Chính sách thuế GTGT mới tác động thế nào đến doanh nghiệp?

3 giờ trướcBài gốc

Từ ngày 1/7/2025, nhiều quy định mới về thuế giá trị gia tăng (GTGT) chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước thay đổi quan trọng trong chính sách thuế tại Việt Nam. Những điều chỉnh này không chỉ tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp sản xuất và xuất nhập khẩu, mà còn mở rộng phạm vi áp dụng sang thương mại điện tử, nền tảng số và các hoạt động kinh doanh dịch vụ xuyên biên giới.

Với phạm vi ảnh hưởng rộng và mức độ thay đổi lớn, đây được xem là một phép thử quan trọng đối với năng lực quản trị tài chính – thuế của doanh nghiệp trong giai đoạn tới.

Thu hẹp “vùng xám” thuế trong thương mại điện tử

Một trong những điểm nhấn quan trọng của chính sách thuế GTGT mới từ 1/7/2025 là việc bổ sung đối tượng nộp thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử và kinh doanh nền tảng số.

Trước đây, các giao dịch trực tuyến xuyên biên giới thường khó quản lý nghĩa vụ thuế do nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam. Điều này tạo nên một “vùng xám” khiến cơ quan thuế khó thu đúng, thu đủ, đồng thời gây bất bình đẳng giữa doanh nghiệp nội địa và doanh nghiệp ngoại.

Với quy định mới, nhà cung cấp nước ngoài vẫn phải nộp thuế GTGT tại Việt Nam, ngay cả khi không có hiện diện pháp lý. Điều này đồng nghĩa, chỉ cần có hoạt động kinh doanh cung cấp dịch vụ, hàng hóa số cho người tiêu dùng Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài sẽ phải kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Đặc biệt, trong trường hợp giao dịch diễn ra thông qua sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán, sàn giao dịch trở thành đơn vị trung gian chịu trách nhiệm khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.

Chính sách thuế GTGT mới từ 1/7/2025 mở rộng đối tượng nộp thuế sang thương mại điện tử và nhà cung cấp nước ngoài, buộc sàn TMĐT khấu trừ, kê khai và nộp thay, qua đó siết quản lý, tăng minh bạch và tạo sân chơi công bằng hơn cho doanh nghiệp.

Cơ chế này không chỉ giúp cơ quan thuế quản lý hiệu quả hơn mà còn đẩy trách nhiệm tuân thủ về phía các nền tảng, vốn nắm giữ dữ liệu và luồng thanh toán.

Ở góc độ doanh nghiệp, chính sách mới vừa là thách thức vừa là cơ hội. Các hộ, cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ trước đây vốn ít quan tâm đến nghĩa vụ thuế, nay sẽ phải chuẩn hóa hoạt động, minh bạch hóa doanh thu.

Trong khi đó, các sàn TMĐT sẽ gánh thêm trách nhiệm pháp lý và kỹ thuật khi trở thành “cầu nối” thu thuế cho Nhà nước. Về lâu dài, động thái này có thể góp phần tạo ra một sân chơi bình đẳng hơn, khi cả doanh nghiệp trong nước lẫn nhà cung cấp nước ngoài đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế theo cùng một chuẩn mực.

Điều chỉnh đối tượng không chịu thuế và thuế suất

Luật thuế sửa đổi đã thay đổi khá nhiều đối tượng chịu và không chịu thuế. Một số hàng hóa, dịch vụ vốn không chịu thuế GTGT trước đây như phân bón, máy móc nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ, dịch vụ chứng khoán nay chuyển sang diện chịu thuế.

Đồng thời, cơ cấu thuế suất cũng được phân định lại như sau:

- Thuế suất 0% được mở rộng cho vận tải quốc tế, hàng xuất khẩu tại chỗ, dịch vụ cung cấp thông tin số cho bên nước ngoài.
- Thuế suất 5% áp dụng cho một số nhóm mới, trong đó có phân bón và tàu thủy sản.
- Thuế suất 10% bổ sung thêm dịch vụ do nhà cung cấp nước ngoài qua nền tảng số, TMĐT cung cấp cho người tiêu dùng Việt Nam.

Bảng dưới đây tóm lược những thay đổi chính:

Khấu trừ và hoàn thuế GTGT: Siết chặt hơn, không còn nhiều ưu ái

Trước đây, doanh nghiệp chỉ cần đảm bảo thanh toán không dùng tiền mặt từ 20 triệu đồng trở lên để được khấu trừ thuế đầu vào. Quy định mới giảm ngưỡng này xuống chỉ còn 5 triệu đồng, bao gồm cả thuế GTGT. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải thận trọng hơn trong thanh toán, tránh sử dụng tiền mặt để không mất quyền khấu trừ.

Về hoàn thuế, nhiều cơ chế ưu ái đã bị loại bỏ. Chẳng hạn, quy định “hoàn trước, kiểm tra sau” đối với doanh nghiệp xuất khẩu có lịch sử tuân thủ tốt trong hai năm liên tục nay không còn áp dụng. Hồ sơ hoàn thuế dự án đầu tư cũng phải nộp trong vòng một năm kể từ ngày hoàn thành đầu tư, thay vì để mở như trước. Những thay đổi này giúp siết chặt gian lận hoàn thuế, nhưng đồng thời cũng khiến doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ hồ sơ, chứng từ để tránh bị treo hoàn thuế.

Bảng dưới đây cho thấy sự khác biệt giữa quy định cũ và mới:

Khi “bài toán thuế” trở thành phép thử quản trị doanh nghiệp

Những thay đổi trong chính sách thuế GTGT từ 1/7/2025 không chỉ đơn thuần là điều chỉnh kỹ thuật trong luật thuế, mà còn tạo ra một phép thử lớn đối với năng lực quản trị của doanh nghiệp. Với các doanh nghiệp lớn, yêu cầu khắt khe hơn về hóa đơn, chứng từ và thanh toán không dùng tiền mặt buộc họ phải hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ, giảm thiểu sai sót để tránh bị loại chi phí khi quyết toán. Trong khi đó, doanh nghiệp vừa và nhỏ – vốn quen với phương thức giao dịch tiền mặt và quản lý thủ công – sẽ chịu áp lực đáng kể khi phải thay đổi thói quen vận hành để thích ứng.

Ở góc độ tích cực, việc giảm ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt từ 20 triệu xuống còn 5 triệu đồng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình số hóa trong quản lý tài chính. Đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp tiến tới chuẩn hóa hệ thống kế toán, nâng cao minh bạch và sẵn sàng kết nối với các nền tảng tài chính – ngân hàng số.

Để giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội từ những thay đổi này, doanh nghiệp cần thực hiện đồng thời nhiều biện pháp. Trước hết, cần tiến hành rà soát toàn bộ quy trình kế toán, đặc biệt là việc hạch toán các khoản chi và ký kết hợp đồng với nhà cung cấp, đối tác nước ngoài. Doanh nghiệp cũng nên sớm xây dựng hạ tầng thanh toán số, từ việc mở rộng tài khoản ngân hàng chuyên biệt cho giao dịch đến việc tích hợp các giải pháp thanh toán điện tử trong quản lý tài chính nội bộ.

Một yếu tố then chốt khác là nguồn nhân lực. Các bộ phận kế toán – tài chính cần được đào tạo, cập nhật kiến thức kịp thời về luật thuế mới, đồng thời được trang bị kỹ năng sử dụng phần mềm quản trị thuế và kế toán hiện đại. Đây không chỉ là biện pháp phòng ngừa rủi ro truy thu, xử phạt, mà còn là nền tảng để doanh nghiệp vận hành hiệu quả trong môi trường kinh doanh ngày càng số hóa và minh bạch hơn.

Vân Anh

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/chinh-sach-thue-gtgt-moi-tac-dong-the-nao-den-doanh-nghiep-d41668.html