Chính sách tài chính hỗ trợ hộ nghèo do Bộ Tài chính triển khai

một giờ trướcBài gốc

Giảm nghèo bền vững luôn là nhiệm vụ xuyên suốt của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, vai trò của Bộ Tài chính rất quan trọng: từ việc phân bổ, quản lý ngân sách nhà nước dành cho chương trình giảm nghèo; hướng dẫn cơ chế tài chính; đến việc phối hợp với các bộ, ngành triển khai các chính sách tín dụng ưu đãi, hỗ trợ trực tiếp hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác.

Ảnh minh họa.

Bộ Tài chính, với chức năng quản lý ngân sách và tài chính công, là cầu nối để đảm bảo nguồn lực nhà nước về hỗ trợ giảm nghèo được phân bổ đúng đối tượng, sử dụng hiệu quả, minh bạch. Việc này bao gồm cả hỗ trợ dành cho hộ nghèo, hỗ trợ phát triển sinh kế, hỗ trợ nhà ở, hỗ trợ tín dụng ưu đãi…

Chính sách tài chính hỗ trợ hộ nghèo không chỉ là trợ giúp “ngay tức thời” mà còn nhằm mục tiêu tạo điều kiện để người nghèo tự vươn lên, từng bước ổn định và phát triển bền vững.

Tiêu chí hộ nghèo và chuẩn nghèo đa chiều

Trước khi hỗ trợ, việc xác định đối tượng rất quan trọng. Theo Nghị định 07/2021/NĐ‑CP ban hành giai đoạn 2021-2025, tiêu chí hộ nghèo được quy định như sau: khu vực nông thôn là hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ 1,5 triệu đồng trở xuống và thiếu hụt từ 03 chỉ số đo mức thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản trở lên; khu vực thành thị là thu nhập 2 triệu đồng trở xuống và thiếu hụt từ 03 chỉ số trở lên.

Việc xác định chuẩn nghèo đa chiều giúp đảm bảo rằng không chỉ dựa vào thu nhập mà còn xét đến các chỉ số như việc làm, người phụ thuộc, trình độ giáo dục, điều kiện nhà ở, nước sinh hoạt, tiếp cận thông tin,… Việc này làm cho chính sách hỗ trợ trở nên công bằng, hiệu quả hơn vì hướng tới những “điểm nghẽn” thực chất trong đời sống hộ nghèo.

Dưới đây là các nhóm chính sách tài chính, nguồn lực ngân sách và tín dụng mà Bộ Tài chính cùng các đơn vị liên quan đã thực hiện:

Hỗ trợ ngân sách nhà nước cho các chương trình mục tiêu giảm nghèo. Một văn bản quan trọng là Thông tư 46/2022/TT‑BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 28/7/2022, có hiệu lực từ 01/8/2022. Văn bản này quy định việc quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí sự nghiệp từ nguồn ngân sách trung ương thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Với quy định này, ngân sách được phân bổ rõ ràng, trách nhiệm rõ hơn, đảm bảo nguồn lực được sử dụng đúng mục đích: hỗ trợ hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo, vùng khó khăn, miền núi, dân tộc thiểu số. Bộ Tài chính qua đó cũng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, quyết toán để tránh lãng phí, sai đối tượng.

Việc có nhà ở kiên cố, an toàn là một trong các chỉ số thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản. Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo. Ví dụ, thông tin từ Bộ Tài chính cho biết ngân sách trung ương hỗ trợ địa phương tối đa 40 triệu đồng/hộ gia đình đối với xây mới nhà ở và 20 triệu đồng/hộ với sửa chữa nhà ở.

Ngoài ra, từ trước đó, Quyết định 167/2008/QĐ‑TTg ngày 12/12/2008 đã quy định chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở, đặc biệt tại khu vực nông thôn, với mục tiêu giúp hộ nghèo có nhà ở ổn định, an toàn.

Hỗ trợ tín dụng chính sách và vốn ưu đãi

Một trong những công cụ hiệu quả là tín dụng ưu đãi thông qua các chương trình cho vay đặc biệt. Theo bài báo “Đòn bẩy tài chính cho các hộ mới thoát nghèo”, chương trình cho vay hộ mới thoát nghèo của Ngân hàng Chính sách xã hội đã giải ngân hơn 118.000 tỷ đồng từ năm 2015 đến nay, với hơn 2,75 triệu lượt hộ được tiếp cận.

Cũng theo số liệu mới, đến 30/9/2025, vốn giải ngân các chương trình tín dụng chính sách xã hội đạt 105,5 nghìn tỷ đồng, với hơn 1,66 triệu lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo và đối tượng chính sách khác vay vốn. Dư nợ tín dụng chính sách đạt 398,1 nghìn tỷ đồng, tăng khoảng 8,3 % so với năm trước.

Những khoản vay ưu đãi này giúp người nghèo đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, xây dựng công trình nước sạch, vệ sinh, nhà ở ổn định cuộc sống — từ đó giảm nguy cơ tái nghèo.

Hỗ trợ chi phí sinh hoạt và dịch vụ xã hội. Các chính sách khác như hỗ trợ bảo hiểm y tế miễn phí cho người thuộc hộ nghèo, miễn học phí cho con em hộ nghèo, hỗ trợ tiền điện sinh hoạt hàng tháng… cũng góp phần giảm gánh nặng chi phí và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội. Ví dụ: người thuộc hộ nghèo tham gia bảo hiểm y tế được hưởng 100% mức hưởng nếu ở vùng khó khăn.

Ảnh minh họa.

Chính sách tài chính hỗ trợ hộ nghèo do Bộ Tài chính Việt Nam triển khai đã và đang đóng vai trò rất quan trọng trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi kinh tế toàn cầu nhiều biến động và đời sống người dân chịu ảnh hưởng. Việc xác định đúng đối tượng, sử dụng vốn hiệu quả, phối hợp giữa các ngành và địa phương, chuyển từ “trợ giúp” sang “trao cơ hội” cho người nghèo là xu hướng tất yếu.

Những chính sách như ngân sách hỗ trợ nhà ở, tín dụng ưu đãi cho người nghèo và người mới thoát nghèo, miễn giảm chi phí khám chữa bệnh, học phí, tiền điện… đều góp phần rõ rệt vào việc giảm gánh nặng cho hộ nghèo, tạo điều kiện để họ vươn lên.

Viết Dinh

Nguồn TCDN : https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/chinh-sach-tai-chinh-ho-tro-ho-ngheo-do-bo-tai-chinh-trien-khai-d62355.html