Chủ tịch Hiệp hội blockchain: Không quá 3 sàn tài sản số có đủ năng lực tại Việt Nam

3 giờ trướcBài gốc

Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản số đã được ban hành và chính thức có hiệu lực từ ngày 9/9/2025, khởi động cho một lĩnh vực vốn được coi là nhạy cảm, nhưng đầy tiềm năng.

Đây là văn bản thực thi đầu tiên sau khi Luật Công nghiệp Công nghệ số được thông qua vào tháng 6/2025, cho thấy một quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc định hình và quản lý thị trường tài sản số tại Việt Nam.

Giữa những kỳ vọng và cả những băn khoăn của thị trường, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam, Chủ tịch 1Matrix, để lắng nghe những phân tích đa chiều về cơ hội, thách thức và tương lai của một thị trường tỷ USD.

Việt Nam có thể đi tắt đón đầu

Chào ông Trung, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 05 được xem là một cột mốc lịch sử. Ông đánh giá thế nào về tiềm năng và tham vọng của Việt Nam khi chính thức bước vào sân chơi tài sản số?

Ông Phan Đức Trung: Nghị quyết 05 là một văn bản mà cả thị trường và nhà đầu tư đã chờ đợi từ rất lâu. Nó không chỉ là một văn bản pháp lý, mà còn là một tuyên bố rõ ràng về việc Chính phủ đặt trọng tâm rất lớn vào tính khả thi của thị trường tài sản số.

Định hướng của chúng ta rất mạch lạc, phát triển thị trường này để thu hút vốn và quan trọng hơn là tăng tính thanh khoản cho các thị trường khác trong nền kinh tế.

Tuy nhiên, câu chuyện không chỉ dừng lại ở việc mở ra một khuôn khổ. Vấn đề cốt lõi là liệu các tài sản số có đủ hấp dẫn nhà đầu tư hay không, và liệu sự trưởng thành của thị trường có tạo ra một sân chơi đủ lớn, đủ chuyên nghiệp để giữ chân họ hay không.

Tôi có một kỳ vọng lớn, nếu một thị trường thông thường cần 10 năm để trưởng thành, thì với việc học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình đi trước, Việt Nam có thể rút ngắn con đường đó xuống chỉ còn tối đa 2-3 năm để đạt được một độ chín với tài sản số.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam, Chủ tịch 1Matrix. Ảnh: DN

Cơ hội với tài sản số là điều mà ai cũng có thể nhìn ra. Vậy còn những thách thức đi kèm thì sao, thưa ông?

Ông Phan Đức Trung: Theo tôi, thách thức lớn nhất không phải công nghệ hay vốn, mà chính là nguồn nhân lực. Chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận, thị trường hiện nay chủ yếu vẫn được dẫn dắt bởi các nhà đầu tư tự phát.

Chúng ta đang thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nhân lực có khả năng vận hành một thị trường tài sản số chuyên nghiệp, từ cấp quản lý, các đơn vị cung cấp dịch vụ, cho đến hệ thống đào tạo kiến thức bài bản cho người tham gia.

Thị trường nào cũng vậy, sự trưởng thành cần song hành với năng lực của con người vận hành nó. Đặc biệt, ở một lĩnh vực phức tạp như tài sản số, chúng ta đang thiếu các chuyên gia về phòng chống rửa tiền theo chuẩn quốc tế, ví dụ như chứng chỉ ACAMS.

Để một cá nhân đạt được chứng chỉ này, họ phải đầu tư 2-3 năm học tập với chi phí không dưới 18.000 USD. Đó là một khoản đầu tư nghiêm túc mà không nhiều người sẵn sàng, hoặc có khả năng theo đuổi.

Nghị quyết 05 cũng đưa ra những quy định được cho là rất khắt khe, đặc biệt là yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng cho một sàn giao dịch. Liệu đây có phải là một "ngưỡng cửa" quá cao không, thưa ông?

Ông Phan Đức Trung: Đúng là quy định này rất khắt khe. Yêu cầu vốn điều lệ 10.000 tỷ đồng là một khác biệt lớn nếu so với nhiều quốc gia, nơi họ thường tập trung hơn vào các tiêu chuẩn về công nghệ, bảo hiểm rủi ro và năng lực phòng chống rửa tiền.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam, việc đặt nặng yếu tố quy mô vốn trong giai đoạn thí điểm đầu tiên là một bước đi thận trọng, nhằm mục tiêu cao nhất là đảm bảo an toàn cho thị trường và nhà đầu tư.

Nhưng vốn không phải là tất cả. Vẫn còn rất nhiều vấn đề kỹ thuật cần được làm rõ trong các văn bản dưới luật, như quy định về lưu ký tài sản, cơ chế tách bạch giữa giao dịch tự doanh của sàn và giao dịch của khách hàng, hay các tiêu chuẩn an toàn cho ví nóng, ví lạnh.

Với những yêu cầu này, theo đánh giá khách quan của tôi, để thực thi hiệu quả trong giai đoạn thí điểm, sẽ không có quá 3 sàn giao dịch có đủ năng lực tại Việt Nam.

Ngay cả khi một số đơn vị có được giấy phép, việc vận hành để thực sự hiệu quả, phục vụ tốt nhà đầu tư, tạo ra doanh thu và đóng góp vào mục tiêu chung của Chính phủ cũng là một bài toán vô cùng phức tạp.

Cân bằng lợi ích của thị trường và nhà đầu tư

Thực tế, trong số các định chế tài chính muốn tham gia thí điểm sàn tài sản số lần này cũng không thiếu các ngân hàng và công ty chứng khoán hàng đầu vốn có rất nhiều kinh nghiệm. Liệu những kinh nghiệm này có thể giúp ích cho thị trường tài sản số?

Ông Phan Đức Trung: Không riêng Việt Nam, mà thị trường tài sản số toàn cầu vẫn còn rất non trẻ so với thị trường chứng khoán, vốn có lịch sử phát triển hàng trăm năm.

Tôi cho rằng, đây vừa là cơ hội vừa là thách thức. Chúng ta vẫn cần thời gian để thị trường trưởng thành và học hỏi từ kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam

Liên quan tới những quy định về thị trường tài sản số, Nghị quyết 05 đang nhận về ý kiến trái chiều, xoay quanh yêu cầu nhà đầu tư trong nước đang có tài sản số phải chuyển tài khoản từ nước ngoài về các sàn được cấp phép trong nước. Ông nghĩ sao về điều này?

Ông Phan Đức Trung: Yêu cầu này cho thấy, cơ quan quản lý đang hướng đến một thị trường có sự tham gia của các nhà đầu tư chuyên nghiệp, những người đã có kinh nghiệm, chứ không chỉ có những người mới hoàn toàn. Khi những nhà đầu tư từng giao dịch ở các sàn quốc tế chuyển về Việt Nam, họ sẽ tự khắc có sự so sánh.

Họ sẽ nhận ra, nếu như giao dịch ở các sàn nước ngoài có thể được xem là "chơi", thì giao dịch tại một sàn được cấp phép ở Việt Nam sẽ là khoản "đầu tư" an toàn hơn, minh bạch hơn, vì nó được pháp luật công nhận và bảo vệ.

Điều này tạo ra một vòng tròn lợi ích, nhà đầu tư được an toàn, nhà cung cấp dịch vụ có sân chơi rõ ràng và cơ quan thuế có nguồn thu. Chắc chắn, trong tương lai gần, các văn bản luật hóa sẽ tiếp tục được hoàn thiện một cách cụ thể hơn.

Một vấn đề nữa là quy định về token hóa tài sản thực, khi chỉ cho phép nhà đầu tư nước ngoài giao dịch, ít nhất là trong giai đoạn đầu. Theo ông, hàm ý đằng sau quyết định này là gì?

Ông Phan Đức Trung: Việc token hóa tài sản thực chỉ được chào bán cho nhà đầu tư nước ngoài là một trong những điểm đặc thù của Nghị quyết. Việc tạo ra một "hàng rào" như vậy có ưu điểm là bảo vệ thị trường ngoại hối, khi không có sự liên thông trực tiếp, tránh các rủi ro về dòng vốn.

Tuy nhiên, mặt trái của nó là có thể làm giảm tính hấp dẫn của thị trường trong giai đoạn đầu. Đây là thách thức lớn, buộc các nhà tạo lập thị trường, các doanh nghiệp phải xây dựng những kế hoạch, để sản phẩm của mình đủ hấp dẫn, đủ sức cạnh tranh không chỉ với các kênh đầu tư trong nước, mà còn với cả các thị trường quốc tế khác.

Cuối cùng, chính sách luôn hướng tới một sự cân bằng. Trong quá trình thử nghiệm này, chúng ta sẽ phải liên tục điều chỉnh để tìm ra điểm cân bằng giữa lợi ích của cơ quan quản lý, quyền lợi của nhà đầu tư và sức sống của toàn bộ thị trường.

Xin cảm ơn ông!

Việt Hưng

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/chu-tich-hiep-hoi-blockchain-khong-qua-3-san-tai-san-so-co-du-nang-luc-tai-viet-nam-d42019.html