Các thành viên công đoàn xuống đường ở Washington DC hồi tháng 3/2025 phản đối việc Chính phủ Mỹ sa thải công chức - Ảnh: Reuters.
Cuộc ra đi diễn ra sau khi số công chức này chấp nhận các gói nghỉ việc tự nguyện, đánh dấu đợt thôi việc đồng loạt lớn nhất của nhân viên chính phủ Mỹ trong gần 80 năm qua - hãng tin Reuters cho biết.
Sự kiện này đamg gây ra lo ngại về tình trạng chảy máu chất xám nghiêm trọng tại nhiều cơ quan chính phủ. Các chuyên gia và tổ chức công đoàn đã lêng tiếng cảnh báo về sự mất mát đáng kể về chuyên môn và kinh nghiệm khi một số lượng lớn công chức như vậy thôi việc.
Nhiều nhân viên liên bang trong số này này thực ra đã dừng làm việc từ trước nhưng được hưởng lương tới cuối tháng 9 do họ tham gia chương trình thôi việc trì hoãn. Các gói nghỉ việc này là một phần trong chiến dịch của Tổng thống Donald Trump nhằm thu nhỏ quy mô lực lượng công chức liên bang, kết hợp giữa các ưu đãi tài chính cho những người tình nguyện thôi việc và cảnh báo sa thải đối với những người từ chối đề nghị.
Theo giáo sư Don Moynihan tại Trường Chính sách Công Ford thuộc Đại học Michigan, tác động lớn nhất là sự mất mát chuyên môn của nhiều công chức giàu kinh nghiệm - một cuộc chảy máu chất xám mà ông cho rằng sẽ khó có thể đảo ngược. "Phải mất nhiều năm để phát triển kiến thức sâu rộng và chuyên môn để thực hiện các chương trình của Chính phủ mà những người này đang vận hành. Giờ đây, phần lớn kiến thức đó đang rời đi”, ông nói.
Tình trạng công chức thôi việc hàng loạt đang khiến nhiều cơ quan liên bang gặp khó khăn trong việc thực hiện công việc và phục vụ công chúng Mỹ, theo Reuters. Các gói nghỉ việc đã ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều hoạt động của chính phủ, bao gồm dự báo thời tiết, an toàn thực phẩm, các chương trình y tế và các dự án không gian.
Tại Cơ quan Thời tiết Quốc gia, gần 200 người đã chấp nhận các gói nghỉ việc, gây ra sự thiếu hụt nhân viên kỹ thuật vận hành thiết bị dự báo và nhiều nhà khí tượng học giàu kinh nghiệm. “Đang có sự gián đoạn lớn trong các văn phòng trên khắp cả nước”, ông Tom Fahy, Giám đốc pháp lý của Tổ chức Nhân viên Cơ quan Thời tiết Quốc gia, cho biết.
Gần 4.000 nhân viên của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã chấp nhận hai gói nghỉ việc mà chính quyền ông Trump đưa ra vào tháng 1 và tháng 4. "Cơ quan này đang mất đi một số kỹ sư và nhà khoa học hàng không vũ trụ xuất sắc nhất thế giới, và họ không được thay thế”, ông Matt Biggs - Chủ tịch Liên đoàn Quốc tế của Kỹ sư và Kỹ thuật viên Chuyên nghiệp, một tổ chức công đoàn đại diện cho 8.000 nhân viên NASA - phát biểu.
Các gói nghỉ việc, đã được 154.000 nhân viên liên bang chấp nhận, là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Tổng thống Trump và cựu cố vấn, tỷ phú Elon Musk - người cho rằng lực lượng lao động liên bang đã trở nên quá lớn và kém hiệu quả.
Chính phủ Mỹ đã chi 359 tỷ USD cho lương và phúc lợi của nhân viên dân sự trong năm ngân sách 2023 - theo các số liệu công bố gần đây nhất. Thông qua sự kết hợp giữa các gói nghỉ việc, sa thải và các ưu đãi khác để công chức tự nguyện nghỉ việc, chính quyền ông Trump có khả năng sẽ giảm khoảng 300.000 nhân viên liên bang trong năm nay, tương đương với mức giảm 12,5% trong lực lượng lao động của Chính phủ.
Tỷ lệ công chức liên bang trong tổng lực lượng lao động của Mỹ ngày càng giảm - Nguồn: Reuters.
Tại Cơ quan Nghiên cứu nông nghiệp của Bộ Nông nghiệp Mỹ, khoảng 1.200 nhân viên đã chấp nhận các đề nghị thôi việc, chiếm khoảng 17% nhân viên của cơ quan này. Trong số đó có một nhà khoa học chuyên về phát hiện nhanh các độc tố nấm trong kho chứa ngũ cốc, giúp nông dân và các nhà chế biến ngũ cốc đánh giá xem liệu cây trồng có bị nhiễm độc hay không. Không có kiến thức chuyên môn cao của nhà khoa học này, không ai có thể tiếp tục công việc đó - ông Ethan Roberts, Chủ tịch Liên đoàn nhân viên Chính phủ Mỹ khu vực 3247, cho biết.
Các gói nghỉ việc cũng đã gây tổn thất cho các cơ quan y tế, bao gồm Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) và Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA). Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert F. Kennedy Jr. hồi tháng 3 đã thông báo bộ này sẽ cắt giảm 10.000 nhân viên thông qua sự kết hợp giữa sa thải và các gói nghỉ việc. Ông cho biết trong số đó sẽ có 3.500 tại FDA và 2.400 tại CDC.
An Huy