những cuộc tấn công ác liệt mà không màng đến thương vong mà nó gây ra, đồng thời sử dụng hàng loạt máy bay không người lái, đạn dược và bom.

Điều này đã buộc Kiev phải chọn một chiến lược mà Mykola Bielieskov - một nhà phân tích quân sự tại Viện Nghiên cứu Chiến lược của chính phủ Ukraine - gọi là "đổi lãnh thổ lấy tổn thất của Nga". Mục đích của chiến lược này là rút lui khỏi các thị trấn đang bị tấn công sau khi gây ra càng nhiều tổn thất về nhân lực và trang thiết bị càng tốt cho đối phương.

Oleksandr Solonko - một thành viên của Trung đoàn drone 411 của Ukraine đang chiến đấu quanh thành phố tiền tuyến Pokrovsk - cho biết về phía Nga: “Điều này phụ thuộc vào việc họ sẽ mất bao nhiêu trước khi nhận ra rằng mọi nỗ lực là vô ích”. Tuy nhiên, đối mặt với những cuộc tấn công không ngừng, ông cũng cho biết một số chỉ huy Ukraine “ưu tiên rút khỏi vị trí hoặc khu vực nào đó nếu điều này giúp giảm thiểu thiệt hại về nhân lực”.

Ukraine hy vọng rằng những tổn thất ngày càng tăng của Nga sẽ khiến cuộc chiến trở nên lung lay đối với Kremlin trước khi điều đó xảy ra với Kiev. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã phát biểu rằng: “Đây là điều quan trọng nhất để làm kiệt sức kẻ thù”.

Tuy nhiên, chiến lược này có trở thành hiện thực hay không? Tổng thống Nga Vladimir V. Putin đã đặt nền kinh tế của đất nước vào chế độ chiến tranh và không có dấu hiệu nào cho thấy ông sẵn sàng từ bỏ cuộc chiến. Người dân Nga dường như vẫn kiên định ủng hộ nỗ lực chiến tranh.

Các quan chức Ukraine và phương Tây chỉ ra rằng, số liệu thương vong của Nga đang gia tăng. Theo Nicholas Aucott - một cố vấn quân sự Anh, 1.200 người thiệt mạng mỗi ngày vào tháng 8 năm nay. Đây có thể được xem là một minh chứng cho những tổn thất mà cuộc chiến gây ra cho Nga.

Donbas - bao gồm hai vùng phía đông của Ukraine là Luhansk và Donetsk - đã trở thành tâm điểm của cuộc chiến tiêu hao này. Khoảng cách gần với phía tây nước Nga đã cho phép Moscow dễ dàng điều động quân lính, trang thiết bị và đạn dược đến các mặt trận ở đây. Khu vực này có nhiều thị trấn và làng mạc, buộc cả hai bên phải tham gia vào các trận chiến đô thị ác liệt.

Với việc Moscow cho thấy khả năng bù đắp tổn thất bằng cách tuyển thêm binh lính và đẩy mạnh sản xuất vũ khí, vẫn chưa rõ Kiev sẽ phải nhường bao nhiêu lãnh thổ trước khi Quân đội Nga suy yếu, nếu điều đó thực sự xảy ra. Để làm phức tạp thêm tình hình, cuộc tấn công của Ukraine vào khu vực Kursk ở phía tây nước Nga vào tháng 8 đã làm căng thẳng thêm nguồn lực của họ, đe dọa khả năng thực hiện một cuộc rút lui có kiểm soát ở khu vực Donbas mà không khiến mặt trận sụp đổ.

Pasi Paroinen - một chuyên gia quân sự từ nhóm Black Bird có trụ sở tại Phần Lan, chuyên phân tích hình ảnh và video từ chiến trường - cho biết sau cuộc tấn công ở Kursk, Nga đã tiến công ở khu vực Donbas với tốc độ chưa từng thấy kể từ năm 2022. Trong hai tháng qua, Nga đã chiếm khoảng 270 dặm vuông trong khu vực, gấp ba lần lãnh thổ mà họ đã chiếm được trong tháng 6 và tháng 7.

Ukraine - quốc gia nhỏ hơn nhiều so với Nga và dân số chỉ bằng 1/3 so với nước này - đang ở thế bất lợi trong loại trận chiến này. Họ có ít quân lính hơn ở tiền tuyến, và mặc dù nhận được nhiều viện trợ quân sự từ phương Tây, Ukraine vẫn thiếu hụt sức mạnh hỏa lực trên chiến trường.

Tuy nhiên, điều này vẫn còn quá xa so với mục tiêu lâu dài của Nga là hoàn toàn kiểm soát khu vực này. Để đạt được điều đó, Nga cần chiếm thêm 4,000 dặm vuông lãnh thổ của Ukraine, khoảng gấp năm lần số lượng mà họ đã chiếm được trong năm qua.

Roman - một chỉ huy bảo vệ Vuhledar cùng với Lữ đoàn 72 của Ukraine - cho biết, khi lực lượng Nga tập trung nỗ lực vào một khu vực cụ thể, họ có thể áp đảo phòng thủ của Ukraine. Ông nhấn mạnh rằng vào cuối mùa hè, Nga đã có lợi thế gấp 10 lần về hệ thống pháo xung quanh Vuhledar.

Theo Oryx - một trang web phân tích quân sự chỉ ghi nhận các tổn thất được xác nhận bằng hình ảnh - cho biết, trong suốt cuộc chiến, Nga đã mất khoảng ba xe chiến đấu bọc thép để chiến đấu với một xe của Ukraine.

Roman cũng đặt ra câu hỏi: “Làm thế nào một hệ thống pháo của chúng tôi có thể đấu với 10 hệ thống của họ?”. Lực lượng Ukraine đã bảo vệ được Vuhledar trong hơn hai năm, tiêu diệt nhiều đoàn xe tăng của Nga trong các cuộc phục kích và gây ra thương vong lớn cho nhiều lính Nga trong các cuộc tấn công ác liệt.

Các nhà phân tích từ Viện Dịch vụ Vương quốc Liên hiệp Anh - một tổ chức nghiên cứu quân sự và an ninh có trụ sở tại London - ước tính rằng với tỷ lệ tổn thất hiện tại và việc sản xuất xe thay thế, Nga có khả năng cạn kiệt kho xe chiến đấu bọc thép của mình vào năm 2026.

Tuy nhiên, Quân đội Nga vẫn tiếp tục tiến công, và trong những tuần gần đây đã bắt đầu gây ra tổn thất đáng kể cho lực lượng của Kiev khi họ áp sát Vuhledar. Các nhân viên y tế Ukraine cho biết hàng chục quân lính đã bị thương mỗi ngày, và quân đội thông báo về các cuộc tấn công đã “làm kiệt quệ” quân số của họ.

Cuối cùng, quân đội đã thông báo rằng họ đã rút lui khỏi thị trấn “để bảo vệ nhân lực và trang thiết bị quân sự”.

Franz-Stefan Gady, một nhà phân tích quân sự có trụ sở tại Vienna, cho biết: “Cuộc chiến này sẽ không được quyết định bởi việc ai kiểm soát Vuhledar hay các thị trấn và thành phố chiến lược khác ở tiền tuyến mà nó phụ thuộc vào việc Quân đội Nga đã tiêu hao bao nhiêu quân để chiếm Vuhledar so với những tổn thất mà Ukraine phải chịu để giữ vững vị trí đó”.

Ông Gady - người đã thực hiện một nghiên cứu tương tự - cho biết, đến lúc đó, Nga sẽ chỉ có khả năng chi trả cho “một hoặc hai trận đánh có quy mô tổn thất như trận chiến ở Avdiivka”.

Tuy nhiên, ít nhất là trong thời điểm hiện tại, Quân đội Nga đang nỗ lực tăng cường số lượng quân lính và sản xuất vũ khí. Tại chiến trường ở khu vực Donbas, ông Solonko cho biết, Nga đã “sử dụng rất nhiều nguồn lực và hành động vội vã khi họ có thể thực hiện chậm lại, với ít tổn thất hơn”. Trong ảnh là người dân Ukraine tại thị trấn Novoeconomichne buộc phải di tản, khi Quân đội Nga tiến công.

Ông Gady và các chuyên gia quân sự khác cho biết, khi mùa hè bắt đầu, Quân đội Ukraine đang ở vị trí tốt để chịu đựng cuộc chiến ở khu vực này trong khi chờ đợi tổn thất của Nga tăng lên, chuẩn bị cho các cuộc phản công có thể xảy ra vào năm tới. Các bác sĩ và y tá của Lữ đoàn Cơ giới số 33 đã điều trị cho những binh sĩ bị thương tại một điểm ổn định ở quận Pokrovsk, miền đông Ukraine, vào tháng trước.

Những bất lợi về nhân lực và hỏa lực của Ukraine đang dần thu hẹp nhờ vào các nỗ lực huy động quân và nguồn cung đạn dược tăng cường từ các đồng minh phương Tây, bao gồm gói viện trợ hàng tỷ đô la từ Mỹ trong năm nay. Tướng Oleksandr Syrskyi - tư lệnh hàng đầu của Ukraine - cho biết vào tháng trước rằng, tỷ lệ sử dụng đạn pháo giữa Nga và Ukraine đã thu hẹp trong những tháng gần đây. Trong ảnh là các tình nguyện viên và nhân viên cứu trợ đã hỗ trợ những người sơ tán từ khu vực Pokrovsk khi họ đến trung tâm trung chuyển ở vùng Dnipropetrovsk.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine vào khu vực Kursk của Nga vào tháng 8 đã khiến lực lượng của họ gặp nhiều rủi ro hơn.

Mặc dù cuộc tấn công xuyên biên giới đã nâng cao tinh thần của Ukraine, nhưng nó cũng làm căng thẳng thêm nguồn lực chiến đấu của đất nước, khi một số đơn vị quân tinh nhuệ nhất của họ được điều chuyển từ khu vực Donbas sang khu vực Kursk. Theo Naalsio - một nhà nghiên cứu tình báo nguồn mở và cộng tác viên của Oryx, Kiev đã mất hơn 200 trang thiết bị trong cuộc tấn công cho đến nay - gần bằng với tổn thất của Nga gần thành phố Pokrovsk trong cùng thời gian.

Các binh sĩ Ukraine ở khu vực Donbas có những quan điểm khác nhau về lợi ích của cuộc tấn công Kursk. Một số người tin rằng cuộc tấn công đã buộc Nga phải điều động một số lực lượng từ mặt trận phía đông đến đó, trong khi những người khác bày tỏ sự thất vọng về việc phân phối đạn dược đã xảy ra kể từ khi cuộc tấn công bắt đầu.

Volia - một đội trưởng trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine đang chiến đấu gần Toretsk, thành phố đang bị Nga tấn công - cho biết cuộc chiến ở đây đang diễn ra ác liệt như bao giờ hết bởi cả hai bên sử dụng mọi vũ khí có thể để làm kiệt sức đối phương, từ những quả bom cũ chứa hàng tấn chất nổ cho đến những chiếc máy bay không người lái hiện đại có khả năng nhìn ban đêm.

Ông cho rằng “Donbas là chiến trường để sử dụng mọi phương tiện và tấn công tối đa vào kẻ thù”.

Trong ảnh là gia đình của Bohdan Shram, 23 tuổi, trong lễ tang của anh vào tháng trước tại Dnipro, Ukraine. Dù lực lượng Ukraine bị áp đảo về quân số và hỏa lực so với Nga, họ hy vọng sẽ làm suy yếu đối phương đến mức tê liệt trên chiến trường. (Nguồn ảnh: New York Times, The Economist, NBC News).

Bích Phương (Theo New York Times)

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống : https://kienthuc.net.vn/quan-su/chien-luoc-cua-ukraine-tai-donbas-nham-vat-kiet-quan-nga-2041752.html