Chủ tịch tỉnh sẽ trực tiếp điều hành xã khi nhận thấy dấu hiệu trì trệ, né tránh

8 giờ trướcBài gốc

Nội dung trên được Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đề cập khi tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội liên quan các nội dung sửa đổi Hiến pháp, sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương, sáng 14/5.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. (Ảnh: quochoi.vn)

25 nghị định đi kèm để vận hành mô hình chính quyền mới

Về nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và ủy quyền, bà Phạm Thị Thanh Trà cho biết, dự thảo Luật cơ bản kế thừa Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 65/2025 (được Quốc hội thông qua hồi tháng 2 vừa qua).

Tuy nhiên, có sự hoàn thiện về mặt kỹ thuật lập pháp để đảm bảo tính chính trị, tính pháp lý, yêu cầu quản trị và tạo cơ sở dẫn dắt cho tất cả các luật chuyên ngành sẽ tuân thủ, kịp thời sửa đổi, bổ sung. Và đây cũng là những yếu tố cơ bản quyết định hiệu quả vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp.

Bộ trưởng Nội vụ nêu rõ, dự thảo Luật xác lập đầy đủ về nguyên tắc, phạm vi, nội dung, hình thức, điều kiện để phân cấp, phân quyền, ủy quyền và kèm theo cơ chế kiểm soát. Nhằm đảm bảo phát huy vai trò chủ thể của chính quyền địa phương trong quyết định, tổ chức thực hiện và trong chịu trách nhiệm mọi công việc thuộc thẩm quyền được giao.

Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, sửa luật cần đảm bảo tinh thần của Nghị quyết 27 của Trung ương (về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới): quyền lực Nhà nước thống nhất nhưng có sự phân công phù hợp giữa các cơ quan, tổ chức thực hiện về lập pháp, hành pháp và tư pháp, đặc biệt là giữa Trung ương và địa phương.

"Chúng tôi cùng Ủy ban Tư pháp và Pháp luật của Quốc hội đã rà soát thận trọng, kỹ lưỡng và đã dự liệu những vấn đề có thể phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện liên quan đến phân cấp, phân quyền để thiết lập một cơ chế điều hành rất sáng tạo, năng động, linh hoạt cho chính quyền địa phương", Bộ trưởng Nội vụ nhấn mạnh.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà dẫn thảo luận của các ĐBQH về khoản 4 Điều 11 của dự thảo Luật: "Trường hợp cần thiết, UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã".

Quy định này nhằm đảm bảo trong trường hợp cần thiết, UBND hoặc Chủ tịch UBND tỉnh phải kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh, để dòng chảy điều hành thông suốt, không đình trệ, gián đoạn.

"Một số đại biểu băn khoăn thế nào là 'trường hợp cần thiết'. Trường hợp cần thiết ở đây là: cơ quan chuyên môn hoặc cấp xã không đủ năng lực để thực hiện một nhiệm vụ nào đó; phát sinh vấn đề khẩn cấp, phức tạp, nhạy cảm vượt quá khả năng giải quyết của cấp dưới; các nhiệm vụ đột xuất, bất thường cần phải phản ứng nhanh và kịp thời; khi Chủ tịch UBND cấp tỉnh xác định có dấu hiệu trì trệ và né tránh; các tình huống cần phải điều phối, điều hòa liên vùng, liên xã trong trường hợp cấp bách...", bà Phạm Thị Thanh Trà nói.

Bộ trưởng cũng nhận định thực tiễn rất đa dạng, phong phú, nếu không có cơ chế này, thực sự không đảm bảo được yêu cầu vận hành trơn tru, liên thông, thống nhất, hiệu quả. Và trong Luật Tổ chức Chính phủ cũng có một điều khoản giao Thủ tướng xử lý tình huống trong trường hợp cần thiết.

Bộ trưởng thông tin thêm hiện nay có tới 177 luật quy định thẩm quyền của các Bộ trưởng, 152 luật quy định thẩm quyền cụ thể của Thủ tướng và có tới 170 luật quy định rất cụ thể về thẩm quyền của HĐND và UBND cấp huyện. Theo người đứng đầu ngành Nội vụ, đây là những công việc "buộc phải xử lý".

"Qua rà soát, có 474 trong 104 luật, 249 nghị định, thông tư và sẽ phân cấp cho chính quyền địa phương 140 nhiệm vụ, phân định lại thẩm quyền cho chính quyền cấp xã 300 nhiệm vụ cùng với 90/99 nhiệm vụ trong luật hiện hành", Bộ trưởng Nội vụ nói.

Ngay sau khi dự luật được Quốc hội thông qua, Bộ trưởng cho biết Chính phủ sẽ phải ban hành 25 nghị định để triển khai Luật Tổ chức chính quyền địa phương, nhằm kịp thời phân cấp, phân quyền, ủy quyền cho chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức mới.

Phiên họp sáng 14/5. (Ảnh: quochoi.vn)

4 vấn đề cốt lõi

Theo Bộ trưởng Nội vụ, đây có thể coi là dấu mốc lịch sử của nền lập pháp Việt Nam vì lần đầu tiên sau gần 80 năm kể từ ngày thành lập nước, trên cơ sở chủ trương lớn của Đảng, Quốc hội xem xét và sẽ quyết định thay đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp.

"Đây là cuộc cải cách thể chế và hành chính toàn diện mang tính kiến tạo sâu sắc, phản ánh tầm nhìn chiến lược và quyết tâm đổi mới để đất nước đủ điều kiện vững bước vào kỷ nguyên mới", bà Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.

Nội dung thảo luận hôm nay, Bộ trưởng nhận định cũng là một dấu ấn lịch sử, mang tính đột phá từ tư duy quản lý hành chính sang quản trị, kiến tạo và phục vụ; từ phân công hành chính sang phân cấp, phân quyền, trao quyền rõ ràng, thực chất; từ bộ máy hành chính địa phương cồng kềnh, nhiều tầng nấc hệ thống hành chính địa phương tinh gọn với gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đề cập nguyên tắc và yếu tố xuyên suốt của dự thảo luật nhằm thay đổi nền hành chính địa phương. Theo đó, ban soạn thảo đã xây dựng, tập trung 4 yếu tố cơ bản.

Một là xác lập chỉnh thể cấu trúc pháp lý của chính quyền địa phương 2 cấp trên nền tảng tuân thủ một số điều có liên quan đến Hiến pháp đang sửa đổi, nền tảng thể chế hóa chủ trương của Đảng theo tinh thần Nghị quyết 60 của Trung ương, theo Kết luận 126, 127, 137 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và một số chủ trương lớn của Đảng trong tổng thể cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy.

Hai là kế thừa, bổ sung, phân định rành mạch thẩm quyền về phân cấp, phân quyền, ủy quyền. Bộ trưởng Trà nhấn mạnh đây cũng là nội dung cốt lõi với mục tiêu làm sao phân cấp, phân quyền, ủy quyền rõ giữa Trung ương và địa phương, giữa các cấp chính quyền địa phương với nhau, làm cơ sở pháp lý để toàn bộ hệ thống pháp luật chuyên ngành sẽ sửa đổi, bổ sung hoặc xây dựng mới.

"Đây là những yếu tố mang tính nguyên tắc để các luật chuyên ngành làm căn cứ để sửa đổi, bổ sung; đồng thời thúc đẩy sự chủ động, năng động, sáng tạo của chính quyền địa phương theo phương châm địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhiều lần quán triệt", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói.

Nội dung cốt lõi thứ ba, theo Bộ trưởng, là minh định thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền địa phương cho phù hợp với yêu cầu quản trị địa phương trong tình hình mới và giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Nội dung thứ tư Bộ trưởng Nội vụ đề cập là thiết lập đầy đủ, toàn diện cơ sở pháp lý để tháo gỡ tất cả khó khăn, rào cản, vướng mắc khi chuyển đổi chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp, nhưng gắn với việc thực hiện ngay phân cấp, phân quyền và ủy quyền theo chủ trương của Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương, để địa phương thực hiện.

Anh Văn

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/chu-tich-tinh-se-truc-tiep-dieu-hanh-xa-khi-nhan-thay-dau-hieu-tri-tre-ne-tranh-ar943149.html