Chủ động 'sống chung với nước'

2 giờ trướcBài gốc

Trận mưa không chỉ phá vỡ kỷ lục từ năm 1932 mà còn gây ngập lụt nghiêm trọng do hệ thống thoát nước quá tải, nhất là tại suối Ga’aton. Hàng loạt khu phố bị nước bao vây, bãi biển Haifa phải đóng cửa do nước thải tràn ra biển, trong khi các khu vực như Cao nguyên Golan, Galilee hay Gilboa cũng ghi nhận lượng mưa bất thường.

Những hiện tượng thời tiết cực đoan như vậy ngày càng phổ biến, phản ánh rõ mức độ dễ tổn thương của Israel trước tác động của biến đổi khí hậu. Cơ quan Khí tượng Israel cho biết trong nhiều thập niên qua, nước này ghi nhận xu hướng nhiệt độ tăng, số ngày mưa giảm, song lượng mưa mỗi đợt lại dữ dội và khó lường hơn. Điều này đòi hỏi Israel phải thay đổi cách tiếp cận trong ứng phó ngập lụt đô thị - không thể tiếp tục dựa vào công cụ và hạ tầng cũ kỹ.

Giáo sư Pinhas Alpert - nhà khí tượng học nổi tiếng tại Đại học Tel Aviv - nhận định cường độ mưa cực đoan ở Israel đã tăng mạnh trong hai thập niên qua, là hệ quả trực tiếp của biến đổi khí hậu toàn cầu. Ông nhấn mạnh: “Vấn đề không còn là liệu có mưa lớn bất thường hay không, mà là chúng ta đã sẵn sàng ứng phó như thế nào”.

Nhằm đối phó hiệu quả với nguy cơ ngập lụt gia tăng, những năm gần đây, Bộ Nông nghiệp Israel triển khai hệ thống quản lý ngập lụt mới - lần đầu tiên áp dụng mô hình quy hoạch lưu vực theo chuẩn Liên minh châu Âu, nhưng được điều chỉnh linh hoạt phù hợp điều kiện thủy văn trong nước. Trung tâm Agma phối hợp xây dựng nền tảng trực tuyến công khai dữ liệu rủi ro ngập lụt, giúp người dân và chính quyền dễ dàng tiếp cận. Trang web cung cấp thông tin minh bạch về khu vực có nguy cơ ngập, mức độ thiệt hại, vùng thích hợp phát triển đô thị, đồng thời hỗ trợ ra quyết định bằng các công cụ đồ họa trực quan, giúp giải thích thuật ngữ kỹ thuật một cách dễ hiểu.

Điểm nổi bật trong cách tiếp cận của Israel là phương pháp xây dựng kế hoạch lưu vực từng giai đoạn, do Vụ Bảo tồn đất và Thoát nước phối hợp với giới khoa học phát triển. Cách làm này giúp cơ quan chức năng phân tích toàn diện hệ thống thủy văn từng khu vực - từ dòng chảy, suối, vùng trũng tới khu dân cư và quy hoạch tương lai - để đề xuất giải pháp phù hợp, tăng cường khả năng chống chịu khí hậu. Israel đặc biệt ưu tiên các giải pháp dựa vào thiên nhiên, hướng tới phát triển bền vững và thích ứng dài hạn với thời tiết cực đoan.

Một yếu tố then chốt khác là tăng cường phối hợp liên ngành giữa cơ quan quản lý dòng chảy và đơn vị quy hoạch phát triển ở cả cấp khu vực lẫn quốc gia. Thay vì ứng phó sau thiên tai, Israel chuyển mạnh sang chiến lược phòng ngừa sớm, thể hiện qua việc điều chỉnh quy hoạch, tránh xây dựng tại vùng nguy hiểm - dựa trên dữ liệu và đánh giá thực tế.

Để thực hiện các kế hoạch này, Chính phủ Israel dành nguồn ngân sách lớn chưa từng có. Riêng năm 2022, tổng ngân sách cho quản lý dòng chảy và phòng chống ngập lụt đạt 108 triệu shekel (32,7 triệu USD). Việc kết hợp phục hồi sông suối với biện pháp phòng ngừa lũ lụt là phần trọng tâm trong chiến lược tăng khả năng thích ứng khí hậu của cộng đồng.

Tiến sĩ David Asaf - Phó Vụ trưởng Hạ tầng, Quy hoạch và Quản lý tài nguyên môi trường thuộc Bộ Nông nghiệp - cho rằng ứng phó biến đổi khí hậu cần một chính sách rõ ràng và thống nhất nhằm tối đa hóa khả năng chống chịu, giảm thiểu thiệt hại về người, tài sản và hạ tầng. Ông cho biết Israel đã phát triển công cụ kỹ thuật số mới hỗ trợ lập kế hoạch quản lý rủi ro ngập lụt, giúp các cơ quan thoát nước thực hiện hiệu quả nhiệm vụ với nguồn tài chính được phân bổ đáng kể.

Song song giải pháp kỹ thuật, nâng cao nhận thức cộng đồng cũng rất quan trọng. Chính quyền Israel khuyến khích người dân tham gia bảo vệ hệ thống thoát nước, không xả rác xuống cống rãnh và giám sát điểm ngập cục bộ.

Ngập lụt đô thị sau những đợt mưa lớn bất thường là lời cảnh báo rõ ràng về mức độ tổn thương trước biến đổi khí hậu. Chuyển từ ứng phó bị động sang chủ động thích ứng là xu thế tất yếu. Đô thị thông minh, bền vững trong tương lai phải là những đô thị biết “sống chung” với nước - bằng giải pháp tổng thể, đầu tư bài bản và sự tham gia của cả cộng đồng.

Thanh Bình (Phóng viên TTXVN tại Israel)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/chu-dong-song-chung-voi-nuoc-20251003175302991.htm