Trong cuộc bỏ phiếu mang tính quyết định, 8 thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ đã cùng gần như toàn bộ các thành viên Đảng Cộng hòa ủng hộ dự luật thỏa hiệp về ngân sách, giúp mở đường cho chính phủ hoạt động trở lại. Cuộc bỏ phiếu kết thúc với 60 phiếu thuận và 40 phiếu chống - đủ để Thượng viện tiến hành các bước lập pháp tiếp theo.
Thỏa thuận này được hình thành sau nhiều tuần đàm phán kín giữa một nhóm thượng nghị sĩ của cả hai đảng và Nhà Trắng, không có sự tham gia trực tiếp của các lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Thượng viện. Sau khi được thông qua tại Thượng viện, dự luật cần được Hạ viện - nơi Đảng Cộng hòa chiếm đa số phê chuẩn và sau đó được Tổng thống Donald Trump ký ban hành để chính thức có hiệu lực.
Chính phủ Mỹ có thể hoạt động trở lại sau thỏa thuận bước ngoặt tại Thượng viện. Ảnh: Reuters
Phát biểu sau cuộc bỏ phiếu, Tổng thống Trump bày tỏ lạc quan, cho rằng “Mỹ đang tiến gần đến việc chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ”.
Chính phủ Mỹ đã phải tạm ngừng hoạt động từ ngày 1/10 do hai đảng không đạt được thỏa thuận về kế hoạch ngân sách cho năm tài khóa mới. Cuộc khủng hoảng ngân sách này đã khiến hàng trăm nghìn công chức liên bang phải nghỉ việc tạm thời, nhiều cơ quan ngừng hoạt động, và các chương trình phúc lợi xã hội bị gián đoạn.
Theo FlightAware, chỉ riêng ngày 9/11 đã có hơn 2.700 chuyến bay bị hủy và hơn 10.000 chuyến bị hoãn do thiếu nhân viên kiểm soát không lưu. Bộ Tài chính Mỹ cảnh báo nếu bế tắc tiếp tục kéo dài, nền kinh tế Mỹ có thể bước vào suy thoái.
Ngoài ra, hàng chục triệu người dân gặp khó khăn khi Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung (SNAP) - một chương trình phúc lợi quan trọng đã hết ngân sách kể từ đầu tháng 11, lần đầu tiên trong hơn 60 năm.
Theo dự thảo, chính phủ Mỹ sẽ được cấp ngân sách hoạt động tạm thời đến hết tháng 1/2026. Dự luật cũng đảm bảo việc chi trả đầy đủ tiền lương cho các công chức bị tạm nghỉ việc trong giai đoạn đóng cửa và đảo ngược các quyết định sa thải tạm thời.
Tuy nhiên, để đạt được thỏa thuận, phía Đảng Dân chủ đã phải chấp nhận nhượng bộ một số yêu cầu của Đảng Cộng hòa, đặc biệt là việc chưa thể gia hạn các khoản tín dụng thuế y tế hết hạn vào cuối năm. Dự luật chỉ cam kết tổ chức một cuộc bỏ phiếu riêng về vấn đề này trước giữa tháng 12, thay vì đưa vào nội dung chính.
Bên cạnh sự ủng hộ từ một bộ phận các nhà lập pháp, thỏa thuận cũng làm dấy lên tranh cãi trong chính nội bộ Đảng Dân chủ. Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Chuck Schumer và Chủ tịch Hạ viện Hakeem Jeffries đều phản đối, cho rằng thỏa thuận này là “sự nhượng bộ quá lớn” trước Đảng Cộng hòa và Nhà Trắng.
Ông Jeffries tuyên bố các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện sẽ tiếp tục phản đối dự luật, vì “nó không giải quyết được cuộc khủng hoảng y tế đang ảnh hưởng đến hàng chục triệu người dân Mỹ”.
Dù vẫn còn nhiều tranh luận, giới phân tích nhận định kết quả bỏ phiếu tại Thượng viện là dấu hiệu rõ ràng cho thấy Washington đang tiến gần hơn đến việc chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ kéo dài.
Nếu được thông qua tại cả hai viện và được Tổng thống Trump ký phê chuẩn, thỏa thuận này sẽ chính thức khôi phục hoạt động của bộ máy hành chính liên bang, chấm dứt đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử nước Mỹ - một bước ngoặt quan trọng giúp ổn định nền kinh tế và trấn an người dân sau hơn 40 ngày gián đoạn.
Văn Hùng