Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.
Cơ quan thẩm tra cơ bản tán thành với 3 báo cáo
Trình bày báo cáo thẩm tra các báo cáo nêu trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, UBPLTP và các cơ quan của Quốc hội cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao…
Cụ thể, về Báo cáo của Chính phủ: về công tác xây dựng luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH: Công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong xây dựng luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH thể hiện tinh thần sát sao, chủ động, quyết liệt, trách nhiệm.
Từ tháng 10/2024 đến nay, Chính phủ đã xem xét, cho ý kiến đối với 58 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết tại các phiên họp thường kỳ và chuyên đề về xây dựng pháp luật. Đặc biệt, trong 7 tháng đầu năm 2025, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 47 dự án luật, nghị quyết và cho ý kiến 4 dự án, cụ thể là: tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Chính phủ trình Quốc hội thông qua 9 dự án; Kỳ họp thứ 9, Chính phủ trình Quốc hội thông qua 38 dự án và cho ý kiến 4 dự án để kịp thời thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW và yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn do nguyên nhân từ thể chế và quy định pháp luật, góp phần thúc đẩy phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH cung cấp.
Về công tác tổ chức triển khai thi hành pháp luật và xây dựng, ban hành VBQĐCT: Trong công tác chỉ đạo, điều hành, Chính phủ đã kết hợp giữa kế thừa, phát huy và tích cực đổi mới, kịp thời có những giải pháp sáng tạo, chủ động, quyết liệt để đáp ứng việc ban hành khối lượng VBQĐCT tăng đột biến theo yêu cầu, nhiệm vụ trong năm 2025, cụ thể là tăng 158 văn bản so với năm 2024 và tăng 291 văn bản so với năm 2023.
Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) năm 2025 có khối lượng cần thực hiện rất lớn, là một trong những nhiệm vụ được Quốc hội và Chính phủ đặc biệt quan tâm, chú trọng; các Bộ, ngành, địa phương đã nghiêm túc, tích cực, áp dụng nhiều giải pháp mới để kịp thời phát hiện và xử lý, khắc phục các nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, vướng mắc, góp phần tháo gỡ những điểm nghẽn pháp lý, sơ hở, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật. Công tác kiểm tra VBQPPL được tiếp tục tăng cường để đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện pháp luật.
Về công tác kiểm soát TTHC: Chính phủ chỉ đạo, điều hành quyết liệt, các cơ quan đã thực hiện nghiêm túc, kịp thời, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong hoạt động hành chính, áp dụng hiệu quả dịch vụ công trực tuyến, xây dựng nền kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số.
Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.
Về Báo cáo của TAND tối cao: UBPLTP và các cơ quan của Quốc hội tán thành và đánh giá cao những kết quả tích cực đã đạt được trong công tác tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH được nêu trong Báo cáo của TAND tối cao, cụ thể như sau:
Về việc trình Quốc hội, UBTVQH ban hành luật, pháp lệnh, nghị quyết: TAND tối cao đã trình Quốc hội ban hành 2 luật, 1 nghị quyết, trình UBTVQH ban hành 1 pháp lệnh, 11 nghị quyết để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, nhất là bảo đảm đồng bộ hóa về tổ chức bộ máy và thẩm quyền tố tụng của Tòa án theo mô hình 3 cấp. Các dự án, dự thảo bảo đảm chất lượng, tiến độ đề ra.
Về việc ban hành VBQPPL thuộc thẩm quyền: Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã thông qua 2 nghị quyết, Chánh án TANDTC đã ban hành 6 thông tư. Ngoài ra, TAND tối cao còn phối hợp với các cơ quan liên quan ban hành VBQPPL theo thẩm quyền, nhiệm vụ được giao. Về cơ bản, TAND tối cao đã thực hiện tốt nhiệm vụ ban hành VBQPPL, kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn.
Về Báo cáo của VKSND tối cao: Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng cho biết, UBPLTP và các cơ quan của Quốc hội tán thành và đánh giá cao những kết quả đạt được trong công tác tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH được nêu trong Báo cáo của VKSND tối cao, cụ thể là:
Về việc trình Quốc hội, UBTVQH ban hành luật, pháp lệnh, nghị quyết: VKSND tối cao đã trình Quốc hội thông qua 2 dự án luật và 2 dự thảo nghị quyết, trình Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự tại Kỳ họp thứ 9, dự kiến trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10; trình UBTVQH ban hành 5 nghị quyết để hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức VKSND, Bộ luật Tố tụng hình sự, nhất là để bảo đảm vận hành mô hình tổ chức 3 cấp kiểm sát. Các dự án, dự thảo bảo đảm chất lượng, đáp ứng tiến độ đề ra.
Về ban hành VBQPPL thuộc thẩm quyền: VKSND tối cao đã kịp thời ban hành 1 thông tư liên tịch và 3 thông tư. Ngoài ra, VKSND tối cao đã phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng, ban hành VBQPPL theo thẩm quyền, nhiệm vụ được giao. Về cơ bản, VKSND tối cao đã thực hiện tốt nhiệm vụ ban hành VBQPPL, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.
Chủ tịch Quốc hội đánh giá rất cao các báo cáo của Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận và đánh giá rất cao các báo cáo của Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao và ý kiến thẩm tra “rất kỹ” của Ủy ban PLTP.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.
Theo Chủ tịch Quốc hội, có thể nói, trong nhiệm kỳ qua, các cơ quan đã hoàn thành một khối lượng công việc đặc biệt lớn liên quan đến công tác lập pháp, xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật. Công việc hoàn thành trong khoảng thời gian rất ngắn, kịp thời tạo sự đồng bộ, đáp ứng phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Các cơ quan cũng ứng dụng công nghệ thông tin. Tòa án đã chuyển đổi số; Viện kiểm sát cũng có nhiều đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị, báo cáo nên bổ sung đánh giá kết quả thực hiện Quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.
Bên cạnh đó, cần xem xét ban hành các văn bản giải quyết ủy quyền ban hành văn bản, giải quyết vấn đề phát sinh thuộc thẩm quyền của Quốc hội khi sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp. Cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo quy định của Nghị quyết 190 của Quốc hội khóa XV.
Theo Chủ tịch Quốc hội, qua 3 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chúng ta phải đánh giá lại, nhất là trong sắp xếp tổ chức bộ máy, bổ nhiệm cán bộ còn thiếu, cần luân chuyển, bồi dưỡng, đào tạo ở cơ sở.
Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý, khối lượng văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt là văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành trong thời gian tới là đặc biệt lớn. Cần tiếp tục đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. “Nếu không đổi mới tư duy, chúng ta không thể hoàn thành khối lượng công việc lớn”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp yêu cầu tăng cường phân cấp, phân quyền. Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, cần tiếp tục ứng dụng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong các cơ quan, của Tòa án, Viện kiểm sát để xử lý công việc đảm bảo chất lượng, đỡ tốn thời gian và nhân lực.
Về xây dựng pháp luật, Chủ tịch Quốc hội đề nghị khẩn trương rà soát, kịp thời ban hành văn bản xử lý những vấn đề khó khăn, vướng mắc. Khẩn trương hoàn thiện việc sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật kịp thời hạn theo yêu cầu của tổ chức chính quyền địa phương và các nghị quyết liên quan.
Cùng với đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, TAND, VKSND, các Bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương, trách nhiệm, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng và thi hành pháp luật đúng theo tinh thần Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị về đổi mới tư duy xây dựng và thi hành pháp luật, và Nghị quyết 197 của Quốc hội.
Cùng với đó, nghiêm túc khắc phục tình trạng đề nghị bổ sung chương trình làm luật sát thời điểm tổ chức kỳ họp Quốc hội và phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Hạn chế trình Quốc hội các dự án luật, nghị quyết theo trình tự rút gọn…
Các cơ quan đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận nội dung thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, UBTVQH cơ bản thống nhất và đánh giá cao các báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, VKSND tối cao.
UBTVQH thống nhất đánh giá: trong bối cảnh rất đặc biệt của năm 2025, vừa thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, vừa đổi mới công tác tư duy xây dựng pháp luật, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, và thực hiện thí điểm nhiều cơ chế chính sách mới, các cơ quan đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn dưới sự lãnh đạo tập trung thống nhất của Đảng. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao đã rất nỗ lực, trách nhiệm, quyết liệt, đồng bộ, kịp thời chỉ đạo điều hành, triển khai nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo để hoàn thiện thể chế phát triển…
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, UBTVQH yêu cầu Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao hoàn thiện báo cáo trình Quốc hội. Các báo cáo cần làm rõ, nổi bật những đổi mới quan trọng, những đóng góp đặc biệt của công tác xây dựng và thi hành pháp luật trong bối cảnh rất đặc biệt của năm 2025; đồng thời, làm rõ những việc trọng tâm cần phải làm…
Minh Khôi