Ngày 30-10, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Trưởng ban Ban Chỉ đạo các dự án đường sắt trên địa bàn thành phố đã chủ trì phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo. Cùng dự có Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo cùng các thành viên là lãnh đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan.
Đến 2035 hoàn thành hơn 300km đường sắt đô thị
Báo cáo tại cuộc họp, ông Nguyễn Cao Minh, Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) cho biết, đến năm 2030, TP đặt mục tiêu hoàn thành 96,8km đường sắt đô thị; đến năm 2035 đạt 301km và đến năm 2045 nâng tổng chiều dài mạng lưới lên hơn 500km.
Hiện tuyến số 3.1 (Nhổn – ga Hà Nội) đã hoàn thành đoạn trên cao dài 8,5km, dự kiến hoàn thành khoan hầm trong quý I-2026, sau đó triển khai lắp đặt thiết bị.
Tuyến số 2.1 (Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo), TP đã khởi công ngày 9-10 và đang đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, hoàn thiện quy hoạch Depot Xuân Đỉnh.
Hà Nội đặt mục tiêu đến 2035 hoàn thành hơn 300km đường sắt đô thị.
Ngoài ra, MRB đang chuẩn bị đầu tư tuyến số 5 (Văn Cao – Ngọc Khánh – Láng – Hòa Lạc), dự kiến khởi công cuối năm 2025. Các tuyến còn lại như số 3.2, số 6, số 7… đang trong giai đoạn chuẩn bị thủ tục đầu tư.
“Các dự án này có ý nghĩa sống còn trong việc tái cấu trúc không gian đô thị và giải quyết căn cơ bài toán giao thông cho Hà Nội” - ông Minh nhấn mạnh.
Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn cho rằng Hà Nội cần sớm điều chỉnh quy hoạch tổng thể giao thông vận tải, đặc biệt là mạng lưới đường sắt đô thị. Quy hoạch này phải chuẩn hóa theo hướng phát triển hạ tầng ngầm đa mục tiêu, gắn với quy hoạch TOD (phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng).
Quang cảnh phiên họp.
Ông Tuấn lưu ý, khi triển khai quy hoạch chi tiết từng tuyến, TP cần xác định rõ tuyến nào có thể hình thành khu TOD, khu vực nào có tiềm năng để thu hút đầu tư. Công tác giải phóng mặt bằng nên thực hiện đồng bộ, tổng thể nhằm tiết kiệm chi phí và tránh chồng chéo.
“Quan trọng hơn cả là đa dạng hóa nguồn vốn, lựa chọn hình thức đầu tư phù hợp, huy động tối đa nguồn lực xã hội để các dự án được triển khai nhanh và bền vững. Đường sắt đô thị không chỉ là công trình giao thông mà còn là cấu phần trọng yếu của chiến lược phát triển đô thị xanh, hiện đại và bền vững” - ông Tuấn nhấn mạnh.
Mời đơn vị giỏi nhất làm đường sắt đô thị
Phát biểu chỉ đạo, Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh Hà Nội là đô thị đặc biệt, trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, là hạt nhân của vùng Thủ đô. Hệ thống giao thông, nhất là giao thông công cộng khối lượng lớn, giữ vai trò then chốt trong việc giảm ùn tắc, giảm phát thải và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Phát triển đường sắt đô thị không chỉ là giải pháp giao thông, mà còn là chìa khóa để định hình không gian đô thị, hướng tới mục tiêu phát triển xanh, thông minh và đạt cam kết Net-zero vào năm 2050.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh.
Tuy nhiên, ông Thanh cũng thẳng thắn nhìn nhận quá trình triển khai các dự án đường sắt đô thị thời gian qua vẫn chậm, gặp nhiều vướng mắc về vốn, giải phóng mặt bằng, điều phối liên ngành và năng lực tư vấn.
“Việc thành lập Ban Chỉ đạo là bước đi cần thiết để thống nhất lãnh đạo, điều phối đồng bộ, tháo gỡ các điểm nghẽn và bảo đảm các dự án được triển khai đúng tiến độ, đúng mục tiêu và hiệu quả cao” - Chủ tịch UBND TP Hà Nội nói.
Theo đó, ông đề nghị phải chọn được những chuyên gia đầu ngành, có uy tín, hiểu thực tiễn Việt Nam để tham gia từ khâu quy hoạch, thiết kế đến vận hành, tài chính.
“Đây là lĩnh vực rất đặc thù, đòi hỏi kinh nghiệm quốc tế và sự hiểu biết sâu về điều kiện Việt Nam. Nếu chọn sai tư vấn, dự án có thể chậm hàng chục năm, đội vốn hàng ngàn tỉ. Ngược lại, nếu chọn đúng người, chúng ta sẽ tiết kiệm thời gian, tiền bạc và có sản phẩm xứng đáng với vị thế Thủ đô” - ông Thanh nói.
Ông cũng đề nghị trong năm 2026 phải hoàn thiện việc cập nhật và chỉnh sửa toàn bộ quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị, đảm bảo khoa học, linh hoạt, phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Việc xác định các khu vực TOD cần gắn chặt với chỉnh trang đô thị, tạo động lực phát triển mới cho các quận nội đô mở rộng.
TRỌNG PHÚ