Giao Chính phủ căn cứ biến động của giá cả, thu nhập để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh
Ban soạn thảo lý giải, kinh doanh vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện, chỉ có doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng mới được phép kinh doanh vàng miếng.
Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng không có giấy phép là hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng. Vì vậy, cá nhân không được phép kinh doanh vàng miếng, việc mua bán vàng miếng của cá nhân mà có thu nhập được xác định là thu nhập khác (không phải thu nhập từ kinh doanh).
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình, sáng 4/11.
Do đó, dự thảo luật đề xuất thu thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ và giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.
Bên cạnh đó, dự thảo sửa đổi quy định mức doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là 200 triệu đồng/năm để đảm bảo đồng bộ với quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng vừa được Quốc hội ban hành. Đồng thời, giao Chính phủ điều chỉnh mức để phù hợp với việc quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh.
Dự thảo luật điều chỉnh nâng mức thuế suất đối với một số khoản thu nhập từ hoạt động cung cấp sản phẩm và dịch vụ nội dung thông tin số về giải trí, trò chơi điện tử, phim số, ảnh số, nhạc số, quảng cáo số từ 2% lên 5%.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các đồng chí chủ trì, điều hành kỳ họp.
Về quy định giảm trừ gia cảnh, trước đó, ngày 17/10/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN. Theo đó, điều chỉnh mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng; điều chỉnh mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được thực hiện kể từ khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Cá nhân sẽ được khấu trừ theo mức giảm trừ gia cảnh mới ngay từ tháng 1/2026.
Nhằm đẩy mạnh chủ trương phân cấp, phân quyền và đảm bảo linh hoạt, phù hợp với thực tế điều hành của Chính phủ, dự thảo luật giao Chính phủ căn cứ biến động của giá cả, thu nhập để điều chỉnh mức giảm trừ này.
Sửa biểu thuế 5 bậc, giảm thu khoảng 27.400 tỷ đồng/năm
Về điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, trong quá trình xây dựng dự án luật, Cơ quan soạn thảo dự kiến 2 Phương án về Biểu thuế.
Chủ nhiệm UBKTTC Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra.
Phương án 1: Sửa đổi Biểu thuế còn 5 bậc với khoảng cách giữa các bậc lần lượt là 10, 20, 20, 30 triệu đồng; 5 bậc tương ứng với các mức thuế suất là 5%, 15%, 25%, 30%, 35% và bậc thuế suất cuối cùng là 35% áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 80 triệu đồng/tháng. Theo tính toán cùng với việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh mới, phương án điều chỉnh Biểu thuế này giảm thu khoảng 26.400 tỷ đồng/năm.
Phương án 2: Sửa đổi Biểu thuế còn 5 bậc với khoảng cách giữa các bậc tăng dần đều 10, 20, 30, 40 triệu đồng và các mức thuế suất tương tự Phương án 1 là 5%, 15%, 25%, 30%, 35%, bậc thuế suất cuối cùng là 35% áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng. Theo tính toán cùng với việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh mới, phương án điều chỉnh Biểu thuế này giảm thu khoảng 27.400 tỷ đồng/năm.
Qua tổng hợp các ý kiến tham gia, đa số ý kiến đồng tình theo Phương án 2 và Chính phủ đã trình Quốc hội theo Phương án 2 nêu trên.
Các đại biểu tham dự kỳ họp.
Dự thảo luật dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026, riêng quy định đối với cá nhân kinh doanh và biểu thuế lũy tiến và các nội dung liên quan đến tiền lương, tiền công có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026 để đồng bộ với thời gian áp dụng của mức giảm trừ gia cảnh mới.
Cân nhắc thỏa đáng, tránh bất cập cho người dân chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh
Thẩm tra dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính (UBKTTC) Phan Văn Mãi cho biết, liên quan quy định bổ sung thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng vào diện thu nhập chịu thuế, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc thỏa đáng để tránh bất cập cho người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh. "Việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, xã hội và quản lý kinh tế; đồng thời đề nghị Chính phủ cung cấp thông tin về thời điểm dự kiến áp dụng các quy định này", ông nói.
Quang cảnh hội trường.
Về biểu thuế lũy tiến từng phần, nhiều ý kiến băn khoăn tính hợp lý trong phương án điều chỉnh các mức ngưỡng thu nhập và mức thuế suất tương ứng trong Biểu thuế, vì một số khoảng thu nhập tính thuế của dự thảo luật tạo ra gánh nặng về thuế TNCN lớn hơn cho người nộp thuế; trong khi đa phần các khoảng thu nhập tính thuế khác đều tạo ra nghĩa vụ thuế thấp hơn so với luật hiện hành. Điều này chưa bảo đảm công bằng cho người nộp thuế giữa các nhóm thu nhập.
Về việc bổ sung quy định mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế TNCN (từ 200 triệu đồng/năm trở xuống, tương tự như quy định của Luật thuế giá trị gia tăng), Chủ nhiệm UBKTTC Phan Văn Mãi khẳng định, mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế này là quá thấp so với thực tiễn kinh doanh và không bảo đảm sự công bằng khi so sánh với mức thu nhập của người làm công ăn lương được giảm trừ gia cảnh.
Từ đó, Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo tính toán, điều chỉnh nâng mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế để bình đẳng và phù hợp hơn với mức giảm trừ gia cảnh (theo đó, có thể đồng thời điều chỉnh cả mức ngưỡng này của Luật thuế giá trị gia tăng). Ngoài ra, mức ngưỡng doanh thu này liên quan trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của người nộp thuế, cần được quy định trong luật để bảo đảm thẩm quyền của Quốc hội và sự rõ ràng, minh bạch cho người nộp thuế...
Quỳnh Vinh