Gầm cầu đỗ kín ô tô, xe máy
Ghi nhận của PV Tiền Phong ngày 3/9, vụ cháy bãi xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy vừa qua để lại hậu quả nặng nề khi lớp bê tông dầm cầu bên dưới bị nung nóng bong vỡ, làm trơ lõi thép. Sự việc khiến Sở Xây dựng Hà Nội phải cấm xe trên 18 tấn đi lên cầu từ 2/9.
Sau 3 ngày xảy sự việc, đến sáng 3/9 hàng trăm xe máy bị cháy chỉ còn lại khung sắt vẫn còn nằm ngổn ngang ở dưới gầm cầu hướng đê Nguyễn Khoái (nội thành Hà Nội) đi lên. Bên trên lớp bê tông dầm cầu, từ trụ T1 đến T3 đang bị bong vỡ từng mảng, làm trơ cả bản thép.
Sau vụ cháy một ngày, Sở Xây dựng Hà Nội đã tiến hành kiểm định trụ và dầm cầu nơi xảy ra sự việc và đánh giá: Lớp bê tông bảo vệ đáy dầm nhịp N1 (cũng là trụ T1) bị bong vỡ, lộ cốt thép đai ngang và lộ một số thanh cốt thép dọc; tại nhịp N2 bong vỡ, để lộ một phần cốt thép đai ngang. Với lớp cốt thép dự ứng lực (chịu lực chính của dầm) Sở Xây dựng cho rằng, chưa lộ và chưa phát hiện hư hỏng lớp cốt thép này...
Một bãi trông xe ô tô dưới chân cầu Vĩnh Tuy, nằm cách bãi trông xe bị cháy nửa km. Ảnh chụp sáng 3/9.
Sau khi sự việc xảy ra, Bộ Xây dựng đã có văn bản yêu cầu, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trong đó có Hà Nội di dời ngay cơ sở trông giữ xe ra khỏi phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ, bao gồm cả gầm cầu trước ngày 30/10.
Theo ghi nhận của phóng viên, bãi xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy hướng đê Nguyễn Khoái đi lên hiện dài hàng trăm mét theo đường dẫn nhánh và đường dẫn chính lên cầu Vĩnh Tuy. Tại vị trí này, thành phố đã giao cho Công ty TNHH MTV khai thác điểm đỗ xe Hà Nội (Công ty Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội) thực hiện trông xe ô tô và xe máy.
Tuy nhiên, sau đó Công ty Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội không trực tiếp thực hiện mà giao khu vực này cho một đơn vị khác là Cty TNHH vận tải và giao nhận nhanh Giang Linh (Cty Giang Linh) thực hiện trông ô tô, xe máy dịch vụ. Phần diện tích bị cháy ngày 30/8 chiếm khoảng 1/3 diện tích bãi trông giữ xe do Công ty Giang Linh được giao quản lý. Các phần diện tích còn lại của bãi xe hiện vẫn đang đỗ gần như kín ô tô, xe máy, trong sáng 3/9 bãi xe có nhân viên trông coi, kiểm soát xe ra vào.
“Xé rào” và không có cơ sở pháp lý?
Mặc dù Luật không cho phép, nhưng với lý do, diện tích giao thông tĩnh (bãi đỗ xe) còn hạn chế và nhằm phục vụ nhu cầu của người dân nên hơn 10 năm qua thành phố Hà Nội đã có văn bản đề nghị Bộ GTVT trước đây, nay là Bộ Xây dựng chấp thuận cho đỗ xe tại một số vị trí gầm cầu. UBND TP Hà Nội cam kết, đảm bảo công tác phòng cháy, chữa cháy, vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị tại các vị trí trông giữ dưới gầm cầu.
Khảo sát của PV Tiền Phong trong ngày 3/9, hiện có 4 vị trí gầm cầu đang được thành phố Hà Nội giao cho Cty Khai thác điểm đỗ xe thực hiện trông ô tô, xe máy dịch vụ, bao gồm: Gầm cầu Vĩnh Tuy, gầm cầu Ngã Tư Vọng, gầm cầu Mai Dịch, gầm cầu Chương Dương. Tại đây, hiện đang có hàng trăm ô tô và cả nghìn xe máy đỗ ngày đêm dưới gầm cầu.
Trước đó, năm 2019, cho ý kiến về đề xuất của UBND thành phố Hà Nội về cho phép trông xe dưới gầm cầu, lãnh đạo Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) đã ký văn bản gửi TP Hà Nội cho rằng, Luật Giao thông đường bộ 2008 (thời điểm còn hiệu lực) quy định: “Người điều khiển phương tiện không được dừng xe, đỗ xe trên cầu, gầm cầu vượt”, do vậy việc thực hiện trông giữ xe tại Hà Nội cũng phải tuân thủ theo quy định của pháp luật và các văn bản quy phạm có liên quan.
“Việc tiếp tục cho phép sử dụng gầm cầu vượt để làm điểm trông giữ xe và sửa đổi một số điều của Thông tư có liên quan theo đề nghị của UBND thành phố Hà Nội là không có cơ sở pháp lý. Đề nghị UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo các cơ quan chức năng của thành phố thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ theo đúng quy định của pháp luật” - văn bản của Bộ GTVT khi đó nêu rõ.
Dầm cầu Vĩnh Tuy hướng đường Nguyễn Khoái bị vụ cháy "lột" lớp bê tông bảo vệ, trơ lõi sắt. Ảnh chụp ngày 3/9
Tuy nhiên đến nay, thành phố Hà Nội vẫn đang giao cho Sở GTVT (nay là Sở Xây dựng) cấp phép cho Cty Khai thác điểm đỗ xe thực hiện trông xe tại 4 vị trí gầm cầu nêu trên.
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho rằng, đã là quy định thì không chỉ Hà Nội mà tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước phải thực hiện nghiêm túc. Theo ông Quyền, cho dù cơ quan được giao trông giữ xe có làm tốt đi chăng nữa thì phương tiện, đặc biệt là ô tô, xe tải luôn chứa nhiều nhiên liệu, hàng hóa dễ cháy nổ, do vậy việc chập cháy có thể xảy ra bất kỳ lúc nào và hậu quả sẽ khó lường.
Theo ông Quyền, ở một số thành phố phát triển trên thế giới, gầm cầu thường được đơn vị quản lý trồng cỏ, cây hoa… Việc này vừa đảm bảo được việc phục vụ đúng chức năng vừa tạo cảnh quan, với những đoạn không trồng cỏ, hoa được, họ cho xây những ụ nổi để chống việc lấn chiếm, sử dụng sai mục đích.
Ngày 3/9, đại diện Công ty Khai thác điểm đỗ cho biết, khi công ty liên kết với Cty Giang Linh thực hiện trông xe tại gầm cầu Vĩnh Tuy thì đơn vị này đã để xảy ra một số vi phạm, trong đó đã từng để xảy ra một số vụ cháy. Cty Khai thác điểm đỗ đang chờ ý kiến cơ quan chức năng điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy, từ đó Công ty sẽ có phương án dừng hợp tác, không để đơn vị này thực hiện trông xe tại gầm cầu Vĩnh Tuy.
Còn đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, Sở đang giao cho các đơn vị chuyên môn rà soát các điểm trông xe tại gầm cầu Vĩnh Tuy và các vị trí gầm cầu khác trên địa bàn thành phố. Sau đó, Sở sẽ có báo cáo thành phố cho ý kiến về các đề nghị, yêu cầu của cơ quan chức năng, trong đó có Bộ Xây dựng.
Nhóm phóng viên