Chính quyền hai cấp: Kỳ vọng bứt phá từ cấp cơ sở

6 giờ trướcBài gốc

Bản lĩnh cán bộ cấp xã, yếu tố then chốt vận hành chính quyền mới

Những ngày cuối cùng của tháng 6, tại khắp 34 tỉnh thành, phố trên cả nước các địa phương đã và đang vận hành thử nghiệm mô hình mới với tinh thần “khẩn trương nhưng chắc chắn”, để đi vào hoạt động chính thức từ 1/7/2025.

Không chỉ tinh gọn tổ chức bộ máy, chính quyền hai cấp còn là bước chuyển sâu về phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu lực và hiệu quả điều hành ở cơ sở.

Đại biểu Nguyễn Khánh Thu (đoàn Thái Bình). Ảnh: Thu Hường

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội XV đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, với số phiếu rất cao. Theo đó đã xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thống nhất trong cả nước, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền.

Ngay sau đó, Chính phủ, Bộ Nội vụ đã ban hành loạt văn bản hướng, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền; thiết lập cơ sở pháp lý đầy đủ cho mô hình chính quyền địa phương.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, đại biểu Nguyễn Khánh Thu (đoàn Thái Bình) cho biết, đối với các cơ quan cấp tỉnh như Quốc hội hay các bộ ngành, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp về cơ bản không làm xáo trộn nhiều hoạt động chuyên môn, bởi cán bộ vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ quen thuộc của mình.

Tuy nhiên, ở cấp xã, phường, thị trấn, đây thực sự là một giai đoạn thay đổi lớn, và cũng là cơ hội quan trọng cho toàn hệ thống cũng như cho những cán bộ có năng lực có bản lĩnh đặc biệt là cán bộ cấp xã.

Theo bà, không thể phủ nhận giai đoạn đầu sẽ có những khó khăn nhất định, nhất là trong việc kết nối, vận hành, điều hành trực tiếp từ tỉnh xuống xã khi không còn cấp trung gian. Nhưng để chủ động ứng phó, Quốc hội đã kịp thời ban hành nghị quyết đặc thù, cho phép ban hành các văn bản, nghị quyết ngoài luật để xử lý ngay các vướng mắc trong quá trình triển khai mô hình mới.

Bên cạnh đó, thời gian qua, rất nhiều quy định, nghị quyết, bộ luật đã được Quốc hội thông qua nhằm tháo gỡ những khó khăn dự kiến phát sinh. Song song với hoàn thiện quy định, công tác chuẩn bị nguồn nhân lực cũng được thực hiện chặt chẽ: từ việc rà soát, sắp xếp, bổ sung cán bộ, cho đến điều động những cán bộ có năng lực về cơ sở.

Bà Nguyễn Khánh Thu khẳng định: Có nơi đã điều động cả cán bộ cấp tỉnh, tỉnh ủy viên xuống đảm nhiệm vai trò Bí thư, Chủ tịch xã. Điều đó thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn và tạo niềm tin về sự chuyển mình hiệu quả.

Đại biểu Nguyễn Khánh Thu bày tỏ tin tưởng, cùng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, mô hình chính quyền hai cấp sẽ vận hành ổn định, tạo cơ hội phát triển mạnh mẽ. Trong giai đoạn đầu, Quốc hội đã trao cơ chế linh hoạt để từ nay đến cuối tháng 2/2026, Chính phủ, các bộ ngành và địa phương có thể ban hành nghị quyết kịp thời xử lý các vướng mắc, thay vì chờ sửa luật.

Ngoài ra, bà đánh giá cao vai trò của ứng dụng công nghệ thông tin, giúp thu hẹp khoảng cách địa lý, hỗ trợ cán bộ, người dân giải quyết thủ tục hành chính nhanh chóng, thuận tiện hơn.

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đất nước. Ảnh minh họa: Thu Hường

“Đây là một bước chuyển mình lịch sử với kỳ vọng lớn về phát triển kinh tế, ổn định xã hội, nâng cao đời sống nhân dân và từng bước đưa Việt Nam sánh vai các quốc gia phát triển”- vị nữ đại biểu đến từ Thái Bình nhấn mạnh.

Đại biểu khẳng định, dù còn nhiều thách thức, nhưng với quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Trung ương, cùng sự đồng lòng của các cấp, các ngành và nhân dân, mô hình mới sẽ phát huy hiệu quả, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển đất nước, nâng cao các chỉ số hạnh phúc của người dân.

Sẵn sàng vận hành bộ máy hai cấp tinh gọn, hiệu quả

Theo Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Đoàn đại biểu tỉnh Hải Dương, Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội khóa XV là một kỳ họp đặc biệt, “kỷ lục” về khối lượng luật và nghị quyết được sửa đổi nhằm xử lý ngay những vấn đề cấp bách, để lại nhiều dấu ấn quan trọng.

Ông nhấn mạnh, kỳ họp lần này đã thông qua hàng loạt quyết sách lớn, từ việc sửa đổi nhiều điều khoản của các luật quan trọng đến quyết định sáp nhập các tỉnh, giảm xuống còn khoảng 34 tỉnh, và ban hành các đề án sắp xếp cấp xã.

Cả hệ thống chính trị đã cùng vào cuộc triển khai, thể hiện quyết tâm cao. Việc Trung ương ban hành các yêu cầu, chỉ đạo và Quốc hội, Chính phủ nhanh chóng thể chế hóa thành các quy định pháp luật là bước đi rất kịp thời.

Đại biểu Sơn đã dẫn chứng các luật liên quan đến đầu tư, đấu thầu, và các chính sách hỗ trợ chính quyền địa phương hai cấp được sửa đổi để sớm đưa vào thực tiễn. Quốc hội đã kịp thời thể chế hóa nhiều nội dung quan trọng theo đúng tinh thần các nghị quyết của Trung ương, đặc biệt là cụ thể hóa “bộ tứ” gồm Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ, Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế, Nghị quyết 66 về đổi mới công tác pháp luật, và Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương). Ảnh: Thu Hường

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn khẳng định: “Điểm mới nổi bật là cách tiếp cận đổi mới trong việc sửa luật, cho phép một số luật được sửa toàn diện, một số sửa một số điều, hoặc một luật sửa nhiều luật, để đảm bảo tính đồng bộ và khả thi cao”.

Song song với việc sửa Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Tổ chức Chính phủ và các luật liên quan, Quốc hội cũng đã kịp thời điều chỉnh Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, một luật trước nay ít được sửa đổi, để tháo gỡ vướng mắc trong thẩm quyền ban hành các quy định. Việc chuyển giao thẩm quyền hợp lý giữa Quốc hội và Chính phủ, phân cấp phân quyền rõ ràng, đã giúp đẩy nhanh tiến độ thông qua các luật và nghị quyết.

“Nhiều luật tại kỳ họp này được thông qua với tỷ lệ tán thành rất cao, nhờ cách tiếp cận mới: Chính phủ giải trình, tiếp thu, Quốc hội thảo luận và biểu quyết”- đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn khẳng định.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đánh giá tinh thần làm việc của Quốc hội, Chính phủ và các đại biểu tại kỳ họp rất khẩn trương, trách nhiệm, quyết liệt, cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ cả về lượng và chất. Quốc hội đã làm việc ngày đêm để xử lý nhiều vấn đề chưa có tiền lệ, từ luật về công nghiệp công nghệ số đến các luật thể chế hóa Nghị quyết 57, Nghị quyết 68.

Về việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, ông Sơn cho biết, từ ngày 1/7/2025, các tỉnh, thành phố đồng loạt vận hành mô hình mới, thay vì từng bước áp dụng trước ở cấp xã.

"Công tác chuẩn bị đã được các địa phương tiến hành kỹ lưỡng, bài bản, từ sắp xếp bộ máy, luân chuyển cán bộ từ tỉnh, huyện về xã đến tổ chức vận hành thử" - Đại biểu nhấn mạnh và cho rằng, sự phân cấp, phân quyền sâu hơn khiến quy mô hoạt động của cấp xã rộng và phức tạp hơn. Vì vậy, vai trò và bản lĩnh của đội ngũ cán bộ cấp xã có ý nghĩa quyết định.

Theo ông Sơn, cán bộ cấp xã phải giữ vững phẩm chất chính trị, nâng cao trình độ chuyên môn, xử lý nhanh các vụ việc gần dân nhất. Luật Cán bộ, công chức và Luật Công chức sửa đổi cũng đã đưa cán bộ cấp xã thành một bộ phận chính thức trong hệ thống công vụ, qua đó tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đồng thời tạo điều kiện ghi nhận, khen thưởng và xử lý kịp thời cán bộ yếu kém.

“Việc tinh gọn bộ máy đồng nghĩa khối lượng công việc lớn hơn, địa bàn rộng hơn, quyền hạn lớn hơn, nên sẽ không tránh khỏi những khó khăn ban đầu. Tuy nhiên, nếu các địa phương chuẩn bị kỹ lưỡng, sắp xếp khoa học và người đứng đầu các cấp phát huy trách nhiệm, bộ máy sẽ vận hành thông suốt” - Đại biểu Sơn nói.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sớm tích hợp, đồng bộ hóa cơ sở dữ liệu theo Luật Dữ liệu vừa được thông qua, coi đây là nền tảng để chính quyền hai cấp quản lý, điều hành hiệu quả, phục vụ người dân nhanh chóng, minh bạch hơn.

Các đại biểu Quốc hội đã kỳ vọng, việc hoàn thiện thể chế tại kỳ họp này sẽ tháo gỡ một phần điểm nghẽn thể chế, “điểm nghẽn của điểm nghẽn” như Tổng Bí thư đã nhấn mạnh, qua đó tạo điều kiện đưa chính sách vào cuộc sống, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và duy trì tốc độ cao hơn trong những năm tiếp theo.

Thu Hường

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/chinh-quyen-hai-cap-ky-vong-but-pha-tu-cap-co-so-408148.html