Ông Jerome Powell - Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Ảnh: AFP
Đích đến lãi suất vẫn bị bỏ ngỏ
Chủ tịch Fed, ông Jerome Powell, cho rằng việc ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vừa diễn ra đầu tuần này sẽ mở đường thực hiện cam kết trục xuất người nhập cư trái phép trên diện rộng, áp dụng thuế quan rộng rãi và cắt giảm thuế trong nước, nhưng sẽ không có tác động "trong ngắn hạn" đến chính sách tiền tệ của Mỹ.
Ông Powell cho biết Fed sẽ tiếp tục đánh giá dữ liệu kinh tế để xác định "tốc độ và đích đến" của lãi suất khi thiết lập lại chính sách tiền tệ thắt chặt hiện nay trong bối cảnh lạm phát đã chậm lại đáng kể trong năm qua và đang tiến gần đến mục tiêu 2% của Fed.
Khi các đề xuất chính quyền mới của ông Trump được hình thành, người đứng đầu Fed cho biết cơ quan này sẽ bắt đầu dự đoán tác động đến hai mục tiêu song song của mình là lạm phát ổn định và gia tăng việc làm tối đa.
"Đó là một quá trình mất một thời gian", ông Powell phát biểu tại cuộc họp báo sau khi Fed quyết định giảm 25 điểm cơ bản lãi suất qua đêm xuống ngưỡng 4,50 - 4,75%.
"Đó là tất cả những thay đổi về chính sách đang diễn ra. Hiệu ứng ròng là gì? Hiệu ứng chung đối với nền kinh tế Mỹ tại một thời điểm nhất định? Đó là một quá trình ... chúng ta trải qua mọi lúc với mọi chính quyền", Chủ tịch Fed nhấn mạnh.
Đơn cử, những năm đầu tiên của chính quyền Tổng thống Joe Biden đã chứng kiến việc thông qua các dự luật cơ sở hạ tầng lớn và các dự luật chi tiêu khác góp phần thúc đẩy tăng trưởng, nhưng nhiều nhà kinh tế cho rằng chúng cũng góp phần làm bùng nổ lạm phát mà Fed phải ra sức kiềm chế bằng cách tăng lãi suất nhanh chóng trong hai năm 2022 và 2023.
Kể từ đó, lạm phát Mỹ đã giảm và lãi suất chính sách của Fed cũng đang giảm xuống, một quá trình mà ông Powell cho rằng vẫn được kỳ vọng sẽ dẫn đến lãi suất trung lập hơn, không kích thích cũng không kìm hãm nền kinh tế Mỹ.
Tuy nhiên, đích đến của lãi suất chính xác vẫn chưa được xác định và có thể càng khó xác định hơn nếu các chính sách tài khóa và thuế thay đổi nhanh như ông Trump đã cam kết trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2024, đặc biệt là khi có sự ủng hộ chính trị của đảng Cộng hòa kiểm soát Thượng viện và có thể là Hạ viện.
Biến động lãi suất cơ bản của Mỹ trong 10 năm qua. Nguồn: Fed, LSEG
Ông Powell được Tổng thống Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu tiên tại Nhà Trắng, nhưng Chủ tịch Fed sau đó đã xung đột với ông chủ Nhà Trắng. Chắc chắn, Chủ tịch Fed sẽ giám sát chặt chẽ chính sách tiền tệ trong những tháng đầu tiên của chính quyền mới khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ thứ hai.
Trước đó, ông Trump đã khẳng định sẽ để ông Powell tiếp tục làm người đứng đầu Fed cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ 4 năm vào tháng 5/2026. Trong khi đó, ông Powell hôm 7/11 cũng đã thẳng thắn tuyên bố rằng ông sẽ không từ chức ngay cả khi được yêu cầu.
Ông Powell cho rằng Tổng thống Mỹ không có thẩm quyền theo luật để cách chức người đứng đầu Fed, một vị trí đã được Thượng viện phê chuẩn, do bất đồng chính sách.
"Không được phép theo luật", ông Powell khẳng định.
Nền kinh tế Mỹ, chính sách tiền tệ đang ở "trạng thái rất tốt"
Ít nhất là hiện nay cả lạm phát và lãi suất của Mỹ đều đang giảm theo triển vọng của Fed, theo đó áp lực giá cả tiếp tục giảm trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ tiếp tục đạt tăng trưởng và thị trường việc làm theo nhận định của Fed là "nói chung là giảm" nhưng vẫn lành mạnh.
"Những đợt cắt giảm lãi suất dễ dàng đã được thực hiện và có lẽ tháng 12 cũng sẽ không quá căng thẳng", bà Elyse Ausenbaugh, giám đốc chiến lược đầu tư tại công ty quản lý tài sản JP Morgan Wealth Management, nhận định về khả năng Fed sẽ cắt giảm thêm 0,25% lãi suất cơ bản tại cuộc họp ngày 17-18/12, cuộc họp cuối cùng trong năm 2024.
"Sau đó, tôi nghĩ Fed sẽ khiến các nhà đầu tư đặt ra những câu hỏi tương tự rằng chính quyền Trump sắp tới sẽ thực hiện các đề xuất chính sách trong chiến dịch của mình ở mức độ nào và khi nào?", bà Ausenbaugh cho biết.
Theo đánh giá của Chủ tịch Fed, hiện tại triển vọng kinh tế Mỹ vẫn vững chắc và Fed hy vọng sẽ duy trì triển vọng này.
"Việc hiệu chỉnh lại lập trường chính sách của chúng tôi sẽ giúp duy trì sức mạnh của nền kinh tế và thị trường lao động, đồng thời sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho lạm phát tiến triển hơn nữa khi chúng tôi hướng tới lập trường trung lập hơn theo thời gian", Chủ tịch Fed cho biết.
"Chúng tôi cho rằng nền kinh tế và chính sách của chúng tôi đều đang ở trong trạng thái rất tốt, rất tốt."
Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ đã thu hẹp mức giảm và đường cong lợi suất có xu hướng phẳng ra sau khi Fed công bố quyết định chính sách nhất trí. Thị trường hợp đồng tương lai đang giao dịch theo kịch bản Fed sẽ tiếp tục tiến hành một đợt cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm nữa vào tháng 12 năm nay.
Tuyên bố chính sách của Fed đánh giá rằng rủi ro đối với thị trường việc làm và lạm phát "gần như cân bằng". Tuyên bố mới của Fed có thay đổi quan điểm một chút về lạm phát khi nhận định rằng áp lực giá cả đã "tiến triển" theo hướng mục tiêu 2% của Fed, thay vì lời lẽ trước đó là "tiến triển hơn nữa".
Việc điều chỉnh ngôn ngữ đánh giá về lạm phát kể trên không có nghĩa là lạm phát có tín hiệu ổn định, theo Chủ tịch Fed.
Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) không bao gồm các mặt hàng thực phẩm và năng lượng, một thước đo lạm phát ưa dùng của Fed, đã biến động rất ít trong 3 tháng qua, ở mức khoảng 2,6% tính đến tháng 9 năm nay.
Đông Phong