Sáng 17/6, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức họp báo quốc tế về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1/7/2025.
Bố trí nhân sự hợp lý với bộ máy mới
Tại cuộc họp báo, phóng viên đặt câu hỏi về những bước chuẩn bị của Việt Nam để sớm đưa vào vận hành mô hình tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp một cách hiệu lực, hiệu quả; cũng như những khó khăn, vướng mắc và giải pháp.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, để thực hiện chủ trương lớn, có tính chiến lược này, trong thời gian qua, Việt Nam đã có sự chuẩn bị đồng bộ, chặt chẽ và toàn diện, thể hiện tinh thần chủ động và quyết liệt.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN
Về cơ sở pháp lý, Quốc hội và Chính phủ đã tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật quan trọng như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ công chức, viên chức, để tạo hành lang pháp lý cho việc tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Hệ thống văn bản dưới luật như các nghị định, hướng dẫn của các bộ, ngành cũng được ban hành kịp thời, đảm bảo đồng bộ với thời điểm vận hành mô hình mới.
Về công tác cán bộ, Chính phủ đã nghiên cứu, xây dựng các phương án bố trí nhân sự hợp lý sau sáp nhập. Thứ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh, phải đặc biệt chú trọng bố trí đội ngũ cán bộ đủ năng lực, trình độ, am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm quản lý nhà nước để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Việc phân công cán bộ được thực hiện nhằm bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, theo vị trí việc làm và sẵn sàng tiếp nhận các nhiệm vụ, quyền hạn mới.
Đồng thời, cấp chính quyền ở từng địa phương cũng chủ động lập kế hoạch để tổ chức thực hiện cũng như đào tạo, bồi dưỡng để đội ngũ cán bộ thích ứng với chức năng, nhiệm vụ mới.
Về cơ sở vật chất, Thứ trưởng cho biết, hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin được đảm bảo kết nối liên thông giữa 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, tạo điều kiện cho việc vận hành chính quyền số, giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử. Đồng thời, việc bố trí nhà công vụ, sắp xếp lại trụ sở làm việc cũng được quan tâm để đảm bảo điều kiện sinh hoạt, làm việc cho cán bộ công chức sau sáp nhập.
Quang cảnh cuộc họp báo. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN
Về công tác tuyên truyền, Chính phủ đã chỉ đạo lấy ý kiến nhân dân một cách nghiêm túc và nhận được sự đồng thuận rất cao, đạt khoảng 96% tại các địa phương triển khai. Lộ trình được xây dựng cụ thể, chi tiết, rõ từng việc, từng người, từng khâu. Các kế hoạch đã được công khai, gửi đến các đơn vị liên quan để tổ chức thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ bày tỏ tin tưởng từ tháng 7 tới, chính quyền địa phương hai cấp ở 34 tỉnh, thành phố và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã sẽ vận hành thông suốt, liên tục.
Yêu cầu triển khai chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ vào quản trị quốc gia
Đề cập đến vướng mắc trong quá trình chuẩn bị, Thứ trưởng Trương Hải Long nhìn nhận rằng khó khăn lớn nhất là yêu cầu điều chỉnh và hoàn thiện toàn bộ hệ thống pháp lý trong thời gian ngắn, nhưng vẫn phải đảm bảo không tạo ra khoảng trống pháp lý. Vì vậy, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan liên quan đã nỗ lực chưa từng có để ban hành khối lượng lớn văn bản quy phạm trong thời gian ngắn.
Bên cạnh đó là tâm tư của đội ngũ cán bộ, công chức khi tổ chức lại bộ máy. Thứ trưởng cho rằng cần làm tốt công tác tư tưởng, xây dựng chính sách hỗ trợ, giải quyết thỏa đáng đối với những trường hợp bị ảnh hưởng do tinh giản biên chế.
Ngoài ra, cấp xã trong mô hình mới không chỉ là cấp gần dân, mà còn trực tiếp giải quyết nhiều công việc hơn với yêu cầu cao hơn và toàn diện hơn. Vì vậy, thời gian tới sẽ tập trung tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ cấp xã.
Một khó khăn khác là tâm lý e ngại của người dân và doanh nghiệp khi thay đổi thủ tục hành chính. Thứ trưởng nhấn mạnh quan trọng nhất là đảm bảo thủ tục hành chính liên tục, không được đứt quãng.
Theo đại diện Bộ Nội vụ, việc sắp xếp đơn vị hành chính, giảm từ 63 xuống 34 tỉnh, thành phố, cùng với tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp sẽ là cơ hội để tái cấu trúc không gian phát triển, tạo ra cơ hội cạnh tranh tốt hơn trong khu vực và trên trường quốc tế trong thời gian tới.
Tổ chức chính quyền địa phương hai cấp sát dân hơn, gần dân hơn sẽ giúp nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp; đồng thời đặt ra yêu cầu cho Chính phủ Việt Nam phải triển khai quyết liệt hơn chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ vào quản trị quốc gia cũng như quản trị địa phương.
'Các nhà đầu tư kỳ vọng vào tương lai cải cách của Việt Nam'
Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN
Tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng nhấn mạnh, việc tinh giản biên chế và sắp xếp tổ chức trong khu vực công hiện nay là rất cần thiết. Tuy nhiên, đây không phải là mục tiêu cuối cùng, mà chỉ là hệ quả của một mục đích lớn hơn, đó là:
Việt Nam muốn triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp đồng bộ với quá trình sắp xếp, tổ chức lại bộ máy và thay đổi cơ chế quản lý, giảm cấp trung gian, hướng đến mục tiêu chuyển đổi trạng thái sang kiến tạo, chủ động phục vụ nhân dân, hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh tại Việt Nam.
Theo Thứ trưởng, việc sắp xếp tổ chức bộ máy đi kèm với cơ chế quản lý mới là kết quả của một quá trình chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Việt Nam đã ban hành đồng loạt 28 Nghị định phân cấp, phân quyền ngay sau khi Quốc hội thông qua các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính.
“Trong quá trình sắp xếp đương nhiên sẽ có thay đổi, nhưng những thay đổi này sẽ không ảnh hưởng và không gây khó khăn thêm cho môi trường đầu tư, kinh doanh. Khi sắp xếp sẽ tạo ra không gian phát triển kinh tế - xã hội lớn hơn, với các đơn vị hành chính có quy mô đủ mạnh để kết nối hạ tầng, kinh tế, kinh doanh thuận lợi hơn,” ông Hùng cho biết.
Song song với quá trình tổ chức lại bộ máy, Việt Nam cũng đổi mới về cơ chế quản lý theo hướng rút ngắn thủ tục, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính. Chính phủ phấn đấu mục tiêu giảm ít nhất 30% thủ tục, phân cấp mạnh mẽ cho cấp cơ sở - nơi trực tiếp tiếp xúc và xử lý công việc với người dân và doanh nghiệp, giảm bớt khâu trung gian. Điều này không chỉ làm rõ trách nhiệm, tăng tính minh bạch, tính trách nhiệm, mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy và chất lượng phục vụ.
Thứ trường Bộ Tài chính nhấn mạnh, quá trình sắp xếp, tổ chức lại bộ máy còn giúp Việt Nam đẩy nhanh áp dụng chuyển đổi số. Nhiều thủ tục hành chính sẽ được áp dụng qua cơ chế một cửa, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
Các đại biểu tham dự họp báo quốc tế. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN
Đại diện Bộ Tài chính cho biết, những nội dung mà dư luận từng lo ngại cũng đã được tiên lượng và chuẩn bị trước bằng các chính sách, giải pháp cụ thể. Ông nhấn mạnh công cuộc cải cách nhận được sự đồng thuận rất cao từ Trung ương đến địa phương, từ cán bộ quản lý đến những người trực tiếp thực thi.
Ông Hùng thông tin, thống kê 5 tháng đầu năm 2025 cho thấy tổng vốn đăng ký mới và điều chỉnh của nhà đầu tư nước ngoài đạt trên 18,38 tỷ USD, tăng khoảng 51,2% so với cùng kỳ năm 2024.
“5 tháng vừa rồi cũng là thời điểm Việt Nam chuẩn bị và triển khai các hoạt động thay đổi tổ chức bộ máy và đổi mới cơ chế quản lý. Điều này cho thấy niềm tin và kỳ vọng của các nhà đầu tư vào tương lai cải cách của Việt Nam,” Thứ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.
Đỗ Thảo