Trình bày tóm tắt Báo cáo báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, Chính phủ đã bổ sung nội dung giám sát của Quốc hội, ĐBQH, các cơ quan của Quốc hội tại khoản 3, Điều 57 của dự thảo Luật.
Về việc luật hóa 18 cơ chế, chính sách mang tính chất đặc thù, đặc biệt trong dự thảo Luật, tiếp thu ý kiến của đại biểu, Chính phủ đã rà soát và chỉnh lý 18 cơ chế, chính sách trong dự thảo Luật để bảo đảm các chính sách này không thực hiện một cách cơ học, có tính ổn định và tạo đột phá cho phát triển hệ thống đường sắt. Đồng thời, bảo đảm nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng. Chính phủ đã rà soát toàn bộ cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt và đã giới hạn phạm vi chỉ áp dụng các cơ chế, chính sách này cho dự án quan trọng quốc gia và dự án do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, không phổ quát chung cho tất cả các dự án đường sắt.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn
Trình bày Báo cáo ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý đã giảm từ 10 Chương, 87 Điều xuống còn 4 Chương, 59 Điều (giảm 06 Chương, 28 Điều).
Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng hầu hết những quy định về cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt quy định trong dự thảo Luật đều khác với Luật hiện hành; đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì nghiên cứu kỹ lưỡng cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt trong dự thảo Luật, bảo đảm quán triệt 3 yêu cầu: khả thi, chặt chẽ và hiệu quả; đồng thời phát huy tối đa nguồn lực trong nước; phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm trong quá trình soạn thảo Luật và triển khai thực hiện khi Luật được Quốc hội thông qua; chịu trách nhiệm đến cùng đối với nội dung dự thảo Luật do cơ quan mình trình theo nội dung Kết luận số 119 ngày 20/01/2025 của Bộ Chính trị về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận các cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra đã rất tích cực, khẩn trương, trách nhiệm cao để tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi).
Nêu rõ tính cần thiết của dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội cho biết: "Hiện nay, đất nước chúng ta đang triển khai nhiều dự án phát triển các tuyến đường sắt, như tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam; tuyến đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh, tuyến đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng và một số tuyến đường sắt ở phía Bắc và phía Nam… Từ nghị quyết đặc thù đặc biệt đưa vào để chúng ta xây dựng Luật đường sắt, đây là việc làm hết sức khẩn trương, tích cực. Việc ban hành Luật Đường sắt (sửa đổi) với mong muốn hệ thống đường sắt của đất nước phát triển trong thời gian tới một cách bứt phá đi lên, để đất nước phát triển".
Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm tra dự án luật bám sát vào kết luận của cơ quan có thẩm quyền; chú ý áp dụng triệt để tinh thần phân cấp, phân quyền mạnh cho Chính phủ quyết định.
Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh
Cho ý kiến về giải pháp tiếp tục triển khai công tác quy hoạch gắn với sắp xếp đơn vị hành chính trong thời gian chưa ban hành Luật Quy hoạch (sửa đổi), Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với đề xuất của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính về việc trình Quốc hội xem xét, quyết định rút dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch ra khỏi chương trình Kỳ họp thứ 9 để sửa đổi tổng thể Luật Quy hoạch và trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, rà soát, đề xuất một số vấn đề cấp bách liên quan đến công tác quy hoạch cần quyết định ngay theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền về sửa đổi Luật Quy hoạch để đưa vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 9.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị rà soát và đề xuất những vấn đề có tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội để đưa vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 9; những vấn đề thực tiễn thường xuyên biến động thì giao cho Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương quy định chi tiết, bảo đảm sự phù hợp, linh hoạt và chủ động trong quá trình tổ chức thực hiện. Đối với các nội dung đang được quy định tại Luật Quy hoạch và các luật có liên quan đến quy hoạch đang có hiệu lực thi hành thì tiếp tục thực hiện, không đưa vào nghị quyết của Kỳ họp thứ 9.
Đối với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 và quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành đã được quyết định hoặc phê duyệt trước ngày 1/7/2025 thì được tiếp tục thực hiện cho đến khi có quy hoạch thay thế hoặc được điều chỉnh theo quy định của pháp luật có liên quan, để bảo đảm không làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án, chương trình, nhiệm vụ đã được quyết định phê duyệt.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giao cho Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 đã được cấp có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt trước ngày 1/7/2025 để kịp thời đáp ứng yêu cầu phát triển của các địa phương sau sắp xếp đơn vị hành chính.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao cho Chính phủ tổng kết đánh giá toàn diện các nội dung có liên quan đến quy hoạch trong các văn bản quy phạm pháp luật để sửa đổi, bổ sung và ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về công tác quy hoạch, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật. Trong thời gian các cơ quan có thẩm quyền chưa ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến quy hoạch thì được phép áp dụng các quy định tại Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý vướng mắc, khó khăn do quy định của pháp luật cho đến khi có quy định mới của pháp luật về quy hoạch.
Lê Tuyết/VOV