Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: TTXVN
Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát ngày 12.11 thông qua gói chi tiêu ngân sách với tỷ lệ 222 phiếu thuận và 209 phiếu chống, sau khi dự luật này được Thượng viện thông qua hôm 10.11.
Gói chi tiêu sẽ bảo đảm ngân sách quốc phòng, phúc lợi cho cựu chiến binh, các chương trình của Bộ Nông nghiệp và kinh phí vận hành quốc hội đến giữa năm sau, trong khi phần còn lại của chính phủ được duy trì hoạt động đến hết ngày 30.1.2026.
Tổng thống Donald Trump ký ban hành luật vào 22h25 giờ miền đông Mỹ ngày 12.11 (10h45 ngày 13.11 giờ Hà Nội) để khép lại đợt đóng cửa.
Phát biểu tại Phòng Bầu dục sau khi ký đạo luật, Tổng thống Donald Trump tuyên bố đất nước đang ở trong tình trạng tốt đẹp hơn bao giờ hết và bày tỏ vinh dự khi ký duyệt đạo luật này để “đưa đất nước trở lại làm việc”.
Ông Trump đồng thời cáo buộc phe Dân chủ phải chịu trách nhiệm cho cuộc khủng hoảng ngân sách, cho rằng họ “lầm tưởng sẽ thu được lợi ích chính trị” từ việc đóng cửa chính phủ.
Tổng thống kêu gọi người dân Mỹ thể hiện thái độ qua lá phiếu trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026, đồng thời nhấn mạnh chính phủ “không bao giờ được phép đóng cửa thêm lần nào nữa”.
Bế tắc ngân sách kéo dài hơn sáu tuần qua bắt nguồn từ yêu cầu của Đảng Dân chủ về việc gia hạn khoản hỗ trợ thuế giúp người dân giảm chi phí bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá phải chăng (ACA), vốn sẽ hết hạn vào cuối năm nay.
Phe Dân chủ tuyên bố sẽ không ủng hộ dự luật chi tiêu tạm thời nếu điều khoản này không được bổ sung. Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa cho rằng đây là một vấn đề chính sách riêng biệt và không nên gắn vào thỏa thuận chi tiêu ngắn hạn.
Cuối cùng, phe Cộng hòa đã giành phần thắng khi dự luật được thông qua mà không có điều khoản về ACA, song chỉ sau khi nước Mỹ phải hứng chịu thiệt hại đáng kể từ việc chính phủ đóng cửa.
Trong suốt 43 ngày gián đoạn, khoảng 670.000 nhân viên liên bang buộc phải nghỉ việc không lương, hàng trăm nghìn người khác làm việc trong điều kiện thiếu hụt ngân sách. Nhiều chuyến bay bị hoãn hoặc hủy do thiếu nhân viên kiểm soát không lưu, các cơ quan phúc lợi tạm dừng hoạt động, và nhiều gia đình phải xếp hàng nhận thực phẩm cứu trợ.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội ước tính đợt đóng cửa gây thiệt hại khoảng 14 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ.
Theo đạo luật vừa được ký ban hành, toàn bộ nhân viên liên bang bị ảnh hưởng sẽ được truy lĩnh tiền lương, trong đó có hơn 60.000 kiểm soát viên không lưu và nhân viên an ninh sân bay. Dự luật cũng khôi phục vị trí cho những người bị sa thải trong thời gian chính phủ ngừng hoạt động.
Theo cuộc thăm dò do Reuters/Ipsos công bố ngày 12.11, 50% người Mỹ cho rằng Đảng Cộng hòa phải chịu trách nhiệm cho việc chính phủ đóng cửa, trong khi 47% quy lỗi cho Đảng Dân chủ.
Dù Chính phủ Mỹ đã chính thức mở cửa trở lại, các chuyên gia nhận định rằng những chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng tại Quốc hội vẫn tiềm ẩn nguy cơ tái diễn bế tắc ngân sách trong thời gian tới.
NGHIÊM THANH