Sáng 25/11, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình Quốc hội tờ trình quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035.
Chương trình dự kiến thực hiện trong 10 năm (từ năm 2026 đến năm 2035) và chia làm 2 giai đoạn.
Giai đoạn từ 2026-2030 sẽ tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua; thực hiện và hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành một phần một số mục tiêu chủ yếu cần hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước được đề ra đến năm 2030 tại Nghị quyết số 71 và các quy định liên quan.
Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày tờ trình.
Giai đoạn 2031-2035 sẽ tiếp tục xây dựng và triển khai các nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra đến 2035.
Chính phủ đề ra mục tiêu tổng quát là chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục đào tạo; mở rộng cơ hội học tập cho mọi người dân, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, quyền được học tập suốt đời; đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Theo tờ trình, đến năm 2030, Chính phủ phấn đấu đạt 4 nhóm mục tiêu cụ thể, gồm: Từng bước chuẩn hóa hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông; từng bước hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm vùng đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao; từng bước đầu tư chuẩn hóa, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, mở rộng không gian phát triển cho các cơ sở giáo dục đại học; nâng cao chất lượng, năng lực của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và người học.
Trong đó, Chính phủ nêu rõ mục tiêu tập trung nguồn lực đầu tư hướng đến xây dựng kiên cố hóa 100% trường, lớp học; hoàn thành xây dựng mạng lưới trường phổ thông nội trú, nhà công vụ cho giáo viên tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.
Chính phủ cũng đặt mục tiêu phấn đấu đầu tư để hiện đại hóa cho 8 cơ sở giáo dục đại học công lập trọng điểm lọt nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á và tối thiểu có 1 trường đại học công lập lọt nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới ở một số lĩnh vực trọng điểm.
Một mục tiêu quan trọng khác là nâng cao năng lực đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lí giáo dục đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, hội nhập quốc tế; phấn đấu tối thiểu 30% cơ sở giáo dục phổ thông có giáo viên đủ năng lực giảng dạy một số môn khoa học tự nhiên và STEM/STEAM bằng tiếng Anh và triển khai thí điểm dạy học bằng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai ở một số môn. 100% các trường đại học sư phạm trọng điểm có đủ năng lực triển khai đào tạo và bồi dưỡng giáo viên giảng dạy các môn khoa học tự nhiên và STEM/STEAM bằng tiếng Anh.
Chính phủ đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2035, đầu tư xây dựng 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.
Chính phủ cũng sẽ đầu tư cho 60 trường cao đẳng nghề chất lượng cao tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4 và 6 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20; đầu tư để hướng đến hoàn thành 100% các cơ sở giáo dục đại học công lập trong quy hoạch đạt chuẩn vào năm 2035,...
Tờ trình của Chính phủ đưa ra phương án tính toán tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2026-2035 khoảng 580.133 tỷ đồng.
Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 349.113 tỷ đồng (chiếm 60,2%), vốn ngân sách địa phương 115.773 tỷ đồng (chiếm 19,9%) và vốn đối ứng của các cơ sở giáo dục 89.073 tỷ đồng (chiếm 15,4%). Vốn huy động hợp pháp khác dự kiến 26.173 tỷ đồng (chiếm 4,5%).
Chương trình được phân kỳ thực hiện trong 2 giai đoạn, trong đó tổng vốn để thực hiện giai đoạn 2026-2030 tối thiểu 174.673 tỷ đồng và 405.460 tỷ đồng cho giai đoạn 2031-2035.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra.
Báo cáo thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành sự cần thiết đầu tư chương trình.
Cơ quan thẩm tra cho rằng chương trình sẽ bổ sung thêm nguồn lực đầu tư, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.
Về nội dung cụ thể, cơ quan thẩm tra đề nghị cần nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng điều kiện bảo đảm tính khả thi để cân nhắc các chỉ tiêu 30% (đến năm 2030) và 100% (đến năm 2035) số cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học (bao gồm cơ sở vật chất, nguồn cung cấp đội ngũ giáo viên giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh).
Về nguồn vốn, ngân sách, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị ưu tiên đầu tư trọng tâm, trọng điểm; bố trí vốn sát với mục tiêu và khả năng giải ngân, bảo đảm khả thi, hiệu quả; làm rõ căn cứ xác định tỉ lệ, cơ cấu vốn đối ứng từ ngân sách địa phương; khuyến khích các địa phương có nguồn thu ngân sách cao chủ động bố trí đầu tư cho giáo dục.
Minh Tuệ