Kênh rạch, đường mòn-“địa lợi” của buôn lậu xuyên biên giới
Các đối tượng buôn lậu thường xuyên lợi dụng địa hình đồng ruộng, kênh rạch chằng chịt và các lối mòn, đường tắt qua biên giới để vận chuyển hàng hóa trái phép vào nội địa. Những mặt hàng thường xuyên bị thẩm lậu qua biên giới gồm: Thuốc lá, đường cát, rượu ngoại, mỹ phẩm, bánh kẹo... vốn có giá rẻ hơn hoặc tương đương hàng Việt Nam, nhưng lại dễ tiêu thụ do tâm lý chuộng hàng ngoại của một bộ phận người dân.
Thượng tá Đinh Quang Điềm, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên (Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang) cho biết: “Hiện có tới 26 kho hàng tập kết nằm ngay phía bên kia biên giới Campuchia. Tại đây, các đầu nậu thuê người vận chuyển nhỏ lẻ, hoạt động theo kiểu “kiến tha lâu đầy tổ”, chia nhỏ các lô hàng để dễ qua mặt lực lượng chức năng, gây nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, giám sát. Không dừng lại ở những mặt hàng truyền thống như thuốc lá lậu, rượu ngoại, đường cát..., hiện nay tình trạng buôn lậu các sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe như thuốc giả, sữa giả và thực phẩm chức năng kém chất lượng cũng diễn biến phức tạp”.
Chi cục Quản lý thị trường tỉnh An Giang thực hiện cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trên địa bàn.
Dù đối tượng tinh vi nhưng từ sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị, sự chỉ đạo sát sao từ Trung ương đến cơ sở, cuộc chiến chống hàng lậu tại tỉnh An Giang đã ghi nhận những kết quả khả quan. Trong 5 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng tại An Giang đã bắt giữ 281 vụ vận chuyển, buôn bán hàng cấm, hàng nhập lậu. Trong đó, 145 vụ bị xử phạt hành chính, 19 vụ bị khởi tố hình sự với 20 bị can. Tổng trị giá hàng hóa vi phạm lên tới hơn 3,7 tỷ đồng.
Điểm đáng chú ý là nhiều vụ buôn lậu với quy mô lớn, có tổ chức đã bị triệt phá. Như vụ vận chuyển 372,5kg pháo tại khu vực rạch Miếu Ngói lớn (TP Châu Đốc); vụ vận chuyển 12 thỏi vàng (tổng trọng lượng 12,2kg) bị bắt giữ chỉ cách biên giới khoảng 400m hay vụ vận chuyển 22,5kg ma túy tổng hợp bị phát hiện tại khu vực bến đò Chăm (huyện An Phú)... Đặc biệt, lực lượng chức năng tỉnh An Giang cũng tịch thu hơn 3.000 sản phẩm sữa giả và 1.000 viên thuốc không rõ nguồn gốc. Ông Nguyễn Minh Hùng, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh An Giang cho biết: “Đợt cao điểm lần này huy động toàn bộ hệ thống chính trị và sự tham gia của người dân. Đó là minh chứng rõ ràng cho quyết tâm lập lại trật tự thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp chân chính”.
Tạo thế trận vững chắc đẩy lùi buôn lậu từ gốc
Trong công tác phòng, chống buôn lậu, điều quan trọng không chỉ nằm ở lực lượng trực tiếp bắt giữ mà còn là sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp. Tại An Giang, các lực lượng như Bộ đội Biên phòng, Công an, Hải quan, Quản lý thị trường, Thanh tra chuyên ngành... đã triển khai hiệu quả Kế hoạch liên ngành số 18 và Quy chế phối hợp số 19 trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, bảo đảm chia sẻ thông tin, giám sát, xử lý các vụ việc một cách linh hoạt và chặt chẽ.
Tỉnh An Giang cũng tích cực áp dụng công nghệ trong kiểm soát biên giới. Các trạm kiểm tra lưu động, hệ thống camera giám sát, thiết bị soi chiếu và cả phương tiện bay không người lái (flycam) đang được nghiên cứu triển khai để kiểm soát tốt các tuyến đường mòn, lối mở nơi thường xuyên phát sinh hoạt động buôn lậu. Hệ thống chỉ huy tập trung cũng giúp nâng cao hiệu quả chỉ đạo và xử lý tình huống khẩn cấp. Ông Hồ Văn Mừng, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang khẳng định: “Chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả không chỉ được thực hiện quyết liệt trong tháng cao điểm mà là nhiệm vụ được địa phương thực hiện thường xuyên. Chúng tôi không chỉ tập trung đánh mạnh vào các đầu nậu mà phân rõ trách nhiệm, cá thể hóa trách nhiệm từ đơn vị, từ cán bộ phụ trách. Kiên quyết xử lý nghiêm cán bộ tiếp tay, bao che cho hành vi vi phạm”.
Không chỉ dựa vào lực lượng chức năng, tỉnh An Giang còn tạo dựng được một “lá chắn mềm” nhưng bền vững trong cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, đó là việc gắn kết chặt chẽ giữa chính quyền, lực lượng chức năng và người dân. Nhiều mô hình như: “Tổ tự quản”; “Xã không có buôn lậu”; “Tổ tự quản đường biên, mốc giới và an ninh, trật tự thôn, ấp” được triển khai. Sự tham gia tích cực của người dân không chỉ giúp phát hiện kịp thời hành vi vi phạm mà còn góp phần lan tỏa thông điệp: Buôn lậu là hành vi trái pháp luật, gây hại cho cộng đồng. Ông Phạm Văn Tèo, ấp Bà Bài, xã Vĩnh Tế, TP Châu Đốc, tỉnh An Giang bộc bạch: “Ở đây, các anh Bộ đội Biên phòng rất gần gũi, thường xuyên xuống địa bàn nắm tình hình, tuyên truyền pháp luật, trao đổi thông tin với bà con. Là người dân sinh sống tại khu vực biên giới, chúng tôi ý thức rõ trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ an ninh, trật tự. Vì vậy, chúng tôi đã chủ động thành lập đội tuần tra tự nguyện, thường xuyên phối hợp, kịp thời thông báo cho Bộ đội Biên phòng khi phát hiện người lạ mặt hoặc hành vi nghi vấn qua lại biên giới”.
Cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả chưa bao giờ là dễ dàng. Tuy nhiên, những kết quả nổi bật đạt được trong 5 tháng qua của tỉnh An Giang đã cho thấy sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả của cả hệ thống chính trị. Cụ thể, số vụ vi phạm tại tỉnh đã giảm mạnh từ 618 vụ xuống còn 281 vụ, tương ứng mức giảm hơn 53,5% so với cùng kỳ năm 2024. Số vụ bị xử phạt hành chính giảm 69,2%, góp phần giảm tải cho hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả phòng ngừa từ xa. Tổng số tiền thu nộp vào ngân sách nhà nước từ xử lý vi phạm trong 5 tháng đầu năm 2025 đã vượt mức 4,6 tỷ đồng, đáng chú ý, nhiều vụ đã được khởi tố hình sự.
Bài và ảnh: THÚY AN