Cuộc chiến đã chuyển sang một cuộc chiến tranh tiêu hao. Trong khi Nga có đủ khả năng để thay thế trang thiết bị và nhân lực bị tổn thất, thì Ukraine đã phản công bằng chiến thuật bất đối xứng, trong đó có những hoạt động theo kiểu du kích ở nhiều lãnh thổ do Nga chiếm giữ. Tuy vậy, thành công đối với Ukraine khá hạn chế do việc suy giảm sự hỗ trợ từ phương Tây.
Sức mạnh áp đảo của Nga buộc Ukraine phải theo đuổi chiến thuật bất đối xứng. Ảnh: TASS
Theo nghiên cứu của nhà khoa học chính trị người Mỹ và giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Ohio - ông Patricia D. Hoffman, các yếu tố chính của chiến thuật du kích bao gồm việc sử dụng các đơn vị nhỏ, cơ động để tấn công nhanh chóng rồi rút lui ngay lập tức, khiến các lực lượng lớn hơn khó có thể phản ứng hiệu quả.
Các nhóm tác chiến đặc biệt của Ukraine đang tiến hành phá hoại, phá vỡ các tuyến tiếp tế tại nhiều vùng lãnh thổ ở Ukraine do Nga chiếm giữ. Các chiến thuật phi chính quy hiện đại, trong đó việc sử dụng máy bay không người lái trên biển để đánh chìm tàu chiến và máy bay không người lái tầm xa để tấn công như "Chiến dịch Spiderweb" (Mạng nhện), cho thấy nỗ lực của Kiev nhằm trụ vững trong một cuộc xung đột tiêu hao.
Một cựu nhân viên của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) cho rằng, để đạt được thành công lâu dài, các hoạt động này của Ukraine nên tập trung nhiều hơn vào việc thu thập thông tin tình báo sau phòng tuyến của đối phương để hỗ trợ các cuộc tấn công mục tiêu quân sự.
Chiến thuật bất đối xứng của Ukraine chống lại Nga
Quân đội Ukraine không ngừng thay đổi chiến thuật để đối phó với các cuộc tấn công của Nga trong hơn ba năm qua. Bị áp đảo về quân số và có số lượng xe tăng, xe bọc thép, hệ thống pháo, trực thăng và máy bay ít hơn nhưng họ đã chiến đấu không ngừng nghỉ với Nga cho đến khi chiến trường rơi vào bế tắc.
Ukraine đang đẩy mạnh chiến thuật du kích, chủ yếu do Nhóm tác chiến đặc biệt hoạt động tại những vùng lãnh thổ do Nga chiếm giữ thực hiện. Nhóm này đã tiến hành nhiều hoạt động phía sau chiến tuyến của đối phương, chẳng hạn như phá hoại hoặc tấn công tuyến hậu cần và cơ sở hạ tầng, phá vỡ các bước tiến của quân đội Nga. Việc Ukraine sử dụng các chiến thuật bất đối xứng đã cản trở tiến trình quân sự của Nga.
Vào năm 2024, Ukraine đã triển khai Lữ đoàn tấn công đường không số 80 và 82 tiến hành các cuộc đột kích nhỏ ở tỉnh Kursk để thăm dò điểm yếu trong tuyến phòng thủ của Nga, sau đó điều động lực lượng cơ giới tấn công.
Lính biệt kích Ukraine cũng thực hiện nhiều hoạt động phá hoại, nhắm vào đường sắt, cơ sở hạ tầng và các cơ sở quân sự của Nga, đặc biệt là ở báo đảo Crimea. Ngoài ra, họ cũng tập trung phá vỡ tuyến hậu cần và cung ứng, cản trở khả năng tiến quân của Moscow.
Cách tiếp cận của Ukraine không chỉ bao gồm việc sử dụng máy bay không người lái mà còn kết hợp các cuộc tấn công chính xác bằng tên lửa và những nhiệm vụ bí mật nhắm vào tuyến hậu cần và cung cấp của Nga.
Kiev đã tấn công thành công các trung tâm chỉ huy và kho nhiên liệu của Nga nằm sâu trong các vùng lãnh thổ mà Moscow kiểm soát. Các hoạt động này có thể thực hiện được thông qua các hệ thống giám sát và trinh sát, khiến các biện pháp phòng thủ truyền thống trở nên kém hiệu quả.
Các nhóm tác chiến đặc biệt của Ukraine cũng triển khai máy bay không người lái trên biển tấn công tàu chiến Nga ở Biển Đen và máy bay không người lái trên không có khả năng né tránh hệ thống phòng không của Nga để tấn công các cơ sở dầu mỏ ở St. Petersburg.
Ngoài ra, biệt kích Ukraine đã tập kích các đoàn tàu, làm tê liệt hầm đường sắt dài nhất của Nga ở Viễn Đông. Vào ngày 1/6, lực lượng Ukraine đã thực hiện chiến dịch táo bạo là đưa máy bay không người lái xâm nhập lãnh thổ Nga bằng xe tải để để tấn công những sân bay lớn nơi Nga đăth máy bay ném bom tầm xa.
Kiev cần phải thay đổi
Mặc dù Ukraine đã đạt được một số thành công khi tấn công phía sau chiến tuyến của Nga, họ vẫn cần điều chỉnh chiến thuật, đặc biệt là thu thập thêm thông tin tình báo, ông Philip Wasielewski - cựu nhân viên của CIA cho biết.
"Việc phá hủy hệ thống phòng không và hậu cần của Nga đòi hỏi phải thu thập thông tin tình báo từ phía sau chiến tuyến của đối phương. Ukraine đã chứng minh rằng ngay cả với nguồn lực hạn chế, họ vẫn có thể đối phó với Nga suốt thời gian qua ở Crimea và những nơi khác. Chìa khóa để mở rộng quy mô của hoạt động này là tăng cường thu thập thông tin tình báo kỹ thuật và nhân lực trên mặt đất, cũng như thông tin liên lạc an toàn. Chiến thuật phi chính quy của Ukraine cần thực hiện giống với hoạt động tình báo và phản gián bí mật trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh hơn là các hoạt động bán quân sự quy mô lớn".
Ông Philip Wasielewski nhấn mạnh: "Việc làm suy yếu hậu cần và tinh thần chiến đấu của đối phương là giải pháp tối ưu cho chiến thuật phi chính quy. Điều này sẽ hỗ trợ các hoạt động tấn công thông thường để đẩy lùi đối phương". Đây là điều mà Ukraine có thể tận dụng trong một nỗ lực nhằm đối phó với sức mạnh áp đảo của Nga khi xung đột kéo dài, nhà phân tích này lưu ý.
Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo National Security Journal