Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước: Giai đoạn phát triển mới yêu cầu những cải cách ngày càng sâu rộng

4 giờ trướcBài gốc

Chia sẻ tại Hội nghị Doanh nghiệp niêm yết kết hợp Lễ trao giải Doanh nghiệp niêm yết năm 2025 diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh hôm nay (3/12), bà Vũ Thị Chân Phương - Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhìn nhận, đây là Hội nghị lần thứ 18, cũng là một hành trình rất dài so với "tuổi đời" của thị trường chứng khoán. Sự kiện cũng là cơ hội để ghi nhận, khuyến khích và lan tỏa các thông lệ quản trị công ty tốt, thúc đẩy phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Những dấu mốc đặc biệt

Năm 2025 là một năm đặc biệt với thị trường chứng khoán Việt Nam - kỷ niệm 25 năm xây dựng, phát triển và hình thành thị trường chứng khoán. Trong bối cảnh kinh tế quốc tế phức tạp, tác động mạnh đến thị trường tài chính toàn cầu, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn duy trì và tiếp tục khẳng định vai trò là kênh huy động vốn trung - dài hạn quan trọng trong nền kinh tế.

Thị trường chứng khoán Việt Nam, tính đến thời điểm hiện nay, được đánh giá là thị trường rất năng động và có mức tăng trưởng hàng đầu khu vực cũng như trên thế giới. Chỉ số VN-Index vượt mức lịch sử, thanh khoản thị trường tăng trưởng và đạt kỷ lục mới.

Hội nghị Doanh nghiệp niêm yết và Lễ trao giải Doanh nghiệp niêm yết năm 2025.

Một trong những dấu mốc và con số ấn tượng trong năm 2025 được bà Phương nhấn mạnh là chỉ số VN-Index đạt mức lịch sử và thanh khoản có thời điểm lên tới trên 80.000 tỷ đồng trong một phiên giao dịch.

Trên thực tế, trong năm 2025, thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều dấu mốc mang tính bước ngoặt. Đầu tiên là hệ thống công nghệ thông tin mới KRX được chính thức đưa vào vận hành ổn định, an toàn, công suất. Đây là nỗ lực rất lớn của các cơ quan quản lý.

Hệ thống mới không chỉ nâng cấp toàn diện hạ tầng công nghệ, hỗ trợ thị trường gia tăng quy mô, mà còn giúp gia tăng chiều sâu, mở đường cho các sản phẩm, dịch vụ mới sau này.

Đặc biệt, tổ chức xếp hạng FTSE Russell công bố thị trường chứng khoán Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức và được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp.

Chia sẻ thêm về quy trình nâng hạng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, tháng 3/2026 sẽ là kỳ review, nơi tổ chức xếp hạng rà soát các tiêu chí đã đạt. Dù tiêu chuẩn cơ bản được đáp ứng, nhà đầu tư quốc tế vẫn kỳ vọng có thể giao dịch trực tiếp và mở tài khoản tại công ty chứng khoán trong nước một cách thuận tiện hơn. Nhà đầu tư nước ngoài mong muốn có thể mở tài khoản trực tiếp tại công ty chứng khoán trong nước để thực hiện giao dịch, nhưng cũng có thể thông qua các công ty toàn cầu như Morgan Stanley hay Stanley Brothers để mở tài khoản. Dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã hoàn thành dự thảo quy định và Bộ Tài chính sẽ xem xét ban hành trong thời gian sớm nhất.

Quá trình nâng hạng được chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ ngày 8/10/2025), các quỹ phân tích, quỹ chủ động có thể tìm hiểu và mở tài khoản giao dịch trực tiếp trên thị trường Việt Nam. Giai đoạn 2, từ tháng 9/2026, thông qua kỳ review tháng 3, sẽ xem xét những cổ phiếu Việt Nam nào được đưa vào rổ chỉ số của FTSE và dành cho các quỹ thụ động (Passive Funds).

Tỷ lệ phân bổ sẽ dựa trên kết quả đánh giá kỳ review tháng 3 và quyết định phân bổ chính thức được áp dụng vào tháng 9/2026.

Việc thị trường chứng khoán Việt Nam được tổ chức xếp hạng công bố nâng lên thị trường mới nổi thứ cấp đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ, ghi nhận nỗ lực cải cách toàn diện của toàn ngành chứng khoán nhằm phát triển thị trường chứng khoán minh bạch, hiện đại, hiệu quả theo chuẩn mực quốc tế cao nhất. Đồng thời, đây cũng là khởi đầu cho một giai đoạn phát triển mới, yêu cầu cải cách ngày càng sâu rộng hơn nữa để đạt những mục tiêu dài hạn trong tương lai.

Bên cạnh đó, tình hình kinh doanh của nhiều doanh nghiệp niêm yết cũng có bước cải thiện đáng kể. Nhiều doanh nghiệp chủ động lập Báo cáo phát triển bền vững, tăng cường minh bạch thông tin, công bố thông tin bằng tiếng Anh và áp dụng thông lệ.

“Tôi cho rằng, đây là một nhu cầu cấp thiết mà các doanh nghiệp cần làm khi thị trường bước sang giai đoạn mới” - bà Phương chia sẻ.

Cụ thể, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, công bố thông tin bằng tiếng Anh hết sức quan trọng, là một trong những tiêu chí mà tổ chức nâng hạng thị trường đưa ra. Nếu chỉ có thông tin bằng tiếng Việt, sẽ rất khó khăn để nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thông tin hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết.

Những kết quả trên đạt được nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành liên quan, sự đồng hành của các Sở Giao dịch Chứng khoán, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam, các thành viên thị trường, cơ quan thông tấn báo chí, cũng như sự hỗ trợ từ Ngân hàng Thế giới, các chuyên gia của JICA và các định chế đầu tư toàn cầu.

“Thay mặt Ban lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tôi ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương những thành quả đạt được của các Sở Giao dịch Chứng khoán, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán, các thành viên thị trường, cũng như sự đồng hành từ cộng đồng doanh nghiệp niêm yết” - bà Phương phát biểu tại hội nghị.

Yêu cầu cho giai đoạn phát triển mới

Kinh tế Việt Nam đang đẩy mạnh cơ cấu, đổi mới mô hình tăng trưởng và phát triển nhanh, bền vững, trong đó chú trọng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, cùng với mục tiêu tăng trưởng từ 10% trở lên trong năm 2026 và giai đoạn tới. Vai trò của thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục được nâng lên để khẳng định là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế.

Đây là yêu cầu lớn đòi hỏi toàn thị trường chứng khoán phải nâng cao chất lượng vận động, hoàn thiện cơ chế, tăng cường quản trị công ty minh bạch và củng cố niềm tin của nhà đầu tư, chú trọng phát triển bền vững, phát triển xanh nhằm thu hút và sử dụng vốn hiệu quả, đặc biệt trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng.

Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tài chính để phát triển thị trường chứng khoán minh bạch, bền vững, thời gian qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước liên tục hoàn thiện khung khổ pháp lý về quản trị công ty theo thông lệ tốt nhất của OECD. Mức độ tuân thủ của doanh nghiệp niêm yết tiếp tục cải thiện. Nhiều doanh nghiệp chủ động áp dụng các mô hình quản trị tiên tiến, công bố thông tin đầy đủ hơn, minh bạch hơn.

Để thúc đẩy chuyển đổi xanh, Bộ Tài chính sẽ vận hành và triển khai Danh mục phân loại xanh (Green Taxonomy), một công cụ chính sách quan trọng nhằm nhận diện, đánh giá và thúc đẩy các dự án đầu tư thân thiện môi trường. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã ban hành Bộ Sổ tay về triển khai và công bố thông tin ESG. Bên cạnh đó, liên tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, trao đổi kỹ thuật, tổ chức hội thảo quốc tế nhằm thúc đẩy thông lệ ESG tại Việt Nam.

“Tôi cũng rất vui mừng khi tại lễ trao giải năm nay, bên cạnh chất lượng Báo cáo thường niên được cải thiện, hạng mục Báo cáo phát triển bền vững có số lượng doanh nghiệp vượt qua vòng sơ khảo tiếp tục xác lập kỷ lục mới. Điều này phần nào cho thấy, Việt Nam đang có những bước tiến rõ ràng trong việc nâng cao chuẩn mực báo cáo phát triển bền vững” - bà Phương chia sẻ.

Nhà đầu tư trong và ngoài nước cũng dành sự quan tâm lớn tới cơ hội đầu tư xanh, nhất là khi ESG ngày càng trở thành tiêu chí quan trọng để đánh giá rủi ro quyết định đầu tư. Vì vậy, quản trị công ty tốt, minh bạch công bố thông tin, phát triển bền vững sẽ tác động đến khả năng thu hút vốn, mở rộng thị trường và nâng cao lợi thế cạnh tranh cho chính các doanh nghiệp.

Mặc dù vậy, cũng cần nhìn nhận thực tế rằng, thực trạng quản trị công ty, hay triển khai các giải pháp phát triển bền vững, ESG của Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn đầu. Cùng với việc thay đổi tư duy về quản trị công ty, phát triển bền vững, cần nỗ lực hơn nữa từ nhiều phía: cơ quan quản lý, các sở giao dịch... và đặc biệt là sự hành động của các doanh nghiệp.

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đề nghị, trong thời gian tới, các sở giao dịch, các đơn vị liên quan và doanh nghiệp cần tiếp tục có giải pháp mang tính đột phá hơn nữa. Các sở giao dịch cần có giải pháp thiết thực, đề xuất với cơ quan quản lý để đưa Thẻ điểm quản trị công ty của Việt Nam vào top đầu của ASEAN. Đồng thời, các doanh nghiệp niêm yết cần chú trọng hơn nữa việc thực hành quản trị công ty gắn với ESG, áp dụng và thực hành các thông lệ tốt và chuẩn mực tốt về phát triển bền vững.

Cả cơ quan quản lý, sở giao dịch và doanh nghiệp niêm yết cần chủ động nâng cao năng lực để tận dụng thời cơ, đồng thời đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tiếp tục đồng hành cùng thị trường và cộng đồng doanh nghiệp niêm yết.

Trong thời gian tới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tập trung vào các nhóm giải pháp:

Hoàn thiện khung khổ pháp lý hiệu quả và phù hợp thông lệ quốc tế. Trong năm vừa qua, nhiều cơ chế, chính sách cho các công ty niêm yết, đặc biệt là vấn đề công bố thông tin minh bạch và công bố thông tin bằng tiếng Anh đã được ban hành.

Triển khai hiệu quả các đề án, kế hoạch, chương trình lớn mà Chính phủ và Bộ Tài chính đã chỉ đạo, như: Đề án phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030, Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, Đề án tái cấu trúc cơ sở nhà đầu tư và phát triển quỹ đầu tư chứng khoán. Tiếp tục phối hợp hiệu quả với các đơn vị, tổ chức quốc tế để triển khai kế hoạch nâng hạng theo lộ trình và hướng tới mục tiêu chuẩn cao hơn.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý giám sát, ứng dụng công nghệ hiện đại và dữ liệu lớn. Tiếp tục nâng cấp hạ tầng của thị trường và nghiên cứu triển khai các sản phẩm dịch vụ mới. Tăng cường giám sát, nâng cao tính tuân thủ, kỷ cương, kỷ luật thị trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp huy động vốn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, tiếp tục thúc đẩy các chương trình về quản trị công ty, phát triển bền vững, tăng cường đào tạo, hỗ trợ và vinh danh các doanh nghiệp điển hình.

Đối với việc chuyển đổi số, bà Phương chia sẻ thêm, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, tất cả các thủ tục cấp giấy chứng nhận, cấp phép của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước từ đầu năm 2026 sẽ được đưa lên Cổng dịch vụ công trực tuyến toàn trình, giảm thiểu giấy tờ.

Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đang xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu lớn, là dữ liệu chung toàn ngành chứng khoán. Các doanh nghiệp niêm yết, thành viên thị trường sẽ phải phối hợp cập nhật dữ liệu để phục vụ kho dữ liệu chung. Đồng thời, tiếp tục nâng cấp hệ thống giám sát KRX và xây dựng một hệ thống giám sát tổng thể dùng công nghệ chuỗi khối (blockchain) và AI để giám sát thị trường chứng khoán.

“Tôi tin tưởng rằng, với nền tảng 25 năm xây dựng và phát triển, cùng các chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế của Chính phủ và sự chủ động sáng tạo của doanh nghiệp niêm yết, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ tự tin bước vào giai đoạn mới, giai đoạn phát triển mạnh mẽ hơn, hiện đại hơn và bền vững hơn” - bà Phương nhấn mạnh./.

Phan Hằng

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/chu-tich-uy-ban-chung-khoan-nha-nuoc-giai-doan-phat-trien-moi-yeu-cau-nhung-cai-cach-ngay-cang-sau-rong-188064.html