Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Hội nghị Liên Bộ trưởng Ngoại giao - Kinh tế APEC lần thứ 10, ngày 15/11/1998 tại Kuala Lumpur, Malaysia. Việc gia nhập APEC đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình triển khai đường lối đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, đồng thời đưa tổng số thành viên của APEC lên 21 nền kinh tế.
Khu vực APEC có ý nghĩa chiến lược và quan trọng đối với an ninh, phát triển của Việt Nam. Đây là diễn đàn quy tụ 15 trong số 30 đối tác chiến lược và toàn diện, đồng thời là những đối tác kinh tế, thương mại hàng đầu của nước ta, chiếm hơn 77% tổng kim ngạch thương mại, gần 81% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và hơn 85% lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Hiện nay, 13 trong 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đang thực thi hoặc đàm phán là với các thành viên APEC; 17 trên tổng số 20 thành viên APEC là đối tác FTA của Việt Nam.
Chủ tịch nước Lương Cường. Ảnh: TTXVN.
Trong 26 năm tham gia APEC, Việt Nam luôn chủ động, tích cực và có nhiều đóng góp thực chất trong việc thúc đẩy hòa bình, ổn định, hợp tác và liên kết kinh tế khu vực, qua đó duy trì vai trò của APEC là cơ chế hợp tác kinh tế hàng đầu tại châu Á - Thái Bình Dương. Việt Nam là một trong số ít thành viên đã hai lần đảm nhiệm thành công vai trò chủ nhà APEC (năm 2006 và 2017), đồng thời là một trong những nền kinh tế tích cực nhất trong đề xuất sáng kiến và triển khai dự án của APEC.
Việt Nam đã đóng góp tích cực trong công tác điều hành hoạt động của APEC, từng đảm nhiệm các vị trí quan trọng như Giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC (2005-2006), Chủ tịch/Phó Chủ tịch nhiều Ủy ban và Nhóm công tác chủ chốt. Vai trò của doanh nghiệp Việt Nam trong hợp tác APEC ngày càng được đề cao, với nhiều đề xuất và khuyến nghị thiết thực gửi tới các nhà Lãnh đạo và Bộ trưởng APEC.
Tại APEC 2023, Việt Nam đã đề xuất đăng cai Năm APEC 2027 và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của các nền kinh tế thành viên. Đề xuất này đã được nhất trí thông qua và đưa vào Tuyên bố chung của Hội nghị.
Năm APEC 2025 do Hàn Quốc làm chủ tịch, có chủ đề “Xây dựng một Ngày mai Bền vững”, với ba ưu tiên chính là Kết nối - Đổi mới - Thịnh vượng. Hàn Quốc đã thúc đẩy nhiều sáng kiến mới, đặc biệt trong ba lĩnh vực: hợp tác về trí tuệ nhân tạo (AI), ứng phó với thay đổi nhân khẩu học và phát triển công nghiệp văn hóa - sáng tạo.
Từ đầu năm 2025 đến nay, Việt Nam đã tham gia tích cực ở nhiều kênh và cấp độ hợp tác của APEC (Bộ trưởng, SOM, Ủy ban, Nhóm công tác), đồng thời đề xuất và triển khai nhiều sáng kiến về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và ứng phó biến đổi khí hậu.
Việt Nam đã tổ chức thành công Kỳ họp lần thứ 3 của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC (ABAC) tại Hải Phòng (7/2025), với sự tham dự và chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch nước Lương Cường. Hiện Việt Nam đang tích cực chuẩn bị mọi mặt cho việc đăng cai Năm APEC 2027.
Ngày 10/7/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1507/QĐ-TTg về việc thành lập Ủy ban Quốc gia APEC 2027 nhằm chuẩn bị cho công tác đăng cai. Đặc khu Phú Quốc (Kiên Giang) và An Giang đã được lựa chọn làm địa điểm tổ chức Tuần lễ Cấp cao APEC 2027.
Hồng Vân