Chu trình nước trên khắp Trái đất đang ngày càng 'thất thường và cực đoan'

3 giờ trướcBài gốc

Chu trình nước đề cập đến hệ thống phức tạp mà nước di chuyển xung quanh Trái Đất. Nước bốc hơi từ mặt đất, bao gồm cả từ hồ và sông lên khí quyển, tạo thành những luồng hơi nước lớn có thể di chuyển trên những quãng đường dài, trước khi cuối cùng rơi trở lại Trái Đất dưới dạng mưa hoặc tuyết.

Biến đổi khí hậu, do con người đốt nhiên liệu hóa thạch, đang làm đảo lộn quá trình này.

Theo báo cáo Tình trạng Tài nguyên nước toàn cầu của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), một phân tích hàng năm về tình trạng nước ngọt toàn cầu, bao gồm suối, sông, hồ, hồ chứa, nước ngầm, tuyết và thềm băng của gần hai phần ba lưu vực sông trên toàn cầu cho thấy chúng đã không trải qua "điều kiện bình thường" vào năm ngoái khi phải vật lộn với tình trạng quá nhiều hoặc quá ít nước.

Nhiều khu vực đã phải vật lộn với tình trạng thiếu nước vào năm 2024, năm nóng nhất hành tinh từng được ghi nhận. Mực nước sông Amazon đã xuống mức thấp chưa từng có, một số khu vực ở miền nam Châu Phi phải chịu đựng một đợt hạn hán khắc nghiệt đến mức các chính phủ phải tiêu hủy hàng trăm loài động vật, bao gồm cả voi. Cùng với đó là mùa màng khô héo ở các khu vực của Mỹ như Texas, Oklahoma và Kansas.

Báo cáo cho thấy nhiệt độ cao cũng ảnh hưởng đến chất lượng nước ở hầu hết 75 hồ chính trên thế giới.

Sông Amazon cạn trơ đáy ở Colombia - Ảnh: AFP

Bất chấp nắng nóng và hạn hán, "chúng tôi cũng đã quan sát thấy nhiều trận lũ lụt, thậm chí còn nhiều hơn những năm khác" - Stefan Uhlenbrook, tác giả chính của báo cáo và là giám đốc thủy văn, nước và băng quyển tại WMO cho biết.

Châu Âu đã trải qua trận lũ lụt lớn nhất kể từ năm 2013 trong khi cơn bão Helene đã gây ra lũ lụt thảm khốc cho một số khu vực của Mỹ khiến ít nhất 230 người thiệt mạng và lũ lụt trên diện rộng ở khu vực Tây và Trung Phi đã khiến khoảng 1.500 người tử vong.

Theo phân tích, các cảnh quan băng giá trên thế giới cũng bị ảnh hưởng. Các sông băng đã chứng kiến tổn thất trên diện rộng với lượng nước mất đi đủ để lấp đầy 180 triệu bể bơi theo tiêu chuẩn Olympic. Báo cáo cũng cho thấy bán đảo Scandinavia, quần đảo Svalbard ở Bắc Cực và Bắc Á đều trải qua tình trạng băng tan kỷ lục.

Sự tan chảy của băng hà gây ra hậu quả to lớn đối với tình trạng mực nước biển dâng cao và nguy cơ lũ lụt, đồng thời đe dọa các quốc gia phụ thuộc vào sông băng để cung cấp điện, tưới tiêu và nước uống.

Một tuyến đường bị lũ lụt gây tắc nghẽn ở bang North Carolina (Mỹ) vào năm 2024 - Ảnh: Reuters

“Thật khó để đưa ra con số về tổng chi phí kinh tế của một chu trình nước ngày càng thất thường, nhưng các trận lũ lụt đơn lẻ vào năm ngoái đã gây ra thiệt hại hàng tỷ đô la” - Uhlenbrook cho biết. Ông nói thêm rằng sự thay đổi về khả năng tiếp cận và nguồn nước cũng có thể "làm gia tăng căng thẳng và xung đột".

Anh Duy

Nguồn CA TP.HCM : http://congan.com.vn/quoc-te/chuyen-bon-phuong/chu-trinh-nuoc-tren-khap-trai-dat-dang-ngay-cang-that-thuong-va-cuc-doan_183304.html