Chính thức xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng.
Ngày 26/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Với văn bản này, cơ chế độc quyền nhà nước trong sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu vàng nguyên liệu phục vụ sản xuất vàng miếng chính thức bị xóa bỏ. Đây được coi là bước ngoặt lớn của thị trường vàng sau hơn một thập kỷ vận hành trong khuôn khổ độc quyền.
Trong suốt hơn 13 năm qua, thương hiệu vàng miếng SJC gần như là cái tên duy nhất được công nhận lưu hành. Việc độc quyền này từng góp phần ổn định thị trường nhưng cũng tạo ra nhiều bất cập, đặc biệt là khoảng cách giá giữa vàng trong nước và quốc tế kéo dài ở mức cao. Thực tế này không chỉ gây thiệt thòi cho người dân, mà còn tạo môi trường cho hoạt động buôn lậu và đầu cơ.
Với Nghị định mới, Nhà nước bãi bỏ Khoản 3, Điều 4 của Nghị định 24/2012, qua đó mở ra cơ hội cho nhiều doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực sản xuất vàng miếng. Đây là sự chuyển dịch quan trọng từ cơ chế độc quyền tuyệt đối sang cơ chế “cấp phép có kiểm soát”, vừa bảo đảm vai trò quản lý của Ngân hàng Nhà nước, vừa khuyến khích cạnh tranh công bằng.
Theo quy định, chỉ những ngân hàng thương mại hoặc doanh nghiệp có đủ điều kiện mới được cấp phép sản xuất vàng miếng. Một trong những tiêu chí quan trọng là vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng và có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng. Ngoài ra, doanh nghiệp phải tuân thủ chặt chẽ các quy định về kế toán, hóa đơn chứng từ và công bố tiêu chuẩn sản phẩm.
Điểm mới đáng chú ý khác là toàn bộ giao dịch mua bán vàng miếng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên bắt buộc phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Quy định này nhằm nâng cao tính minh bạch, ngăn ngừa rửa tiền và kiểm soát dòng tiền hiệu quả hơn. Song song đó, việc áp dụng hóa đơn điện tử, kết nối dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước sẽ giúp cơ quan quản lý theo dõi sát sao hoạt động trên thị trường.
Các chuyên gia đánh giá, việc xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng sẽ góp phần làm giảm chênh lệch giá giữa thị trường trong nước và quốc tế, hạn chế tình trạng buôn lậu vàng. Quan trọng hơn, nhiều thương hiệu vàng miếng sẽ quay trở lại thị trường như từng có trước năm 2012, tạo sự lựa chọn đa dạng cho người dân và tăng tính cạnh tranh lành mạnh.
Sự thay đổi này cũng được kỳ vọng sẽ giúp ổn định giá vàng, giảm rủi ro đầu cơ, đồng thời bảo đảm lợi ích của người tiêu dùng. Về lâu dài, khi cơ chế mới đi vào thực tiễn, Việt Nam có thể xây dựng một thị trường vàng minh bạch, ổn định và tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
Minh Thành