Trẻ suy hô hấp sau sinh mổ chủ động được chăm sóc tại Trung tâm sơ sinh. Ảnh: BVCC
Tuy nhiên, hiện nay nhiều gia đình lại lựa chọn sinh mổ chủ động khi người mẹ chưa có dấu hiệu chuyển dạ, chỉ để “chọn ngày giờ đẹp” với hy vọng con sinh ra sẽ gặp may mắn và thuận lợi trong tương lai. Ít ai lường trước rằng, lựa chọn này tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thậm chí có thể đe dọa tính mạng của cả mẹ và trẻ sơ sinh.
Một trường hợp đáng tiếc vừa được ghi nhận tại Trung tâm Sơ sinh – Bệnh viện Nhi Trung ương là minh chứng rõ ràng cho hậu quả của việc sinh mổ chưa đến thời điểm. Một bé sơ sinh hai ngày tuổi, được mổ lấy thai ở tuần 37 theo yêu cầu của gia đình để “chọn ngày giờ đẹp”. Ngay sau khi chào đời, trẻ xuất hiện dấu hiệu suy hô hấp, phải thở oxy và nhanh chóng được chuyển viện khẩn cấp. Khi đến Trung tâm Sơ sinh, bé đã trong tình trạng tím tái, suy tuần hoàn nghiêm trọng. Chẩn đoán cho thấy trẻ bị tăng áp lực động mạch phổi nặng. Mặc dù các bác sĩ đã tiến hành hồi sức tích cực và áp dụng nhiều kỹ thuật cao như thở máy, dùng surfactant, thở iNO, bệnh nhi vẫn không đáp ứng điều trị và không qua khỏi.
Trên thực tế, đây không phải trường hợp cá biệt. Thời gian qua, nhiều trẻ sơ sinh đã rơi vào tình trạng nguy kịch sau khi được sinh mổ chủ động, khi chưa có dấu hiệu chuyển dạ, chỉ vì gia đình mong muốn “ngày giờ đẹp”.
Chọn giờ sinh mổ là việc xác định thời điểm cụ thể trong ngày để tiến hành phẫu thuật lấy thai. Việc này thường dựa trên niềm tin phong thủy, tín ngưỡng hoặc mong muốn mang lại may mắn, sức khỏe, thành công cho em bé. Tuy nhiên, thực tiễn y tế cho thấy điều này tiềm ẩn rủi ro lớn. Theo báo cáo tổng kết công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ – trẻ em của Bộ Y tế năm 2022, tỷ lệ sinh mổ tại Việt Nam chiếm gần 37% tổng số ca sinh, có nơi lên đến 50-60% – cao hơn nhiều lần so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là 10-15%. WHO nhấn mạnh mức sinh mổ cao quá mức sẽ làm gia tăng nguy cơ biến chứng, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của cả mẹ và bé.
Tỷ lệ sinh mổ tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó phổ biến là xu hướng chọn ngày giờ sinh theo ý muốn. Bên cạnh đó, các ca chuyển dạ có nguy cơ cao vẫn được bác sĩ chỉ định mổ để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, giới chuyên môn liên tục cảnh báo: sinh mổ tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn sinh thường và không nên lạm dụng khi không thật sự cần thiết.
Theo các chuyên gia, sinh thường vẫn là phương pháp tự nhiên và an toàn nhất cho cả mẹ và bé. Phương pháp này giúp mẹ phục hồi nhanh hơn, giảm nguy cơ mất máu, viêm nhiễm hậu sản, tiết sữa sớm và tiết kiệm chi phí. Mẹ cũng có cơ hội trải nghiệm trọn vẹn hành trình “vượt cạn” thiêng liêng. Với trẻ, sinh thường giúp quá trình thích nghi với môi trường bên ngoài tốt hơn nhờ áp lực co bóp khi chuyển dạ đẩy chất nhầy ra khỏi phổi và đường hô hấp, giảm nguy cơ suy hô hấp. Trẻ còn được tiếp xúc với hệ vi sinh có lợi, hỗ trợ hệ miễn dịch và tiêu hóa phát triển. Việc thực hiện da kề da và bú mẹ sớm ngay tại phòng sinh cũng dễ dàng hơn, góp phần gắn kết tình cảm và tăng cường phát triển thể chất, cảm xúc ngay từ những giờ đầu đời.
Sức khỏe và sự an toàn của mẹ và bé luôn phải được đặt lên hàng đầu. Mổ lấy thai chỉ nên thực hiện khi có chỉ định y khoa rõ ràng. Thay vì đặt nặng việc chọn giờ sinh hay áp dụng các can thiệp không cần thiết, mẹ bầu nên theo dõi thai kỳ định kỳ và lựa chọn cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để hành trình sinh nở diễn ra an toàn, trọn vẹn và mang đến khởi đầu khỏe mạnh nhất cho con yêu.
Minh Nhật