Mô hình chính quyền hai cấp là chủ trương lớn đúng và trúng
“Thay đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp là cuộc cải cách thể chế và hành chính toàn diện, mang tính kiến tạo sâu sắc, phản ánh tầm nhìn chiến lược và quyết tâm đổi mới của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, của Quốc hội, của Chính phủ để đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới”.
Đây là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà tại nghị trường Quốc hội khi lắng nghe ý kiến thảo luận của các đại biểu về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Theo Bộ trưởng, có nhiều đột phá đáng ghi nhận như chuyển từ tư duy quản lý hành chính sang quản trị, kiến tạo và phục vụ; từ phân công hành chính sang phân cấp, phân quyền, trao quyền rõ ràng, thực chất; từ bộ máy hành chính địa phương cồng kềnh, nhiều tầng nấc, sang hệ thống hành chính địa phương tinh gọn, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.
Chủ trương sáp nhập một số tỉnh, không tổ chức chính quyền cấp huyện và tiếp tục sáp nhập các xã của Trung ương nhận được sự đồng tình, ủng hộ của cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy Nhà nước và của người dân. Bởi đây là cuộc cách mạng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới: sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã, xóa bỏ cấp huyện. Đó là một chủ trương rất đúng đắn tạo động lực thúc đẩy chính quyền mới hoạt động hiệu lực, hiệu năng và hiệu quả. Nó sẽ tiết kiệm được ngân sách đáng kể cho Chính phủ, để đầu tư cho những dự án về an sinh xã hội, ví dụ như y tế, giáo dục.
Tổ chức lại các đơn vị hành chính không chỉ mang ý nghĩa đơn thuần là sáp nhập, tách ra hoặc là dồn lại mà là chúng ta đang trên lộ trình đổi mới tư duy về không gian phát triển, nguồn lực phát triển để tạo ra cơ hội phát triển mới cho đất nước và cho cộng đồng.
Theo TS Nguyễn Văn Đáng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cả về lý luận và thực tiễn đều khẳng định, mô hình chính quyền hai cấp là chủ trương lớn đúng và trúng, đồng thời là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo các điều kiện để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đây là một giải pháp giúp giải quyết được vấn đề nhiều tầng nấc trong hệ thống chính trị của chúng ta từ trước đến nay. Với sự thay đổi này có thể kỳ vọng rằng, hệ thống cơ quan công quyền địa phương chỉ còn 2 cấp sẽ gần với nhu cầu của người dân và doanh nghiệp hơn, sát với đời sống thực tế hằng ngày của người dân hơn và từ đó, hệ thống chính quyền hoạt động hiệu lực, hiệu quả và linh hoạt, đáp ứng các nhu cầu của người dân và doanh nghiệp hơn.
Cán bộ phải được sắp xếp vào vị trí phù hợp với năng lực
Phó giáo sư tiến sĩ Đinh Xuân Thảo, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp của Quốc hội cũng khẳng định, sắp xếp tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, bao gồm về việc bỏ cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã là những quyết sách to lớn mang tầm chiến lược hết sức quan trọng liên quan đến vận mệnh quốc gia, quyết định cho sự phát triển đột phá của dân tộc trước kỷ nguyên mới. Đây là việc làm ích nước, lợi nhà, có những bước đi và cách làm đúng và trúng nên được nhân dân cả nước đồng lòng nhất trí, tin tưởng và ủng hộ. Việc sáp nhập đơn vị hành chính có thể tạo ra khoảng trống tạm thời trong quản trị địa phương do thay đổi thói quen, trình tự làm việc và báo cáo hành chính. Tuy nhiên, khi bộ máy vận hành ổn định, đội ngũ cán bộ, công chức hoàn toàn có thể đáp ứng được yêu cầu công việc.
Ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương cho rằng: “Cán bộ phải được sắp xếp vào vị trí phù hợp với năng lực của họ. Việc cơ cấu hợp lý không chỉ giúp bộ máy vận hành trơn tru mà còn nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Một bộ máy tinh gọn nhưng mạnh mẽ sẽ tạo ra sự chuyển đổi bền vững, đảm bảo hiệu suất cao trong hệ thống hành chính”.
Theo phân cấp như dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sẽ có 90/99 nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện chuyển giao về cho cấp xã, 9 nhiệm vụ, quyền hạn còn lại của cấp huyện sẽ được phân cấp cho cấp tỉnh.
Đại biểu quốc hội Nguyễn Thị Quyên Thanh, đoàn Vĩnh Long kiến nghị: "Cân nhắc bổ sung các điều kiện, nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo việc đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền của trung ương cho chính quyền địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương; quy định rõ trách nhiệm giải trình của các cấp khi được phân cấp thực hiện nhiệm vụ, song song với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, theo dõi, kiểm tra nhằm nâng cao hiệu quả giám sát giữa các cấp và quy định việc giám sát của người dân, các tổ chức và giữa các cấp”.
Đại biểu quốc hội Nguyễn Thị Quyên Thanh, đoàn Vĩnh Long.
Theo Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, Đoàn thành phố Hà Nội: “Chúng ta phải có một cơ chế phân cấp trách nhiệm, quyền hạn, quyền hạn đó lại phải gắn với trách nhiệm, gắn với kiểm tra, giám sát để đảm bảo rằng, trao quyền như thế không sợ người ta lạm quyền, không sợ người ta sẽ thực hiện những chức năng, nhiệm vụ một cách tùy hứng, một cách tùy tiện. Xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ giảm bớt sự cồng kềnh trong hệ thống hành chính, đồng thời hình thành mô hình quản trị tinh gọn, linh hoạt phù hợp với yêu cầu phát triển hiện nay”.
Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay và xu hướng hiện đại hóa bộ máy quản lý hành chính, chủ trương sáp nhập cấp tỉnh và chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp là một cuộc cách mạng lớn. Cuộc cách mạng này không chỉ nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng dịch vụ công, mà quan trọng hơn là mở ra không gian phát triển mới, thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
VOV1