Qua thư ngỏ ông Dương chia sẻ:
Về cơ cấu nguồn vốn và phương thức THACO huy động vốn để thực hiện dự án:
Tổng vốn đầu tư của Dự án (đã được Quốc hội phê duyệt và không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng do Nhà nước thực hiện) là khoảng 1.562.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 61,35 tỷ USD. Trong văn bản số 188/2025/CV-THACO, con số được đề xuất là tương đương như vậy. Trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi và khi có thiết kế cơ sở được phê duyệt, THACO sẽ nghiên cứu và đề xuất các giải pháp, biện pháp để tiết giảm tối đa tổng vốn đầu tư của Dự án nhằm đáp ứng mục tiêu của dự án.
THACO đề xuất thành lập Công ty thực hiện Dự án (doanh nghiệp dự án), trong đó THACO nắm giữ tối thiểu 51% cổ phần chi phối, chịu trách nhiệm chính trong quản trị, điều hành, thực hiện và vận hành dự án một cách thống nhất. Đồng thời, THACO sẽ mời gọi các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp Nhà nước (do Nhà nước giữ dưới 49% cổ phần) tham gia góp vốn, với nguyên tắc toàn bộ cổ đông có nghĩa vụ và quyền lợi của Dự án theo tỷ lệ cổ phần sở hữu.
Doanh nghiệp dự án chịu trách nhiệm thu xếp vốn là 20% của tổng vốn đầu tư, tương ứng khoảng 312.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 12,27 tỷ USD), trong đó THACO chịu trách nhiệm thu xếp 159.120 tỷ đồng, tương đương khoảng 6,26 tỷ USD.
Phần vốn 80% còn lại của tổng vốn đầu tư (tương đương khoảng 49,08 tỷ USD) là vốn vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, được đề xuất Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ lãi suất trong vòng 30 năm. Việc hoàn trả phần vốn này cho các tổ chức tín dụng sẽ do nhà đầu tư thực hiện theo phương án tài chính được ký kết.
Cả hai phần vốn trên được giải ngân theo tiến độ đầu tư của Dự án trong thời gian 7 năm (kể từ khi Nhà nước bàn giao mặt bằng sạch), với cam kết không sử dụng vốn vay (chiếm 80% tổng vốn đầu tư do Nhà nước bảo lãnh và hỗ trợ lãi vay) cho mục đích khác.
Về việc thu xếp và huy động vốn mà THACO chịu trách nhiệm nêu trên trong 7 năm, bình quân khoảng 22.730 tỷ đồng/năm, tương đương 860,8 triệu USD đến hơn 1 tỷ USD/năm (theo tính toán của chúng tôi thì bắt đầu từ năm 2027), chủ yếu là thông qua tăng vốn và bán cổ phần tại THACO và các Tập đoàn thành viên để đáp ứng việc huy động vốn cho Dự án.
Về cơ cấu cổ đông của THACO và các Tập đoàn thành viên hiện nay
Tại THACO, ông Trần Bá Dương (người sáng lập, Chủ tịch HĐQT) và gia đình sở hữu 72% vốn; Tập đoàn Jardine Matheson – Tập đoàn đa quốc gia thành lập từ năm 1832 tại Anh Quốc, là cổ đông chiến lược đã đồng hành với THACO hơn 17 năm, sở hữu 26,6% vốn; còn lại 1,4% vốn thuộc về các cổ đông khác là cán bộ nhân viên.
Tại THACO AUTO; THACO INDUSTRIES; THILOGI do THACO sở hữu 100% vốn.
Tại THACO AGRI: THACO sở hữu 75% vốn; ông Trần Bá Dương và gia đình sở hữu 25% vốn.
Tại THADICO – Đại Quang Minh: THACO sở hữu 77,5% vốn; ông Trần Bá Dương và gia đình sở hữu 22,5% vốn.
Tại THISO: THACO sở hữu 77,5% vốn; ông Trần Bá Dương và gia đình sở hữu 22,5% vốn.
THACO và gia đình ông Trần Bá Dương sẽ tăng vốn, bán cổ phần tại các Tập đoàn thành viên đến mức THACO nắm giữ còn 51%.
Tại THACO, sẽ tăng vốn đến mức ông Trần Bá Dương và gia đình chỉ còn nắm giữ 51% vốn (có thể tham khảo thỏa thuận đã ký với Jardine Cycle & Carriage Limited ngày 31/10/2023 là THACO tăng vốn để Jardine Cycle & Carriage Limited mua cổ phần với giá gấp 20 lần lợi nhuận hợp nhất của THACO trong năm 2027).
Ngoài ra, nếu cần thiết, THACO có thể sử dụng phần lớn lợi nhuận sau thuế hàng năm (ước đạt 15.000 tỷ đồng/năm) để góp vốn thực hiện dự án. Như vậy, THACO đáp ứng tối thiểu 51% vốn là 159.120 tỷ đồng, tương đương khoảng 6,26 tỷ USD và có thể đến 20% tổng vốn đầu tư của Dự án.
Về an toàn tài chính và tình hình sản xuất kinh doanh của THACO
Cơ cấu nợ trên vốn chủ sở hữu của toàn THACO tại ngày 31/3/2025 là 2,54 lần. Đây là ngưỡng an toàn thông thường, ngoài ra còn được xem là rất an toàn khi tính đến các yếu tố sau:
Hầu hết các bất động sản (với danh mục rất lớn và có tính thanh khoản cao) ghi nhận theo giá trị sổ sách rất thấp so với giá thị trường.
Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 77/KL/TU. Ủy ban Thường vụ Quốc hội có ý kiến tán thành và ủng hộ phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án. Theo đó, ngày 24/4/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 91/2025/NĐ-CP quy định thời điểm xác định giá đất thanh toán theo hợp đồng BT tại Thủ Thiêm. Theo Nghị định này, việc tính giá đất dùng để thanh toán đối ứng cho các dự án BT là tại thời điểm ký hợp đồng BT ký tất và số tiền nộp ngoài tổng vốn đầu tư dự án BT được tính tại thời điểm ban hành quyết định giao đất (trong các năm 2013, 2014 và 2015).
Theo kế hoạch, Thành phố sẽ thanh toán số tiền nợ 7.600 tỷ đồng bằng các lô đất cho THACO và Khu đô thị Sala sẽ được tiếp tục bán hàng và triển khai xây dựng trong năm nay.
Về tình hình sản xuất kinh doanh, trong những tháng đầu năm 2025, THACO đang thực hiện tốt theo các mục tiêu, kế hoạch đã đề ra trong Thông điệp đầu năm 2025.
Trong đó, sau hơn 6 năm (kể từ năm 2019), THACO AGRI đã đầu tư ban đầu rất lớn và định hình thành công mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, tích hợp tuần hoàn trên nền tảng hữu cơ hiệu quả cao. Năm nay, doanh nghiệp sẽ có lãi và nhất là vào năm 2027 sẽ có lãi đáng kể.
Về Khu công nghiệp chuyên sản xuất chế biến các sản phẩm từ Lúa tại tỉnh Thái Bình bị chậm trễ, bên cạnh những lý do về pháp lý, di dời các hạ tầng và giải phóng mặt bằng thì còn do đây là dự án Khu liên hợp sản xuất khép kín do THACO đầu tư, là chính chủ không phải là khu công nghiệp cho thuê đất thông thường nên cần thời gian nhất định để nghiên cứu về hướng định hướng và tình hình sản xuất thực phẩm phù hợp với xu thế mới. Hiện nay, dự án Khu công nghiệp THACO – Thái Bình đã được đầu tư xây dựng gần xong hạ tầng và sẽ triển khai xây dựng các nhà máy sản xuất chế biến sớm.
Ngoài ra, Công ty cổ phần Nông nghiệp quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (THACO sở hữu 27,63% cổ phần) có những khó khăn nhất định thì qua năm 2026 sẽ tốt lên sau khi được Chính phủ Lào phê duyệt Dự án trồng cây ăn trái và chăn nuôi thay cho Dự án cao su trước đây.
Có thể nói, mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được sự đồng hành của các Ngân hàng trong và ngoài nước một cách minh bạch nhất là kiểm soát rủi ro về tài chính.
Ông Dương nhấn mạnh trong thư ngỏ: “Dự án Đường sắt cao tốc Bắc – Nam là một dự án có quy mô rất lớn, rất thách thức về công nghệ, kỹ thuật được tích hợp với yêu cầu về an toàn, an ninh rất cao. Tuy nhiên, nếu làm được thì thông qua dự án này, THACO và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam phát triển và xây dựng được nền công nghiệp luyện kim, cơ khí nặng và chính xác, công nghiệp số, in hiệu và điều khiển.
Dự án này trực tiếp không mang lại lợi nhuận nhưng sẽ giúp THACO cũng như cả các doanh nghiệp Việt Nam phát triển theo hướng sản xuất công nghiệp, công nghệ để thu hẹp khoảng cách chênh lệch với các nước trong khu vực nhằm phát triển đất nước bền vững hơn.
Thu Hương