Chịu sự thúc giục từ Mỹ và G7 về việc ngừng mua dầu và khí đốt Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đã có chiến lược khác

5 giờ trướcBài gốc

Thổ Nhĩ Kỳ phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung cấp năng lượng từ Nga. (Nguồn: AA)

Gần đây, G7 tuyên bố sẽ thực hiện các bước để tăng áp lực lên Nga bằng cách nhắm mục tiêu vào các quốc gia tiếp tục tăng mua dầu của Moscow hoặc đang tạo điều kiện cho việc lách lệnh trừng phạt năng lượng. Thổ Nhĩ Kỳ là một trong số đó.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ chấm dứt nhập khẩu dầu khí từ Nga, coi đây là “điều tốt nhất” mà Tổng thống Recep Tayyip Erdogan có thể làm trong bối cảnh xung đột tại Ukraine tiếp diễn.

Phụ thuộc rất nhiều

Tuy nhiên, cho đến nay, Ankara vẫn chưa phản hồi yêu cầu của ông Trump hay tuyên bố của G7. Tuy nhiên, điều này có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên vì Thổ Nhĩ Kỳ phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung cấp năng lượng từ Nga.

Theo Cơ quan Quản lý thị trường năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ (EPDK), 66% lượng dầu nhập khẩu của Ankara đến từ Moscow vào năm ngoái.

Chuyên gia năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Necdet Pamir cho hay, năm 2023 con số này là 68%. Đến cuối năm 2022, con số này là 41%.

Năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhập khẩu 41% khí đốt tự nhiên từ Nga.

Sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Liên minh châu Âu và các nước phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt lên dầu Nga. Trước bối cảnh đó, xứ bạch dương đã bán dầu với giá thấp hơn.

Việc ngừng nhập khẩu dầu từ Nga không chỉ gây nguy hiểm cho an ninh năng lượng của Thổ Nhĩ Kỳ mà còn làm mất đi lợi thế về giá mà nước này đang được hưởng.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, các đường ống dẫn khí đốt của Moscow sang Ankara đang hoạt động hết công suất.

Ông Dmitry Peskov nói: "Chúng tôi đang tiếp tục hợp tác thương mại và kinh tế với Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là một quốc gia có chủ quyền, tự quyết định lĩnh vực nào sẽ hợp tác với chúng tôi. Nếu phía Thổ Nhĩ Kỳ coi một số loại hình thương mại hàng hóa nhất định là có lợi, thì họ sẽ tiếp tục mua chúng".

Một chiến lược khác cho Thổ Nhĩ Kỳ

Trên thực tế, giới quan sát không kỳ vọng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ngừng mua năng lượng từ Nga trong tương lai. Thay vào đó, Ankara đang âm thầm theo đuổi một chiến lược khác, đó là đa dạng hóa nguồn cung.

Trong chuyến thăm gần đây của Tổng thống Erdogan tới Mỹ, BOTAS - công ty nhà nước chịu trách nhiệm về cơ sở hạ tầng dầu khí và thương mại khí đốt của Thổ Nhĩ Kỳ - đã công bố hai hợp đồng dài hạn nhằm mở rộng nguồn khí đốt tự nhiên của mình.

Một là với công ty Mercuria của Mỹ để cung cấp tổng cộng 70 tỷ m3 khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), hoạt động trong 20 năm, bắt đầu từ năm 2026. Một là với công ty Woodside Energy của Australia để cung cấp 5,8 tỷ m3 LNG.

Ông Kadri Tastan, nghiên cứu viên cao cấp không thường trú tại văn phòng Brussels của Quỹ Marshall Đức nhận định, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đã có những nỗ lực đáng kể nhằm đa dạng hóa các nguồn năng lượng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời, chính phủ cũng đang thúc đẩy các nguồn năng lượng trong nước và năng lượng tái tạo.

Một báo cáo của Liên hiệp các Phòng kỹ sư và Kiến trúc sư Thổ Nhĩ Kỳ (TMMOB) chỉ ra rằng, vào năm 2022, nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm khoảng 84% thị trường năng lượng của Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi năng lượng tái tạo chiếm khoảng 16%.

Ông Tastan cho biết, các thỏa thuận mới cũng nhằm cải thiện mối quan hệ với Mỹ - vốn đã căng thẳng trong những năm gần đây. Tổng thống Trump muốn tăng doanh số bán nhiên liệu hóa thạch của nền kinh tế lớn nhất thế giới và những thỏa thuận mới với Thổ Nhĩ Kỳ có thể được sử dụng như một công cụ trong các cuộc đàm phán xoay quanh các vấn đề như thuế quan.

Ngoài Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã ký hợp đồng LNG với Ai Cập, Algeria, Qatar và Nigeria trong những năm gần đây.

Tuy nhiên, Ankara đang ở thế khó. Không chỉ phụ thuộc vào dầu khí Nga, đất nước của Tổng thống Erdogan cũng phụ thuộc vào Nga về các nguồn năng lượng khác. Năm 2022, nước này đã đáp ứng 43% nhu cầu than non bằng nguồn nhập khẩu từ Nga.

Trong khi đó, Akkuyu - nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ - đang được xây dựng ở phía Nam đất nước với sự hỗ trợ của công ty điện nguyên tử Rosatom của Nga.

Việc hoàn thành Akkuyu đã bị trì hoãn do lệnh trừng phạt đối với Nga nhưng Bộ trưởng Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Alparslan Bayraktar cho biết, dự án này dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào năm tới, ngay cả khi phải đến năm 2028 mới hoàn thành hoàn toàn.

Sự phụ thuộc kể trên có thể khiến Thổ Nhĩ Kỳ phải tiếp tục tập trung giải quyết vấn đề cân bằng nguồn cung cấp năng lượng, ít nhất là trong ngắn hạn.

(theo DW)

Linh Chi

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/chiu-su-thuc-giuc-tu-my-va-g7-ve-viec-ngung-mua-dau-va-khi-dot-nga-tho-nhi-ky-da-co-chien-luoc-khac-330279.html