Chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới có thể mạnh lên thành bão số 5: Không để bị động, bất ngờ

3 giờ trướcBài gốc

Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường nhận định về áp thấp nhiệt đới trên biển Đông có khả năng mạnh lên thành bão số 5.

Bão mạnh, di chuyển nhanh, nguy cơ mưa lớn kéo dài

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông được dự báo sẽ mạnh lên thành bão số 5 trong rạng sáng 23/8. Đây là cơn bão đặc biệt nguy hiểm do tốc độ hình thành và di chuyển nhanh: chỉ trong vòng 3 ngày, từ giữa Biển Đông đến khi ảnh hưởng trực tiếp đất liền nước ta. Dự kiến ngày 23/8–24/8 bão sẽ tác động đến khu vực quần đảo Hoàng Sa, và từ ngày 25/8 đổ bộ trực tiếp vào đất liền.

Các chuyên gia nhận định bão số 5 sẽ không có giai đoạn suy yếu trước khi đổ bộ, mà ngược lại có thể mạnh lên khi vào gần bờ do đi qua vùng biển nhiệt độ cao, tích lũy nhiều năng lượng. Cường độ dự báo đạt cấp 10–11, giật cấp 13–14, thậm chí không loại trừ mạnh hơn.

“Khả năng giảm cấp gần như không có, bởi tất cả điều kiện môi trường đều thuận lợi cho bão tăng cấp”, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng thủy văn quốc gia Hoàng Đức Cường nhấn mạnh.

Ngoài gió mạnh, mưa lớn cũng là mối lo đáng ngại. Hoàn lưu bão rất rộng, bao trùm từ Bắc Trung Bộ đến cả Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Trọng tâm mưa lớn dự kiến từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế, lượng mưa trong đợt có thể đạt 600mm-700mm, kéo dài nhiều ngày từ 23/8 đến 27/8. Nếu bão lệch hướng, phạm vi ảnh hưởng có thể mở rộng ra phía bắc (Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng) hoặc vào đến Quảng Nam, Quảng Ngãi, Đà Nẵng.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp bày tỏ lo ngại, từ đầu năm đến nay nước ta đã hứng chịu ba cơn bão, trong đó bão số 3 gây mưa lớn tại Nghệ An, Thanh Hóa, để lại nhiều thiệt hại; bão số 4 ít ảnh hưởng. Riêng bão số 5 được dự báo có khả năng tác động trực tiếp và mạnh hơn. Điều đáng lo ngại nhất chính là lượng mưa bất thường, khó lường. Thực tế, trận mưa vừa qua tại hồ thủy điện Bản Vẽ đã vượt xa mọi kịch bản lịch sử.

“Nếu kịch bản này lặp lại, tình hình sẽ hết sức phức tạp. Bão thường chỉ kéo dài khoảng ba ngày sau khi vào đất liền, nhưng mưa ở lưu vực Lào có thể tiếp diễn thêm ba đến bốn ngày, khiến nước dồn về Việt Nam muộn hơn. Vì vậy, không thể chủ quan cho rằng khi mưa trong nước đã dứt là có thể yên tâm”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói.

Chủ động phương án ứng phó, không để bất ngờ

Trước những nguy cơ đó, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp yêu cầu Cục Khí tượng thủy văn quốc gia chỉ đạo Trung tâm Dự báo và các đơn vị dự báo địa phương ở ven biển Bắc Trung Bộ, Trung Bộ nâng cao năng lực cảnh báo, cung cấp thông tin sớm và chính xác nhất đến chính quyền.

“Ngay cả cảnh báo trước 30 phút đến 1 giờ cũng phải kịp thời, để dừng hoạt động trên biển, đưa tàu thuyền vào nơi tránh trú an toàn, tránh lặp lại sự cố đáng tiếc như tại Quảng Ninh vừa qua”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Cùng với đó, Thứ trưởng cũng giao Cục Đê điều và Phòng, chống thiên tai soạn thảo ngay văn bản hướng dẫn chi tiết gửi các địa phương; Cục Khí tượng thủy văn quốc gia tham mưu cho lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường văn bản gửi Bộ Công thương phối hợp rà soát toàn bộ hệ thống hồ thủy điện, thủy lợi trong khu vực chịu ảnh hưởng, bảo đảm an toàn tuyệt đối nhưng vẫn duy trì dung tích để cắt lũ.

Khu vực Bắc Trung Bộ hiện có khoảng 2.300 hồ chứa, trong đó dung tích trữ đang đạt từ 71% đến 82%. Các hồ lớn như Cửa Đạt (Thanh Hóa) đạt 88%, Kẻ Gỗ (Hà Tĩnh) 47%, Tả Trạch (Thừa Thiên Huế) 52%. Một số hồ như Ngàn Trươi còn thấp, song phần lớn các hồ đã đầy nước cuối mùa mưa. 51 hồ có cửa van trong khu vực đã được kiểm tra vận hành, cơ bản bảo đảm an toàn.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đặc biệt lo ngại hệ thống hồ nhỏ và thủy điện bậc thang dày đặc ở miền trung: “Nếu vận hành thiếu chính xác, các hồ nhỏ xả dồn về cùng lúc sẽ tạo hiệu ứng dây chuyền rất nguy hiểm. Đây là thách thức lớn nhất khi ứng phó bão, cần giám sát chặt chẽ từ bây giờ”.

Về các giải pháp ứng phó, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh một số yêu cầu cấp bách:

Thứ nhất, di dời dân cư miền núi một cách chủ động. Các địa phương phải xây dựng kịch bản rõ ràng, xác định ngưỡng mưa, dấu hiệu sạt lở để sơ tán dân kịp thời. Bài học thực tiễn cho thấy, nhiều trưởng bản linh hoạt quyết định di dân sớm đã cứu được tính mạng bà con. “Nguyên tắc là bằng mọi giá không để xảy ra thương vong do sạt lở”, Thứ trưởng nói.

Thứ hai, bảo đảm an toàn hồ chứa. Bộ Công thương phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương rà soát toàn bộ các hồ thủy điện, thủy lợi trong khu vực Bắc Trung Bộ ngay trong ngày 22/8. Các hồ lớn cơ bản bảo đảm cắt lũ, song các hồ nhỏ do địa phương quản lý phải được kiểm tra, vận hành thử để tránh sự cố.

Thứ ba, dự trữ lương thực và nhu yếu phẩm. Những bản làng có nguy cơ bị chia cắt cần được chuẩn bị trước lương thực, nước uống, đồ dùng thiết yếu. “Không thể để khi mưa lũ đến mới cấp phát từng bao gạo, từng thùng mì cứu đói, hậu quả sẽ rất nặng nề”, Thứ trưởng lưu ý.

Thứ tư, bảo đảm an toàn sản xuất. Cục Đê điều và Phòng, chống thiên tai phải yêu cầu rà soát tình hình sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, thủy sản ở các vùng trọng điểm. Nếu cần thiết, phải khuyến cáo thu hoạch sớm, với tinh thần “xanh nhà hơn già đồng”.

Thứ năm, quản lý chặt chẽ hoạt động du lịch và tàu thuyền. Thứ trưởng cảnh báo nguy cơ dông lốc trước bão, nhất là trong dịp cuối tuần và lễ 2/9. “Chúng ta có khả năng dự báo trước 30–60 phút, cần bố trí cán bộ trực, cập nhật liên tục để cảnh báo kịp thời, không để tái diễn sự cố đáng tiếc như ở Quảng Ninh”. Các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Ninh – nơi tập trung nhiều du khách – phải sớm đưa ra khuyến cáo, tạm dừng các hoạt động nguy hiểm trên biển.

Ngoài ra, Thứ trưởng cũng lưu ý công tác chuẩn bị kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

“Nhiều địa phương đang dựng sân khấu, pano, khẩu hiệu. Một trận gió bão có thể cuốn bay tất cả, vừa nguy hiểm vừa lãng phí. Cần tính toán kỹ, chỉ tổ chức khi bảo đảm an toàn tuyệt đối”, Thứ trưởng nhắc nhở.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đặc biệt nhấn mạnh: “Chúng ta tuyệt đối không được để bị động, bất ngờ. Mọi phương án phải chuẩn bị sớm, cụ thể, sát thực tế và triển khai ngay từ hôm nay”.

Ngay trong chiều 22/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ ban hành văn bản khuyến cáo chi tiết tới các địa phương, đồng thời báo cáo Chính phủ và đề xuất tổ chức cuộc họp trực tuyến với các tỉnh trọng điểm vào ngày 23/8. Sau đó, tùy tình hình diễn biến, sẽ thành lập các đoàn công tác trực tiếp xuống địa bàn xung yếu.

THANH TRÀ

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/chu-dong-ung-pho-voi-ap-thap-nhiet-doi-co-the-manh-len-thanh-bao-so-5-khong-de-bi-dong-bat-ngo-post902779.html