Chỉnh sửa chương trình môn học: Bảo đảm tính khoa học, thực tiễn

7 giờ trướcBài gốc

Cô và trò tại điểm lẻ thôn Tân Đức, Trường Tiểu học Y Jút, xã Ea Knuếc (Đắk Lắk). Ảnh: Thành Tâm

Bộ GD&ĐT đã dự thảo chương trình chỉnh sửa những môn học nói trên xin ý kiến góp ý rộng rãi.

Cần thiết chỉnh sửa

Cô Lã Thị Hè - giáo viên Trường THCS Thụy Liên (Thái Thụy, Hưng Yên) khẳng định, sửa đổi, bổ sung chương trình môn học Lịch sử và Địa lí là cần thiết, hợp lý. Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh (sáp nhập, điều chỉnh địa giới…) và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp khiến một số nội dung trong chương trình, sách giáo khoa không còn phù hợp với thực tế.

Do đó, chương trình cần được điều chỉnh để cập nhật thông tin địa lý hành chính mới nhất; phản ánh cơ cấu tổ chức bộ máy chính quyền địa phương mới, tránh gây nhầm lẫn cho học sinh. Việc sửa đổi chương trình cũng nhằm bảo đảm tính khoa học, chính xác, kịp thời của nội dung giáo dục và phù hợp với định hướng đổi mới của Chương trình GDPT 2018.

Môn Lịch sử và Địa lí cung cấp cho học sinh kiến thức về lịch sử dân tộc, sự hình thành, phát triển của đất nước; đặc điểm tự nhiên, dân cư, kinh tế - xã hội và tổ chức hành chính của các địa phương. Nếu không sửa đổi kịp thời, học sinh sẽ học kiến thức lạc hậu; dẫn đến hiểu sai thực tế địa phương và quốc gia; khó khăn trong vận dụng kiến thức.

Bên cạnh đó, Chương trình GDPT 2018 chú trọng tính mở, linh hoạt, sẵn sàng điều chỉnh trước những biến đổi của xã hội; gắn giáo dục với thực tiễn địa phương và yêu cầu phát triển đất nước. Việc điều chỉnh chương trình Lịch sử - Địa lí là biểu hiện cụ thể của tư duy giáo dục tiến bộ, thực tiễn, bám sát cuộc sống.

Cùng quan điểm, cô Nguyễn Thúy An - giáo viên Trường THCS Trung Hiếu (Trung Thành, Vĩnh Long), cho rằng: Sắp xếp lại địa giới hành chính ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung giảng dạy, như tên tỉnh, huyện, biểu đồ, bản đồ, số liệu thống kê… Chương trình hiện hành dùng dữ liệu từ 63 tỉnh/thành, nhưng hiện tại nhiều địa danh đã sáp nhập hoặc đổi tên. Vì vậy, nếu không cập nhật, học sinh có thể học thông tin đã lỗi thời, gây nhầm lẫn trong dạy học và thi cử.

Thêm nữa, yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích hợp, phát triển năng lực, liên môn nhiều hơn. Do đó, sẽ phù hợp nếu sắp xếp lại nội dung để cân bằng giữa lịch sử, địa lí và tăng cường dạy trải nghiệm, địa phương hóa, phân tích dữ liệu, xây dựng bản đồ số, GIS trong địa lí.

Trao đổi về chương trình Giáo dục công dân (ở THPT là môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật), cô Dương Thị Hằng - giáo viên Trường THPT Trần Quang Khải (Triệu Việt Vương, Hưng Yên) khẳng định sự cần thiết sửa đổi chương trình.

Hệ thống pháp luật nước ta có thay đổi đáng kể. Hiến pháp năm 2013 được sửa đổi, bổ sung vào năm 2025. Nhiều văn bản pháp luật quan trọng, như Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương… cũng được sửa đổi, bổ sung. Nước ta tiến hành sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. Nếu nội dung chương trình Giáo dục công dân (ở lớp 10) không được cập nhật, học sinh sẽ khó tiếp cận hệ thống pháp luật hiện hành chính xác, ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục pháp luật trong nhà trường.

“Mục tiêu giáo dục hiện nay không chỉ dừng lại ở cung cấp kiến thức, mà còn nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Việc đổi mới nội dung chương trình Giáo dục công dân giúp học sinh hiểu rõ hơn về hệ thống chính trị nước ta, quyền và nghĩa vụ công dân, cũng như vai trò của cá nhân trong xây dựng, bảo vệ đất nước.

Đây chính là cơ sở để hình thành ý thức công dân, tinh thần thượng tôn pháp luật, trách nhiệm xã hội - những yếu tố quan trọng đối với thế hệ trẻ hiện nay. Bên cạnh đó, từ thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy những bài học có nội dung gắn với thực tiễn, cập nhật vấn đề thời sự và pháp lý mới luôn nhận được sự quan tâm, hứng thú của học sinh. Điều này chứng tỏ việc đổi mới nội dung không chỉ cần thiết về lý luận, mà còn thiết thực về phương pháp sư phạm”, cô Dương Thị Hằng chia sẻ.

Những bài học có nội dung gắn với thực tiễn, cập nhật vấn đề thời sự luôn nhận được sự quan tâm, hứng thú của học sinh. Ảnh: NTCC

Để triển khai hiệu quả, thống nhất

Nghiên cứu dự thảo chương trình sửa đổi, cô Nguyễn Thị Ninh - Tổ trưởng chuyên môn Tổ Xã hội, Trường THCS - THPT Phenikaa (Hà Nội), nhận thấy Bộ GD&ĐT đã lựa chọn hướng tiếp cận phù hợp khi tập trung điều chỉnh những nội dung cụ thể có liên quan đến thay đổi địa giới hành chính và mô hình chính quyền địa phương.

Điều này giúp đảm bảo tính cập nhật mà vẫn giữ được tính ổn định của chương trình. Tuy nhiên, nội dung dự thảo hiện nay còn mang tính khái quát, chưa nêu rõ các bài học cụ thể nào cần điều chỉnh hoặc bổ sung, đặc biệt ở các lớp có nhiều nội dung liên quan như Lịch sử - Địa lí lớp 9 và Địa lí 12. Giáo viên cần hướng dẫn chi tiết hơn để triển khai hiệu quả và thống nhất.

“Bộ GD&ĐT nên bổ sung danh mục cụ thể các bài học bị ảnh hưởng bởi thay đổi địa giới hành chính và một phụ lục bổ sung cho các chủ đề, nội dung bị thay đổi đó để giáo viên thuận tiện cập nhật, điều chỉnh nội dung giảng dạy. Đồng thời, cần tổ chức tập huấn ngắn hạn cho giáo viên các bộ môn liên quan nhằm trang bị kịp thời kiến thức, phương pháp cập nhật, giúp đảm bảo tính đồng bộ, chính xác trong quá trình giảng dạy trên toàn quốc”, cô Nguyễn Thị Ninh đề xuất.

Góp ý dự thảo chương trình sửa đổi với môn Lịch sử và Địa lí, cô Lã Thị Hè cho rằng, ở phân môn Địa lí, cần bổ sung thông tin về các đơn vị hành chính mới được sáp nhập hoặc tách ra tại địa phương (có thể đưa vào nội dung tìm hiểu địa phương); bổ sung phần tìm hiểu về vai trò của mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Phân môn Lịch sử, có thể điều chỉnh, cập nhật một số sự kiện lịch sử liên quan đến tổ chức bộ máy Nhà nước, đặc biệt trong giai đoạn đổi mới và hiện đại hóa đất nước; bổ sung nội dung mang tính liên hệ thực tiễn địa phương, giúp học sinh hiểu sâu hơn về lịch sử quê hương trong mối liên hệ với lịch sử dân tộc.

Cô Lã Thị Hè mong muốn có hướng dẫn cụ thể để các địa phương tự xây dựng phần nội dung tích hợp mang tính địa phương hóa (trong các bài “Tìm hiểu địa phương” của Địa lí và Lịch sử); tổ chức tập huấn cho giáo viên về các điểm mới trong chương trình được điều chỉnh, tránh tình trạng hiểu không thống nhất hoặc áp dụng lúng túng khi giảng dạy.

Với chương trình Giáo dục công dân lớp 10, cô Dương Thị Hằng đề xuất, chủ đề “Hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” nên giảm bớt một số nội dung trùng lặp ở phần “đặc điểm, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” và phần “đặc điểm, cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của hệ thống chính trị”. Nội dung về nguyên tắc tổ chức của hệ thống chính trị và bộ máy Nhà nước, kiến thức còn hàn lâm, cần viết để học sinh dễ hiểu hơn.

Tôi đánh giá cao việc Bộ GD&ĐT kịp thời ban hành Công văn số 4480/BGDĐT-GDPT, lấy ý kiến góp ý về chương trình sửa đổi một số môn học, trong đó có môn Lịch sử - Địa lí. Việc điều chỉnh này cần thiết, phù hợp, nhằm đảm bảo chương trình giáo dục phổ thông bám sát thực tiễn hành chính - chính trị và đáp ứng yêu cầu của quá trình đổi mới toàn diện giáo dục. - Cô Lã Thị Hè

Hiếu Nguyễn

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/chinh-sua-chuong-trinh-mon-hoc-bao-dam-tinh-khoa-hoc-thuc-tien-post743271.html