Thông tin từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, các bác sĩ tại đây vừa tiếp nhận một bệnh nhân mắc uốn ván nghi từ chiếc răng sâu chưa điều trị.
Theo đó, nam bệnh nhân L.C.L. (57 tuổi, ở Phú Thọ) được chuyển đến bệnh viện trong tình trạng tăng trương lực cơ nhẹ toàn thân. Khai thác bệnh sử được biết, khoảng một tuần trước khi nhập viện, ông L có biểu hiện loét miệng, đau lưỡi và có răng hàm trên số 26 bị sâu nhưng chưa điều trị.
Bệnh nhân đang được điều trị tại bệnh viện. Ảnh: BVCC.
Sau đó, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng đặc trưng như cứng hàm tăng dần, co cứng nhẹ tay và chân. Dù không sốt, không tức ngực, khó thở nhưng tình trạng cứng hàm khiến ông hạn chế ăn uống, nói chuyện.
Gia đình đưa ông đến bệnh viện địa phương để khám với chẩn đoán nghi ngờ mắc uốn ván nên được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để điều trị.
Tại Khoa Cấp cứu, BS Phạm Thanh Bằng cho biết, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng cứng hàm, miệng há chỉ 1 cm, lưỡi khó vận động, cùng tình trạng tăng trương lực cơ nhẹ toàn thân. Ghi nhận tại chỗ, răng R26 bị sâu nhưng chưa có mủ, niêm mạc xung quanh không sưng nề.
Bệnh nhân có tiền sử viêm khớp dạng thấp chưa điều trị. Các bác sĩ chẩn đoán mắc uốn ván (kèm viêm khớp dạng thấp), nhận định khả năng cao vi khuẩn uốn ván đã xâm nhập qua tổn thương vùng chân răng, đặc biệt ở răng sâu R26.
Lý giải về cơ chế bệnh, BS Bằng cho biết, răng sâu tạo ra các lỗ hở và ổ nhiễm trùng kín tạo môi trường yếm khí lý tưởng cho nha bào uốn ván phát triển. Vi khuẩn uốn ván thường xâm nhập qua các tổn thương nhỏ trong khoang miệng, không chỉ là răng sâu mà còn qua thói quen xỉa răng gây tăng nguy cơ khi sử dụng các vật liệu không đảm bảo, không vệ sinh răng miệng hằng ngày. Độc tố gắn vào thần kinh gây co cứng cơ liên tục, với biểu hiện điển hình là cứng hàm.
Vì vậy, vị chuyên gia này khuyến cáo, người dân cần lưu ý vệ sinh răng miệng sạch sẽ, khám răng định kỳ để phát hiện và điều trị sâu răng kịp thời. Cùng với đó, nên tránh dùng tăm tre hoặc vật sắc nhọn để xỉa răng có thể làm chảy máu chân răng, tạo vết thương hở để vi khuẩn xâm nhập.
Không chủ quan với vết thương hở, dù là nhỏ nhất
Theo các bác sĩ, uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính nguy hiểm do độc tố thần kinh của vi khuẩn Clostridium tetani - loại vi khuẩn tồn tại phổ biến trong môi trường đất, phân động vật, kim loại rỉ sét, gỗ mục gây ra.
Khi xâm nhập qua các vết thương hở, đặc biệt là vết đâm sâu hoặc không được làm sạch đúng cách, vi khuẩn có thể sinh độc tố. Độc tố này rất mạnh, xâm nhập vào máu và đi đến các xi-náp thần kinh, cơ, làm tăng mức độ kích thích dẫn truyền, gây co cứng cơ và co giật.
Về triệu chứng lâm sàng, sau khoảng 1-2 tuần khi có vết thương, bệnh nhân sẽ xuất hiện biểu hiện sớm: Cứng hàm, khó nhai nuốt, diễn tiến cứng cơ, tăng trương lực cơ toàn thân, mức độ nặng co giật, toàn thân uốn cong, kèm theo khó thở, suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật. Nếu không xử trí kịp thời bằng các biện pháp hồi sức tích cực sẽ nhanh chóng dẫn tới tử vong hoặc các biến chứng trên hệ tim mạch, hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa, xương khớp.
Các đối tượng có nguy cơ cao bị mắc bệnh uốn ván là: Nông dân, công nhân chưa được tiêm phòng uốn ván và tiếp xúc nhiều với đất, bùn, nước thải, môi trường chăn nuôi gia súc gia cầm, công trường. Trẻ sơ sinh mà trong thời kỳ mang thai mẹ không tiêm phòng uốn ván. Ngoài ra, uốn ván sơ sinh có thể bị lây truyền qua dụng cụ y tế không tiệt trùng khi cắt dây rốn cho trẻ, đây là một thể rất nặng của bệnh uốn ván, tỷ lệ tử vong cao.
Tuy là bệnh nguy hiểm nhưng uốn ván có thể phòng ngừa được bằng tiêm phòng vaccine. Đây là biện pháp đơn giản, hiệu quả và ít tốn kém nhất. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, tất cả người trưởng thành nên tiêm nhắc lại vaccine uốn ván 10 năm/lần. Trẻ em phòng bệnh uốn ván từ 2 tháng tuổi với liều vaccine 6in1. Phụ nữ mang thai cần tiêm phòng uốn ván để phòng ngừa cho cả mẹ và con.
Bên cạnh đó, với mọi vết thương hở, dù nhỏ cũng cần rửa sạch ngay bằng nước sạch. Nếu vết thương sâu, bẩn hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử trí và tiêm phòng uốn ván kịp thời, tránh biến chứng có thể xảy ra.
Nguyễn Mai