Chính phủ Mỹ đóng cửa dài ngày nhất trong lịch sử

6 giờ trướcBài gốc

Các cơ quan liên bang Mỹ đã dừng hoạt động một phần kể từ khi Quốc hội nước này không thể phê duyệt ngân sách vào ngày 30/9, thời điểm kết thúc năm tài khóa 2024-2025. Đây là đợt đình trệ ngân sách lần thứ 15 của chính phủ Mỹ kể từ năm 1981, song được đánh giá là khác biệt cả về thời gian kéo dài lẫn tính chất chính trị.

Đợt đóng cửa lâu nhất lịch sử của chính phủ Mỹ đặt ra nhiều nguy cơ với chính nền kinh tế nước này. Ảnh: Reuters

Theo đó, Đảng Dân chủ kiên quyết chỉ bỏ phiếu nhằm chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa một phần sau khi có thỏa thuận gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế sắp hết hạn. Ngược lại, đảng Cộng hòa chỉ đồng ý giải quyết vấn đề chăm sóc sức khỏe sau khi chính phủ được mở cửa trở lại.

Trên thực tế, kể từ khi chính phủ đóng cửa, Thượng viện đã nhiều lần bác bỏ dự luật tạm thời về ngân sách do Hạ viện thông qua. Đảng Cộng hòa dù chiếm 53/100 ghế tại Thượng viện nhưng vẫn cần ít nhất 7 phiếu của phe Dân chủ mới đạt được ngưỡng 60 phiếu cần thiết cho việc thông qua các dự luật. Trong khi đó, phe Dân chủ tiếp tục giữ phiếu để gia tăng áp lực với phe Cộng hòa trong việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế.

Tình trạng bế tắc về ngân sách này đang leo thang thành một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, đe dọa các chương trình phúc lợi xã hội của Mỹ. Hiện tại, 1,4 triệu nhân viên liên bang, trong đó có cả kiểm soát viên không lưu và nhân viên an ninh sân bay, vẫn đang phải nghỉ việc bắt buộc hoặc làm việc không lương.

Tổng cộng đã có hơn 400 sân bay thông báo về tình trạng thiếu nhân sự kể từ đầu đợt chính phủ đóng cửa. Tình trạng này đã khiến chính quyền Tổng thống Trump phải gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ hỗn loạn hàng loạt tại các sân bay trong dịp Lễ Tạ Ơn khi 5,8 triệu người Mỹ dự kiến sẽ sử dụng dịch vụ hàng không nội địa.

Bộ trưởng Giao thông Vận tải Mỹ Sean Duffy cũng cảnh báo nếu cuộc khủng hoảng kéo dài, có thể xảy ra trễ chuyến hoặc hủy chuyến hàng loạt, và thậm chí phải đóng cửa một số khu vực không phận do thiếu hụt nhân viên kiểm soát không lưu làm việc không lương.

Các chương trình phúc lợi và hỗ trợ xã hội cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) dành cho khoảng 42 triệu người Mỹ đã cạn nguồn hỗ trợ từ ngày 1/11, khiến nhiều gia đình mất khoản hỗ trợ thực phẩm trung bình khoảng 180 USD/tháng. Một số chương trình giáo dục sớm như Head Start dành cho trẻ em thuộc các gia đình thu nhập thấp cũng buộc phải tạm dừng do thiếu ngân sách.

Các hãng hàng không cho biết hơn 3,2 triệu hành khách đã bị ảnh hưởng bởi việc hoãn hoặc hủy chuyến bay kể từ khi nhân viên phải nghỉ làm vì chính phủ bị đóng cửa. Theo ước tính của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), đợt đóng cửa hiện nay đã khiến nền kinh tế Mỹ mất ít nhất 7 tỷ USD sản lượng, trong đó khoảng 3 tỷ USD là thiệt hại "vĩnh viễn". Nếu tình trạng kéo dài thêm một tuần, con số này có thể lên tới 11 tỷ USD.

Đáng chú ý, ngay trước khi chính phủ đóng cửa, thị trường lao động Mỹ đã có dấu hiệu suy yếu khi nhiều doanh nghiệp duy trì trạng thái "ít tuyển dụng, ít sa thải, ít luân chuyển" nhân sự. Theo phân tích công bố tuần trước của Phòng Thương mại Mỹ, khoảng 65.500 doanh nghiệp nhỏ là nhà thầu liên bang đang đối mặt rủi ro bị chậm thanh toán do đợt đóng cửa chính phủ. Riêng trong tháng 10, khoảng 12 tỷ USD có nguy cơ chậm trả.

"Những tác động tiêu cực có xu hướng nhanh chóng tự khuếch đại, khiến thiệt hại lan rộng - giống như một quả cầu tuyết lăn xuống dốc, vừa tăng tốc vừa lớn dần", bà Diane Swonk, chuyên gia kinh tế tại công ty kiểm toán KPMG, nhận xét.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tìm cách gia tăng sức ép, thông qua cảnh báo sẽ cắt bỏ một chương trình viện trợ quan trọng giúp 42 triệu người Mỹ mua sắm thực phẩm, đồng thời từ chối đàm phán khi chính phủ vẫn đang đóng cửa. Tuy nhiên, Nhà Trắng sau đó làm rõ rằng họ đang "hoàn toàn tuân thủ" các nghĩa vụ pháp lý để giải ngân các khoản thanh toán càng nhanh càng tốt.

Trong diễn biến gần đây nhất, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune (đảng Cộng hòa) bày tỏ lạc quan về khả năng đạt được một thỏa thuận để chấm dứt việc chính phủ đóng cửa vào cuối tuần này.

Một nhóm các thượng nghị sỹ đảng Dân chủ ôn hòa thậm chí đã âm thầm họp bàn cách có thể mở lại chính phủ liên bang. Trong khi đó, một nhóm gồm 4 Hạ nghị sỹ đến từ cả hai đảng ngày 3/11 đã đề xuất một khuôn khổ để tạm thời gia hạn các khoản tín dụng thuế nâng cao của chương trình chăm sóc sức khỏe ObamaCare, bao gồm thời hạn kết thúc và mức giới hạn thu nhập đối với người có thu nhập cao.

Mặc dù vậy, theo Trung tâm Chính sách Lưỡng đảng (Bipartisan Policy Center), mức độ chia rẽ và căng thẳng giữa hai đảng "vẫn sâu sắc như khi chính phủ mới bắt đầu đóng cửa". Tuy cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều có dấu hiệu ôn hòa về mặt chiến thuật, nhưng không bên nào chấp nhận nhượng bộ về điểm mấu chốt gây ra sự bế tắc hiện tại đó là vấn đề chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe.

Bảo Hân

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/the-gioi-24h/chinh-phu-my-dong-cua-dai-ngay-nhat-trong-lich-su-i787148/