Chính quyền địa phương 2 cấp: Tăng tính chủ động trong phòng, chống thiên tai

18 giờ trướcBài gốc

Chủ động từ cơ sở trong mô hình chính quyền 2 cấp

Ngày 12/8, tại Ninh Bình, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, Quỹ Cộng đồng Phòng tránh thiên tai (QPT) cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình tổ chức Diễn đàn “Phòng chống thiên tai và cảnh báo sớm trong vận hành chính quyền hai cấp”.

Toàn cảnh Diễn đàn “Phòng, chống thiên tai và cảnh báo sớm trong vận hành chính quyền hai cấp”. Ảnh: Trung Hiếu

Theo ông Nguyễn Xuân Tùng, Cục Quản lý Đê điều và Phòng, chống thiên tai, 10 năm qua, thiên tai ở Việt Nam ngày càng cực đoan, mỗi năm trung bình cướp đi khoảng 240 sinh mạng, gây thiệt hại kinh tế gần 30.000 tỷ đồng; riêng bão Yagi năm 2024 đã gây ra hậu quả kỷ lục: 345 người chết, mất tích và tổn thất hơn 84.500 tỷ đồng. Từ cuối 2024 đến nay, mưa lũ trái mùa tại miền núi phía Bắc và miền Trung liên tiếp gây sạt lở nghiêm trọng, phá hủy hạ tầng, làm hàng trăm người thương vong, thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng.

Trong bối cảnh vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, công tác phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. UBND cấp xã nay được trao thêm nhiều thẩm quyền như xây dựng, tu bổ công trình phòng, chống thiên tai; tiếp nhận, phân bổ cứu trợ; thẩm định hỗ trợ khắc phục sản xuất nông nghiệp; đồng thời, cấp xã cũng được bổ sung quyền tổ chức cưỡng chế sơ tán, bố trí chỗ ở cho hộ dân di dời, quản lý quỹ phòng chống thiên tai.

Cơ cấu chỉ đạo cũng được điều chỉnh, hợp nhất Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thành Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp, Thủ tướng làm Trưởng ban; ở cấp xã, nhiệm vụ tham mưu được giao cho Phòng Kinh tế hoặc Kinh tế, hạ tầng, giúp nâng cao năng lực điều hành và phản ứng nhanh hơn. “Những điều chỉnh này nhằm tăng tính chủ động, rút ngắn thời gian phản ứng, nâng cao hiệu quả ứng phó trước diễn biến bất thường của thời tiết,” ông Tùng nhấn mạnh.

Là địa phương đi đầu, Ninh Bình đã kiện toàn Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tại 129 xã, phường; xây dựng 66 phương án bảo vệ trọng điểm cấp xã, 9 trọng điểm cấp tỉnh; lập lực lượng xung kích hơn 27.000 người. Nhờ đó, khi bão số 3 năm 2025 đổ bộ, tỉnh không thiệt hại về người, giảm thiểu thiệt hại tài sản xuống còn khoảng 386 tỷ đồng.

Ông Đinh Thành Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Gia Phong, Ninh Bình cho biết. sau khi vận hành chính quyền 2 cấp từ 1/7, xã chủ động triển khai phòng chống thiên tai theo hướng dẫn, không trông chờ, ỷ lại. Tinh thần trách nhiệm, chủ động của lãnh đạo và cán bộ xã được nâng cao, nhất là khi thực hiện Nghị định 200/2025/NĐ-CP của Chính phủ về kiện toàn Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự cấp xã.

Ứng dụng công nghệ, hoàn thiện quy trình ứng phó

Bên cạnh kết quả đạt được, quá trình thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai trong điều kiện vận hành chính quyền 2 cấp ở Ninh Bình vẫn gặp một số khó khăn. Cụ thể: phân công nhiệm vụ sau sáp nhập chưa thật rõ ràng; cán bộ cấp xã thiếu kinh nghiệm; chưa có quy chế phối hợp giữa các Ban Chỉ huy quân sự khi xảy ra sự cố liên xã; một số địa phương chưa chuẩn bị đầy đủ vật tư, phương tiện, nhu yếu phẩm theo phương châm “4 tại chỗ”. Hạ tầng dân sinh và công trình phòng chống thiên tai vẫn yếu, báo cáo nhanh ở vài nơi chưa kịp thời.

Để khắc phục, Ninh Bình sẽ sớm kiện toàn Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp, tổ chức tập huấn, diễn tập; chuẩn bị đầy đủ nguồn lực “4 tại chỗ”; ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào quản lý, điều hành.

Ở góc độ cảnh báo sớm, ông Nguyễn Xuân Hiển, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết, thông tin cảnh báo chưa truyền tải nhanh và đủ chi tiết đến người dân; thiếu hướng dẫn ứng phó cụ thể cho từng cấp độ cảnh báo; khó khăn trong dự báo. Giải pháp, theo ông Hiển, là tăng cường truyền thông, xây dựng quy trình ứng phó rõ ràng, nâng cấp công nghệ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, mở rộng mạng lưới quan trắc và cập nhật dữ liệu chi tiết ở các khu vực nguy cơ cao.

Phó Giám đốc Quỹ QPT Hạ Thúy Hạnh đề xuất hợp tác với 34 địa phương để xác định vùng ưu tiên áp dụng công nghệ, lắp đặt thiết bị quan trắc mưa, lũ, sạt lở đất, kết nối mạng lưới dự báo quốc gia, đồng thời huy động nguồn lực từ các đối tác quốc tế.

Nhấn mạnh yêu cầu tăng cường năng lực để phòng, chống thiên tai Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ QPT Cao Đức Phát cho rằng, cần xây dựng lại kế hoạch ứng phó theo từng loại hình thiên tai, phù hợp với cơ cấu chính quyền mới; bố trí phương tiện, vật tư trên phạm vi rộng, tránh tập trung quá nhiều ở trung tâm; ban hành các quy định, chính sách mới để tăng hiệu lực, hiệu quả phòng chống thiên tai phù hợp với hệ thống chính quyền hai cấp...

Từ thực tế, có thể thấy mô hình chính quyền 2 cấp đã tạo ra cơ hội để rút ngắn khoảng cách giữa chỉ đạo và hành động, tăng chủ động cho cơ sở. Nhưng để biến lợi thế này thành sức mạnh thực sự, công tác chuẩn bị, từ chính sách, nhân lực, vật lực, công nghệ đến quy trình, phải được hoàn thiện đồng bộ, sẵn sàng ứng phó trong mọi tình huống.

Hạnh Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/chinh-quyen-dia-phuong-2-cap-tang-tinh-chu-dong-trong-phong-chong-thien-tai-10383080.html