Chủ thể OCOP chuyển mình số hóa để vươn xa thị trường

4 giờ trướcBài gốc

Hành trình số hóa từ căn bếp quê nhà

Trong làn sóng chuyển đổi số lan rộng trên phạm vi toàn quốc, những chủ thể OCOP, từng quen thuộc với chợ phiên, hội làng và bán hàng qua truyền miệng đang dần rẽ sang một lối đi mới: ứng dụng công nghệ số để vươn ra thị trường rộng lớn hơn. Từ hộ kinh doanh nhỏ lẻ đến hợp tác xã quy mô vừa, các chủ thể này không chỉ giữ gìn giá trị truyền thống mà còn chủ động thay đổi phương thức tiếp cận khách hàng thông qua thương mại điện tử và truyền thông số.

Tại tỉnh Phú Thọ, hộ kinh doanh Nguyễn Văn Ninh với sản phẩm bánh chưng Ninh Hằng đạt OCOP 3 sao là một ví dụ điển hình cho sự kết hợp giữa giữ gìn bản sắc truyền thống và đổi mới phương thức tiếp cận người tiêu dùng. Sản phẩm được công nhận OCOP từ năm 2022, gắn với biểu tượng văn hóa dân tộc từ truyền thuyết Lang Liêu, nay được thổi hồn mới qua bao bì và thông điệp thương hiệu mang đậm dấu ấn địa phương.

“Mình gắn hình ảnh đình cổ Hùng Lô vào hộp bánh, cùng với bàn tay gói bánh thể hiện sự đoàn viên, Tết sum vầy. Đó là cách mình giữ gìn bản sắc vùng đất Tổ”, chị Nguyễn Thị Lợi - đại diện hộ kinh doanh chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương.

Chị Nguyễn Thị Lợi, đại diện Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Ninh với sản phẩm bánh chưng Ninh Hằng đạt OCOP 3 sao.

Quan trọng hơn, bánh chưng Ninh Hằng không chỉ bán trong tỉnh. Nhờ nhanh nhạy số hóa, sản phẩm được quảng bá và tiếp thị qua các kênh mạng xã hội như Facebook, TikTok, cùng với fanpage riêng. Dù không sử dụng nền tảng thương mại điện tử lớn như Shopee hay Lazada, cơ sở này đã biết tận dụng công cụ truyền thông trực tiếp và mạng xã hội để tiếp cận nhóm khách hàng trẻ - lực lượng tiêu dùng chủ lực trong bối cảnh hiện đại.

“Cái quan trọng nhất vẫn là chất lượng. Marketing chỉ có giá trị nếu sản phẩm thực sự ngon. Còn nếu không, người ta cũng chỉ mua một lần rồi thôi”, chị Lợi nhấn mạnh.

Không riêng Phú Thọ, tại vùng đất Khe Sanh (Quảng Trị), Hợp tác xã nông sản Khe Sanh với thương hiệu Khe Sanh Coffee cũng đang bước đi mạnh mẽ trong hành trình xây dựng thương hiệu OCOP mang tầm quốc gia. Với chứng nhận OCOP 5 sao và giải thưởng quốc gia Mai An Tiêm năm 2024, Hợp tác xã không chỉ cung ứng sản phẩm cà phê sạch, mà còn khẳng định vị thế bằng câu chuyện văn hóa độc đáo.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, bà Nguyễn Thị Hằng - Giám đốc Hợp tác xã cho biết: “Chúng tôi liên kết với 8 tổ nhóm, chủ yếu là phụ nữ Vân Kiều. Bao bì cũng mang hình ảnh người con gái Pa Cô Vân Kiều, đó là cách chúng tôi tôn vinh giá trị văn hóa bản địa”.

Đồng hành với yếu tố văn hóa là sự chuyển mình về công nghệ. Các sản phẩm của Hợp tác xã đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Vỏ Sò và các nền tảng mạng xã hội. Dù xuất phát từ mô hình sản xuất nông - lâm kết hợp, chủ yếu thủ công, nhưng việc bán hàng trực tuyến đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Các sản phẩm cà phê Khe Sanh của Hợp tác xã Khe Sanh (Quảng Trị)

“Chúng tôi không cần mở nhiều cửa hàng, chỉ cần xử lý đơn hàng ngay tại Hợp tác xã. Vận chuyển được hỗ trợ, khách hàng phản hồi tốt, và tỷ lệ quay lại rất cao”, bà Hằng cho biết thêm.

Tại miền Tây Nam Bộ, hộ kinh doanh Dương Tiến Hải (Trà Vinh) lại mang đến một câu chuyện khác, từ vùng sâu, vùng xa, vượt khó để hình thành thương hiệu OCOP từ những đặc sản vốn tưởng chỉ để dùng trong nhà: tôm khô, cá khô. Khởi đầu trong điều kiện hạn chế về hạ tầng, sự hỗ trợ từ Sở Công Thương và Sở Nông nghiệp đã giúp hộ kinh doanh tiếp cận các sự kiện xúc tiến thương mại, cải thiện bao bì và tiếp cận thị trường qua thương mại điện tử.

“Ban đầu chỉ là đánh bắt, nhưng nay tụi em vừa tạo việc làm cho ngư dân địa phương, vừa nâng cao giá trị sản phẩm bằng bao bì đẹp và thông điệp rõ ràng”, chị Dương Thị Mỹ Duyên - đại diện cơ sở chia sẻ.

Không chỉ gắn bó với câu chuyện mưu sinh, Tiến Hải còn góp phần gìn giữ phương pháp chế biến thủ công và tạo nên nguồn thu ổn định cho bà con vùng ven biển.

Thương mại điện tử là “cú hích” để OCOP vươn xa

Việc tham gia thương mại điện tử không chỉ đơn thuần là "đăng bán sản phẩm lên sàn", mà là cả một quá trình chuyển đổi về tư duy và vận hành. Các chủ thể OCOP phải học cách làm thương hiệu, kể chuyện sản phẩm, tương tác với khách hàng qua bình luận, đánh giá; đồng thời phải đảm bảo quy trình đóng gói và giao nhận đúng chuẩn.

Từ việc chủ động lên nền tảng thương mại điện tử, nhiều đơn vị đã tiếp cận được người tiêu dùng ở các tỉnh thành khác, thậm chí cả khách nước ngoài. Các hội chợ, tuần hàng OCOP giờ không chỉ là nơi trưng bày, mà là “sân chơi” kết nối, nơi các chủ thể học hỏi, giới thiệu sản phẩm và mở rộng quan hệ tiêu thụ.

“Nếu chỉ bán trong tỉnh, mình chỉ tiếp cận được người địa phương. Nhưng đi hội chợ ở Hà Nội hay Bắc Ninh, có cả khách nước ngoài ghé mua, hỏi han. Đó là cơ hội lớn”, chị Nguyễn Thị Lợi - đại diện hộ kinh doanh Nguyễn Văn Ninh chia sẻ thêm.

Các hội chợ, tuần hàng OCOP giờ không chỉ là nơi trưng bày, mà là “sân chơi” kết nối.

Theo chị Lợi, đối với bánh chưng Ninh Hằng, rào cản lớn nhất là hạn sử dụng ngắn, chỉ trong vài ngày. Điều này đòi hỏi hộ kinh doanh phải giải bài toán logistics hiệu quả để không làm mất đi chất lượng sản phẩm truyền thống. Đây cũng là lý do họ chọn kết hợp bán hàng online qua mạng xã hội thay vì đẩy mạnh trên các sàn thương mại điện tử vốn yêu cầu thời gian giao hàng lâu hơn.

Ngược lại, với sản phẩm cà phê của Hợp tác xã Khe Sanh, vốn có thể bảo quản dài ngày, việc vận hành bán hàng online thuận lợi hơn.

“Các kênh thương mại điện tử hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm rất tốt. Khách hàng đánh giá cao, quay lại mua nhiều và việc bán hàng cũng thuận tiện. Chúng tôi chỉ cần ngồi một chỗ để xử lý đơn hàng. Các đơn vị vận chuyển sẽ đến tận nơi lấy hàng, giao cho khách, tạo được uy tín và sự tin tưởng cho người tiêu dùng, điều mà chúng tôi coi là quan trọng nhất”, bà Nguyễn Thị Hằng chia sẻ.

Chị Dương Thị Mỹ Duyên - đại diện hộ kinh doanh Dương Tiến Hải

Tại Trà Vinh, hộ kinh doanh Dương Tiến Hải vẫn đang trong giai đoạn đầu của hành trình số hóa. Các sản phẩm đã hiện diện trên nền tảng TikTok và Facebook, tuy nhiên vẫn còn hạn chế về quy mô tiêu thụ do đặc thù sản phẩm khô truyền thống, nhu cầu thị trường phân mảnh và thiếu kỹ năng vận hành nền tảng số một cách chuyên sâu. Dù vậy, cơ sở này xác định rõ thương mại điện tử là hướng đi không thể đảo ngược và đang tích cực học hỏi từ các chương trình đào tạo của địa phương để cải thiện năng lực.

Dù vậy, điểm sáng trong bức tranh này là sự đồng hành tích cực từ phía các cơ quan quản lý nhà nước. Các chương trình đào tạo, tư vấn bao bì, hỗ trợ đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử của Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và các Sở ngành địa phương đã tạo động lực thiết thực cho các chủ thể OCOP.

Bà Nguyễn Thị Hằng - Giám đốc Hợp tác xã nông sản Khe Sanh (Quảng Trị).

“Chúng tôi được hỗ trợ thiết kế bao bì, hướng dẫn bán hàng trên sàn. Việc đó rất quan trọng vì không ai sinh ra đã biết bán hàng online,” bà Nguyễn Thị Hằng - Giám đốc Hợp tác xã Khe Sanh nhấn mạnh.

Không ít chủ thể OCOP bày tỏ kỳ vọng vào sự tiếp tục hỗ trợ của Chính phủ, nhất là trong công tác kiểm soát thị trường, phòng chống hàng giả và quảng bá các sản phẩm OCOP thật sự chất lượng đến đông đảo người tiêu dùng.

“Cần kiểm soát hàng nhái để tránh ảnh hưởng đến thương hiệu OCOP uy tín như tụi em. Và cũng cần có thêm hội chợ, tuần hàng để chúng em có cơ hội quảng bá nhiều hơn”, chị Mỹ Duyên đề xuất.

Chuyển đổi số không đơn thuần là “lên mạng bán hàng”, mà là quá trình thay đổi tư duy, tiếp cận công nghệ và gắn kết bản sắc truyền thống với thị trường hiện đại. Những nỗ lực từ bánh chưng Ninh Hằng, cà phê Khe Sanh, hay tôm cá khô Tiến Hải là minh chứng rõ nét cho tinh thần sáng tạo và đổi mới không ngừng của các chủ thể OCOP. Và với sự tiếp sức từ chính sách và thị trường, con đường vươn xa ra khỏi “lũy tre làng” đang ngày càng hiện thực hơn bao giờ hết.

Lê Trang

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/chu-the-ocop-chuyen-minh-so-hoa-de-vuon-xa-thi-truong-407242.html