Chống hàng giả - thách thức từ sự né tránh và đối phó
Từ ngày 15/5 đến 15/6/2025, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Công điện số 65/CĐ-TTg, cả hệ thống chính trị đã bước vào đợt cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đây không chỉ là một chiến dịch hành chính thông thường, mà là một mệnh lệnh chính trị mang tính tổng lực, thể hiện quyết tâm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” trong việc bảo vệ thị trường và người tiêu dùng.
Ngay sau khi cao điểm chiến dịch được phát động, các lực lượng chức năng lập tức đồng loạt ra quân, triển khai mạnh mẽ các biện pháp kiểm tra, giám sát. Như với Quản lý thị trường, hơn 2 tuần qua với quyết tâm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” và trên tinh thần “cao điểm là phải mạnh tay” toàn lực lượng đã ra quân, tổng kiểm tra, kiểm soát, xử lý các kho hàng vi phạm; tổng tiến công vào những điểm nóng về hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Nổi bật là cuộc tổng tiến công, kiểm tra Trung tâm thương mại Saigon Square, nơi được xem là "thiên đường" mua sắm của những sản phẩm “hàng hiệu giá rẻ” tại TP. Hồ Chí Minh, hay vụ đột kích kho nước hoa nghi giả thương hiệu giữa phố cổ Hà Nội; vụ kiểm tra các cửa hàng kinh doanh thời trang trên tuyến phố du lịch Đà Nẵng; vụ thu giữ hàng trăm ngàn sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ tại Công ty Cổ phần Chuỗi cung ứng Thương mại Á Châu...
Nhiều gian hàng tại Trung tâm thương mại Saigon Square TP. Hồ Chí Minh đóng cửa nhằm cản trở quá trình kiểm tra của lực lượng chức năng
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, lực lượng chức năng đã gặp phải không ít thách thức. Như tại Trung tâm thương mại Saigon Square, khi tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương kiểm tra, nhiều tiểu thương đã vội vàng đóng cửa gian hàng nhằm né tránh. Thậm chí, hệ thống bộ đàm của đội ngũ bảo vệ tại đây lập tức được kích hoạt, phát thông báo qua loa nội bộ cảnh báo cho các tiểu thương đóng cửa hàng... gây khó khăn cho quá trình kiểm tra, xử lý vi phạm.
Chưa kể, dù đóng kín cửa, nhưng những ngày qua, nhiều tiểu thương tại đây đã đóng gói hàng hóa thành các bịch hàng lớn, nhỏ, vận chuyển ra khỏi Saigon Square bằng nhiều phương tiện ô tô với đủ kích cỡ, từ xe tải nhỏ đến các xe cá nhân.
Hay tại Đà Nẵng, trên tuyến phố du lịch Trần Phú, kiểm tra cửa hàng Black Label chuyên kinh doanh túi xách thời trang, chủ cơ sở này đã đóng cửa, kéo rèm che kín mặt tiền, khóa chốt bên trong. Tuy nhiên, khi có khách trong nước hỏi mua, nhân viên cửa hàng từ chối phục vụ, viện lý do “tạm nghỉ, chuyển địa điểm kinh doanh”, nhưng lại tiếp đón khách nước ngoài và khóa trái cửa khi họ bước vào trong.
Tại chợ Ninh Hiệp, những dãy ki-ốt từng tấp nập khách mua, người bán nay lại cửa đóng then cài
Hoặc tại khu vực chợ Ninh Hiệp, những dãy ki-ốt từng tấp nập khách mua, người bán nay lại cửa đóng then cài. Nhiều gian hàng không hoạt động, thậm chí che kín biển hiệu. Theo ghi nhận của phóng viên, tình trạng này diễn ra từ cuối tháng 5/2025 đến nay và chưa có dấu hiệu mở lại.
Không chỉ các quầy hàng, ki-ốt trong chợ, trung tâm thương mại mà những ngày qua, hàng loạt cửa hàng kinh doanh trên các tuyến phố sầm uất ở Thủ đô Hà Nội, Cao Bằng hay nhiều địa phương khác cũng trong tình trạng đóng cửa, tạm ngưng hoạt động trực tiếp.
Chống hàng giả không thể chỉ chạy theo ‘trò chơi trốn tìm’
Trước thực trạng này, nhiều người đặt ra câu hỏi “Liệu các quầy hàng đóng cửa trong đợt cao điểm, rồi mở lại sau ngày 16/6 và hoạt động kinh doanh hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ tái diễn...?.”. Giải đáp thắc mắc này, thông tin đến báo chí, ông Đỗ Hùng Trung - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia nhấn mạnh, cao điểm sẽ không chỉ dừng lại trong một tháng.
“Tinh thần đấu tranh, phòng chống hàng giả, hàng lậu sẽ được kéo dài liên tục theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 72/CĐ-TTg” - ông Trung khẳng định và cho rằng, cùng với hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường, cần đẩy mạnh giải pháp tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp.
“Khi đoàn công tác của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia lên làm việc với Vĩnh Phúc, trước đó một hôm, toàn bộ các cửa hàng, cơ sở kinh doanh tại Thổ Tang đóng cửa. Im ắng như ngày mùng 1 Tết” - ông Trung thông tin và cho biết, đây không phải là tín hiệu tích cực với thị trường. Việc các tiểu thương, các chợ đóng cửa, ngừng kinh doanh sẽ ảnh hưởng đến giao thương, phát triển kinh tế của vùng đó, từ đó kéo theo nhiều hệ hụy.
Chính vì vậy, giải quyết dứt điểm thực trạng này, ông Trung đề nghị: Thứ nhất là tuyên truyền, động viên các tiểu thương kinh doanh, buôn bán hàng hóa đúng quy định của pháp luật; trong đó tập trung tuyên truyền sâu rộng về việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh. Thứ hai, quản lý thị trường và Ban Chỉ đạo 389 địa phương đều có đường dây nóng... mọi thắc mắc có thể liên hệ để được giải đáp trực tiếp.
Mặc dù gặp phải sự chống đối của các tiểu thương, lực lượng quản lý thị trường đã thu giữ hàng nghìn sản phẩm có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu đang được bảo hộ, như Rolex, BVLGARI, Chanel... Đây là minh chứng cho sự quyết tâm và hiệu quả bước đầu của đợt cao điểm phòng, chống hàng giả
Ở cấp độ địa phương, địa bàn có chợ Ninh Hiệp phức tạp với nhiều hành vi vi phạm về hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ông Dương Viết Cường - Phó Chủ tịch huyện Gia Lâm, Hà Nội cho biết có ghi nhận tình trạng tiểu thương đóng cửa, ngừng bán hàng tại chợ Ninh Hiệp.
Trước đó, ngay sau khi Thủ tướng phát động cao điểm về chống hàng giả, hàng lậu, huyện Gia Lâm đã thành lập Tổ công tác và kiểm tra 15 vụ, xử phạt vi phạm hành chính trên 130 triệu, hàng hóa buộc tiêu hủy hơn 300 triệu đồng. Tại chợ Ninh Hiệp, cơ quan chức năng kiểm tra và phát hiện 2 cơ sở kinh doanh quần áo giả mạo các thương hiệu lớn, xử phạt hơn 200 triệu đồng.
“Các hộ kinh doanh quanh khu vực chợ Ninh Hiệp đa phần là các tiểu thương nhỏ. Sau khi có chỉ đạo từ Trung ương, nhiều hộ hoang mang về việc chưa đủ các điều kiện kinh doanh. Cùng với hoạt động kiểm tra, chúng tôi cũng kết hợp tuyên truyền người dân chấp hành các quy định kinh doanh; yêu cầu các hộ phải hoàn thiện đầy đủ giấy tờ, hóa đơn, chứng từ.
Từ ngày 15/5 đến nay, mỗi ngày huyện đã xử lý và cấp đăng ký kinh doanh cho khoảng 250 hồ sơ” - ông Cường thông tin và cho biết, đây là một tín hiệu tích cực. Cao điểm đấu tranh, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại đã và đang góp phần thay đổi, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong hoạt động kinh doanh hàng hóa, góp phần củng cố niềm tin cho người dân, du khách và cộng đồng doanh nghiệp.
Việc chống hàng giả không thể chỉ dựa vào các đợt cao điểm hay các chiến dịch ngắn hạn. Không thể mãi chạy theo “trò chơi trốn tìm”...
Thực tế cho thấy, việc chống hàng giả không thể chỉ dựa vào các đợt cao điểm hay các chiến dịch ngắn hạn. Không thể mãi chạy theo “trò chơi trốn tìm”, khi các cửa hàng, tiểu thương đóng cửa, đối phó với hoạt động kiểm tra của lực lượng chức năng.
Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả cần phải mạnh tay, không vùng cấm và cũng không có ngoại lệ. Đúng như chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân - Tổ phó Tổ công tác 950 của Chính phủ, để tiến tới chấm dứt tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, phải “nhanh - mạnh - chính xác - nghiêm”, truy quét các tụ điểm, kho hàng lậu, hàng giả để lành mạnh hóa thị trường.
Đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả từ ngày 15/5 đến 15/6/2025 là nền tảng, là một bước đi quan trọng trong việc thực hiện cam kết của Chính phủ về việc xây dựng một thị trường lành mạnh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Tuy còn nhiều thách thức, nhưng với sự quyết tâm từ Trung ương đến địa phương, sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng và sự ủng hộ của người dân, cao điểm này sẽ đạt được những kết quả tích cực, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
5 tháng đầu năm, các lực lượng chức năng Ban Chỉ đạo 389 thành phố kiểm tra 9.587 vụ, xử lý 8.770 vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (trong đó, khởi tố 107 vụ với 163 bị can), thu nộp ngân sách nhà nước hơn 2 nghìn tỷ đồng.
Hoàng Hòa