Tỉnh Gia Lai có nhiều diện tích cây cao su còi cọc, kém phát triển đang chờ được chuyển đổi. Ảnh: T.T
Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai vừa chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường liên quan đến việc đề xuất chuyển đổi diện tích cây cao su bị chết, kém phát triển sang thực hiện các dự án trồng trọt, chăn nuôi, dự án khác.
Theo đó, Chủ tịch tỉnh Gia Lai yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan rà soát đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng đất chuyển rừng nghèo sang trồng cây cao su một cách chính xác, trung thực; nêu rõ cơ sở pháp lý trước đây Chính phủ cho chủ trương chuyển 50.000 ha rừng nghèo sang trồng cao su.
UBND tỉnh Gia Lai trước đây đã tạm giao 32.371,6 ha đất rừng cho 16 doanh nghiệp với 44 dự án thuê đất để trồng cây cao su, từ đó đến nay chỉ thực hiện trồng được 25.858,6 ha cao su.
Tuy nhiên, từ lúc cho doanh nghiệp thuê đất đến nay có các vấn đề xảy ra như cây cao su chết, kém phát triển, không hiệu quả khi tính đến cuối tháng 8/2025 là khoảng 17.651,4 ha.
Một số doanh nghiệp chuyển sang trồng thí điểm một số loại cây trồng khác (rà soát lại diện tích, năng suất, hiệu quả).
Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường cần đánh giá thực trạng hiện nay còn bao nhiêu ha cao su sinh trưởng tốt (theo số liệu diện tích cao su phát triển bình thường 7.884,4 ha); diện tích không sản xuất nông lâm nghiệp được chuyển qua các dự án khác.
Ông Tuấn yêu cầu việc đề xuất phương án sử dụng đất chi tiết từng dự án phải đảm bảo nguyên tắc là diện tích cây cao su sinh trưởng phát triển bình thường thì tiếp tục thực hiện chăm sóc, khai thác theo dự án được duyệt, không chuyển đổi.
Việc thực hiện chuyển đổi áp dụng với diện tích cây cao su chết, kém phát triển theo phương án chuyển đổi sang cơ cấu cây trồng, nông lâm kết hợp phải báo cáo chi tiết, cụ thể từng dự án; phù hợp với điều kiện tự nhiên, lập địa với từng khu vực dự án.
Diện tích chuyển đổi không sản xuất nông, lâm nghiệp thì được chuyển qua các mục đích phát triển kinh tế - xã hội khác (như điện gió, điện mặt trời, chăn nuôi).
Diện tích đất dự kiến giao về địa phương quản lý để giải quyết cho hộ nghèo, hộ cận nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất sản xuất thì diện tích đất đó phải canh tác được nông nghiệp.
Bên cạnh đó, quỹ đất trống của các Ban quản lý rừng phòng hộ gần khu dân cư cần rà soát để cân đối bố trí cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo, người đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất sản xuất.
Đồng thời, Chủ tịch tỉnh Gia Lai yêu cầu đề xuất phương án quản lý sử dụng đối với diện tích đất rừng của các công ty chưa khai hoang.
Trong tổng diện tích UBND tỉnh Gia Lai cũ giao 32.405,5 ha, 16 doanh nghiệp đã khai hoang 28.503,7 ha (trong đó đã trồng 25.535,7 ha, chưa trồng 2.968 ha). Diện tích còn lại giao về địa phương, bờ lô, đường mòn, sông suối… với 3.901,8 ha.
Chủ tịch tỉnh Gia Lai yêu cầu việc rà soát đánh giá thực trạng quản lý cũng như đề xuất phương án sử dụng đất chi tiết từng dự án phải hoàn thành trước ngày 25/10/2025 để UBND tỉnh xem xét, xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Trước đó, ngày 25/8/2025, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm có văn bản hướng dẫn phương án xử lý đối với diện tích cây cao su kém hiệu quả trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Theo đó, để đề xuất phương án xử lý đối với diện tích cây cao su kém hiệu quả trên địa bàn tỉnh, tỉnh Gia Lai cần thực hiện việc đánh giá toàn diện chương trình chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su của tỉnh.
Việc đánh giá cần tập trung triển khai 2 nội dung là đánh giá kết quả thực hiện việc chuyển rừng nghèo sang trồng cây cao trên địa bàn tỉnh chi tiết theo từng dự án (chủ dự án, theo địa bàn huyện, thị xã, thành phố); đánh giá kết quả thực hiện, khó khăn vướng mắc và đề xuất, kiến nghị của từng dự án và của địa phương.
Trên cơ sở kết quả rà soát, đánh giá của tỉnh Gia Lai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ nghiên cứu, báo cáo cấp thẩm quyền phương án xử lý cụ thể, đảm bảo hiệu quả sử dụng đất và đúng quy định theo Thông báo số 173/TB-VPCP ngày 15/6/2022 của của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai
Nguyễn Toàn