Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng. Ảnh: Media Quốc hội.
Ngày 24/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi).
Dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi lần này quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng.
Theo đó, công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thì không phải cấp giấy phép xây dựng. Ví dụ, công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng. Các công trình còn lại, cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng.
Ngoài ra, dự thảo còn đề xuất mở rộng miễn giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng ở khu vực nông thôn và áp dụng thủ tục trực tuyến một cửa cho các công trình nhỏ
Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật của Chính phủ do Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng trình bày cho biết về giấy phép xây dựng, quản lý trật tự xây dựng, một số ý kiến cho rằng quy định mở rộng đối tượng miễn giấy phép xây dựng tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư nhưng cần tăng cường trong công tác hậu kiểm, chú ý đến công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.
Có ý kiến đề xuất, nếu dự án có đầy đủ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 thì miễn giấy phép xây dựng; tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng không nên mở rộng miễn giấy phép xây dựng, vì khó khăn trong việc xác định quyền sở hữu tài sản trên đất và lo ngại an toàn không được kiểm soát.
Một số ý kiến đề nghị tăng cường tính minh bạch trong quá trình cấp phép như chuyển đổi quy trình cấp phép xây dựng sang hình thức điện tử, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về xây dựng tất cả các thủ tục hành chính, thực hiện qua cơ chế một cửa và chuyển đổi quy trình cấp phép xây dựng sang điện tử; nên giao Chính phủ hướng dẫn theo hướng đơn giản hóa về hồ sơ, trình tự; tích hợp vào cổng dịch vụ công; sử dụng dữ liệu quốc gia; giảm tối thiểu 30% thủ tục hành chính.
Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết Chính phủ nêu rõ nguyên tắc “từ khi chuẩn bị đến khi khởi công xây dựng, mỗi công trình, dự án chỉ phải thực hiện 1 thủ tục hành chính,” quy định về miễn giấy phép này đã bao gồm cả dự án có quy hoạch chi tiết 1/500 sau khi đã được cơ quan có thẩm quyền kiểm soát các nội dung cơ bản về phù hợp quy hoạch và an toàn; chỉ các công trình quy mô nhỏ (không phải thẩm định) mới phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép xây dựng.
Thủ tục cấp giấy phép sẽ được quy định đơn giản hóa tối đa tại Nghị định theo hướng: Thực hiện thủ tục trực tuyến toàn trình; đơn giản hóa về hồ sơ và điều kiện; nâng cao trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình; giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7-10 ngày). Các quy định này sẽ giảm tối thiểu 30% thời gian/chi phí theo theo yêu cầu của Chính phủ.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: Media Quốc hội.
Miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ phải giới hạn rõ về quy mô
Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cho biết việc mở rộng trường hợp miễn giấy phép xây dựng và quyền sở hữu đối với nhà ở được rất nhiều đại biểu quan tâm.
Theo Luật Đất đai, hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà ở cần có giấy phép xây dựng nhà ở. "Nếu miễn giấy phép thì có thông báo khởi công hoặc có văn bản thẩm định thiết kế có giá trị tương đương với giấy phép xây dựng, khi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu để đảm bảo quyền lợi của người dân hay không?", Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đặt câu hỏi và nói "rất lo lắng về điều này".
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Media Quốc hội.
Cho ý kiến cuối phiên thảo luận, về miễn giấy phép xây dựng với một số công trình, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, phải tính toán rất kỹ để bảo đảm tính khả thi. Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề, công trình xây dựng gây ảnh hưởng đến các nhà xung quanh như nứt, lún… thì xử lý như thế nào. Chủ tịch Quốc hội lưu ý rút ngắn thời gian, thủ tục, nhưng cần bổ sung việc công bố công khai thiết kế trong thời gian nhất định, để giám sát, phản biện.
Về miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần giới hạn diện tích, dưới 500m2 sàn hay bao nhiêu, điều kiện phải không nằm trong hành lang giao thông, di sản. Nếu không quy định rõ, theo Chủ tịch Quốc hội, sẽ như giai đoạn 2015-2020, "chúng ta phải giải quyết khiếu kiện rất nhiều".
Theo chương trình nghị sự của kỳ họp thứ 10, Quốc hội dự kiến sẽ bầm nút thông qua Luật Xây dựng (sửa đổi) tại kỳ họp này.
Kiều Chinh