Chủ tịch Quốc hội: Chấm dứt việc trình luật gấp nhưng ban hành nghị định, thông tư chậm

4 giờ trướcBài gốc

Chiều 22-9, tại phiên họp 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về các báo cáo công tác thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội và UBTVQH năm 2025 của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) và Viện kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC).

Nhiều kết quả tích cực trong xây dựng pháp luật

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết cơ quan thẩm tra tán thành và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành công tác xây dựng pháp luật.

Từ tháng 10-2024 đến nay, Chính phủ đã xem xét, cho ý kiến 58 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết; riêng bảy tháng đầu năm 2025 đã trình Quốc hội thông qua 47 dự án luật, nghị quyết và cho ý kiến bốn dự án khác.

Chính phủ cũng triển khai quyết liệt việc tổ chức thi hành pháp luật và ban hành văn bản quy định chi tiết. Năm 2025, khối lượng văn bản tăng đột biến, nhiều hơn 158 văn bản so với năm 2024 và tăng 291 văn bản so với năm 2023, nhưng vẫn bảo đảm tiến độ nhờ sự chỉ đạo sát sao, phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: QH

Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật được đẩy mạnh, kịp thời phát hiện, khắc phục mâu thuẫn, chồng chéo. Cải cách thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số cũng đạt kết quả tích cực.

Đối với TANDTC, cơ quan thẩm tra ghi nhận kết quả nổi bật trong công tác xây dựng pháp luật. Cơ quan này đã trình Quốc hội ban hành hai luật, một nghị quyết; trình UBTVQH ban hành một pháp lệnh, 11 nghị quyết nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, nhất là tổ chức bộ máy và thẩm quyền tố tụng theo mô hình ba cấp tòa án.

Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã thông qua hai nghị quyết, Chánh án ban hành sáu thông tư và phối hợp với các cơ quan liên quan tháo gỡ kịp thời vướng mắc trong thực tiễn.

Đối với VKSNDTC, cơ quan này đã trình Quốc hội thông qua hai dự án luật, hai dự thảo nghị quyết; cho ý kiến dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; trình UBTVQH ban hành năm nghị quyết nhằm bảo đảm vận hành mô hình ba cấp kiểm sát. VKSNDTC cũng đã kịp thời ban hành thông tư, phối hợp với các cơ quan liên quan để bảo đảm chất lượng, tiến độ các văn bản.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra lưu ý một số tồn tại, hạn chế như: một số quy định pháp luật còn thiếu ổn định, thiếu khả thi; phân cấp, phân quyền chưa kịp thời, hiệu quả; tiến độ nhiều dự án trình gấp, ảnh hưởng đến chất lượng thẩm tra; số lượng văn bản quy định chi tiết còn ban hành chậm. Cơ quan thẩm tra đề nghị các cơ quan có thẩm quyền làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và có giải pháp khắc phục.

Đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh trong nhiệm kỳ qua, các cơ quan đã hoàn thành khối lượng công việc đặc biệt lớn liên quan đến công tác lập pháp, xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật trong thời gian rất ngắn, kịp thời tạo sự đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị báo cáo cần bổ sung đánh giá kết quả thực hiện Quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; xem xét ban hành các văn bản giải quyết, ủy quyền ban hành văn bản để xử lý vấn đề phát sinh thuộc thẩm quyền của Quốc hội khi sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo Nghị quyết 190/QH15.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: QH

“Trong báo cáo, chúng ta đã thẳng thắn nêu tồn tại hạn chế, nhưng cần làm rõ thêm nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền. Chúng ta chỉ ra rõ để đại biểu Quốc hội thấy được nguyên nhân cụ thể”, ông nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý khối lượng văn bản pháp luật, văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành trong thời gian tới đặc biệt lớn.

“Tiếp tục đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, nếu không chúng ta khó hoàn thành khối lượng công việc lớn”, Chủ tịch Quốc hội nói, đồng thời yêu cầu tăng cường phân cấp, phân quyền, tiếp tục ứng dụng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong các cơ quan để xử lý công việc bảo đảm chất lượng, tiết kiệm thời gian, nhân lực.

Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng tại kỳ họp 9, Quốc hội đã ứng dụng “Quốc hội số”, trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác xây dựng pháp luật, giúp xử lý một khối lượng lớn công việc. “Kỳ họp thứ 10 này, Chính phủ dự kiến trình khoảng 50 luật, khoảng 70 nội dung. Nếu hệ thống không sử dụng chuyển đổi số, AI, chỉ dựa vào con người thì làm không nổi”, ông chia sẻ.

Chấm dứt tình trạng “trình gấp ban hành chậm”

Chủ tịch Quốc hội đề nghị khẩn trương rà soát, kịp thời ban hành văn bản xử lý những vấn đề khó khăn, vướng mắc về pháp luật, hoàn thiện việc sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật trước thời hạn 1-1-2027 theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật, nghị quyết liên quan.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, thi hành pháp luật đúng tinh thần Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật và Nghị quyết 197 của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu nghiêm túc khắc phục tình trạng đề nghị bổ sung chương trình lập pháp sát thời điểm kỳ họp, hạn chế trình các dự án luật, nghị quyết theo trình tự rút gọn.

Đồng thời triển khai đồng bộ các giải pháp: Hội đồng Dân tộc, các ủy ban Quốc hội tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong quá trình xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết; tăng cường công tác giám sát triển khai thi hành pháp luật; tập trung nâng cao chất lượng giám sát văn bản quy phạm pháp luật.

Về phía Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần tập trung giải quyết triệt để những tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; sửa luật phải tính dài hạn, lâu dài để luật có “tuổi thọ cao”.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh trách nhiệm của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra trong việc bảo đảm tiến độ, chất lượng luật, qua đó rút ngắn thời gian thảo luận tại Quốc hội. Cần chuẩn bị ngay từ bây giờ cơ cấu số lượng đại biểu, ủy viên ở Hội đồng Dân tộc, các ủy ban, tăng cường thành viên là chuyên gia, nhà khoa học để đóng góp ý kiến tập trung, trọng tâm, trọng điểm.

“Pháp luật chồng chéo, xung đột, thiếu tính khả thi, phải sửa đổi, bổ sung nhiều lần trong thời gian ngắn là vấn đề cần giải pháp mạnh, tổng thể”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ rà soát những luật đã ban hành nhưng chưa có nghị định, thông tư hướng dẫn; yêu cầu làm khẩn trương để không lặp lại tình trạng “trình thì gấp nhưng ban hành nghị định, thông tư lại chậm”.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương, làm rõ trách nhiệm và kịp thời xử lý vi phạm trong công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật là yêu cầu cấp thiết. Ưu tiên xử lý dứt điểm tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết, văn bản có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo. Đồng thời tăng cường hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tiến độ, chất lượng để thuận lợi cho thi hành.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị TANDTC, VKSNDTC tập trung nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật về tố tụng, kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng, khẩn trương ban hành các quy định chi tiết theo thẩm quyền, nhất là các vấn đề liên quan đến con người.

Trọng Phú

Nguồn PLO : https://plo.vn/chu-tich-quoc-hoi-cham-dut-viec-trinh-luat-gap-nhung-ban-hanh-nghi-dinh-thong-tu-cham-post871664.html