Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều nay cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết việc sửa đổi, bổ sung Luật Chuyển giao công nghệ nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng và triển khai các chỉ đạo của Nhà nước, Quốc hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; phát triển kinh tế tư nhân; xây dựng hệ thống pháp luật; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.
Dự thảo luật tập trung sửa đổi, bổ sung chính sách ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động nghiên cứu, tiếp nhận, làm chủ và đổi mới công nghệ, nhất là trong các lĩnh vực ưu tiên, công nghệ mới, công nghệ xanh và chuyển đổi số.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày tờ trình. Ảnh: Quốc hội
Dự thảo cũng tạo cơ chế để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, góp phần khẳng định vị thế quốc gia trong khu vực và quốc tế.
Phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật theo hướng: không chỉ bao quát công nghệ truyền thống mà còn điều chỉnh các lĩnh vực công nghệ mới, công nghệ xanh, công nghệ số; tăng cường ưu đãi, khuyến khích xây dựng chính sách tài chính, thuế, tín dụng, đầu tư để hỗ trợ doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trung tâm đổi mới sáng tạo tham gia tiếp nhận và chuyển giao công nghệ mới; coi chuyển giao và ứng dụng công nghệ mới như một trụ cột phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đồng thời, gắn với mục tiêu chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển kinh tế số và kinh tế tuần hoàn.
Bên cạnh đó, Nhà nước hỗ trợ tổ chức, doanh nghiệp triển khai, áp dụng, cải tiến công nghệ; thực hiện nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ (R&D); thương mại hóa sản phẩm, dịch vụ; đào tạo nhân lực; tư vấn kỹ thuật; bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Nhà nước có quyền mua hoặc sở hữu quyền sử dụng công nghệ để phổ biến cho các mục đích phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và phục vụ cộng đồng.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn. Ảnh: Quốc hội
Trình bày thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản tán thành việc mở rộng một số đối tượng chuyển giao công nghệ phù hợp với xu thế của thế giới (như công nghệ xanh, công nghệ sạch).
Tuy nhiên, với việc mở rộng phạm vi “thẩm định công nghệ” mà không chỉ giới hạn trong các “dự án đầu tư” như quy định tại Luật Chuyển giao công nghệ hiện hành, cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính khả thi trong tổ chức thực hiện và đồng bộ với pháp luật có liên quan.
Phát biểu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh việc sửa luật này nhằm "thúc đẩy nội sinh và thương mại hóa", khắc phục tình trạng "nghiên cứu rồi để trong ngăn tủ", "nghiên cứu treo".
Chủ tịch Quốc hội đề nghị dự thảo luật tích hợp những chính sách ưu đãi mạnh mẽ nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược, doanh nghiệp hàng đầu về công nghệ có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam, kèm theo yêu cầu chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp FDI sang doanh nghiệp trong nước.
Cùng với đó, dự thảo luật cần có cơ chế đo lường tỷ lệ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và cơ chế giám sát hiệu quả.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ý kiến. Ảnh: Quốc hội
Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nêu tình trạng một số doanh nghiệp FDI chuyển giao công nghệ trung bình hoặc lạc hậu, thậm chí đã thanh lý, để khấu hao và trốn thuế. Nhiều địa phương thu hút FDI bằng mọi giá dẫn đến ô nhiễm môi trường, suất đầu tư thấp.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu đề nghị luật phải có cơ chế kiểm soát, ưu đãi đúng hướng để chỉ chấp nhận công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường. Điều này còn giúp khắc phục tình trạng chuyển giá trong chuyển giao công nghệ nhằm tạo ra “lãi thật, lỗ giả”, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trốn thuế.
Trần Thường