Chưa có chủ trương sáp nhập, chia tách đơn vị hành chính trong những năm tới

3 giờ trướcBài gốc

Chiều 24-12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua về nguyên tắc Nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và Nghị quyết về phân loại đô thị. Nghị quyết này có hiệu lực từ ngày 1-1-2026.

Số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh, xã có biến động lớn

Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh việc ban hành hai nghị quyết trên rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu quản lý, phát triển kinh tế - xã hội. Việc này không phải để tiếp tục sắp xếp, chia tách hay sáp nhập đơn vị hành chính.

Cả nước hiện có 34 tỉnh, TP với 3.321 xã, phường, đặc khu. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, số lượng đơn vị hành chính này sẽ không thay đổi trong những năm tới.

“Đảng và Nhà nước chưa có chủ trương sắp xếp, sáp nhập, chia tách đơn vị hành chính tiếp” - ông Nguyễn Khắc Định nói. Ông khẳng định việc ban hành các nghị quyết nhằm quản lý công tác sắp xếp đơn vị hành chính vừa qua, hoàn thiện quy hoạch và nâng tầm phát triển đô thị của từng địa phương.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định. Ảnh: QH

Trình bày tờ trình bổ sung của Chính phủ về dự thảo nghị quyết tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình cho biết sau sắp xếp, số lượng và quy mô của đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã đã có biến động lớn, dẫn đến các tiêu chuẩn của đơn vị hành chính quy định tại Nghị quyết số 1211 năm 2016 không còn phù hợp với thực tiễn, cần được điều chỉnh cho phù hợp với bối cảnh mới.

Theo ông Đỗ Thanh Bình, dự thảo Nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua được gồm 3 chương, với 12 điều.

Với đơn vị hành chính nông thôn (tỉnh, xã), Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết tiêu chuẩn về quy mô dân số, diện tích tự nhiên giữ như quy định hiện hành, nhưng bổ sung tiêu chuẩn mới về định hướng phát triển kinh tế - xã hội, để hướng tới nông thôn hiện đại, văn minh và bền vững.

Với TP trực thuộc Trung ương, dự thảo nghị quyết quy định theo hướng điều chỉnh tiêu chuẩn quy mô dân số từ 1 triệu lên 2,5 triệu người trở lên; diện tích tự nhiên từ 1.500 km² lên 2.500 km².

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình. Ảnh: QH

Dự thảo nghị quyết bổ sung tiêu chuẩn về vị trí, chức năng của đô thị, trình độ phát triển hạ tầng và tổ chức không gian đô thị đạt tiêu chuẩn của đô thị loại I. Cùng với đó, bổ sung tiêu chuẩn về tỷ lệ đô thị hóa từ 45% trở lên và tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp xã từ 30% trở lên.

Tiêu chuẩn với phường dự kiến điều chỉnh quy mô dân số tăng gấp 2-3 lần so với trước sắp xếp. Tiêu chuẩn diện tích tự nhiên tối thiểu 5,5 km² giữ nguyên nhưng dự thảo nghị quyết bổ sung tiêu chuẩn về vị trí, chức năng của đô thị.

Ngoài ra, dự thảo nghị quyết đã bổ sung tiêu chuẩn về tỷ lệ dân số đô thị từ 50% trở lên; quy định thống nhất tiêu chuẩn của phường thuộc tỉnh, không quy định tiêu chuẩn về loại đô thị của phường để phù hợp với quan điểm chỉ đạo tại Kết luận số 212 “không giới hạn đô thị là một đơn vị hành chính”.

“Việc thành lập đặc khu thực hiện theo chủ trương, định hướng của cấp có thẩm quyền trong từng giai đoạn”- Bộ trưởng Bộ Nội vụ nói và cho biết dự thảo nghị quyết bổ sung quy định đặc khu được công nhận loại đô thị phải đạt 50% mức tối thiểu của tiêu chuẩn tỷ lệ dân số đô thị, cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của phường.

Về lập, thẩm định và thẩm tra Đề án thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính, dự thảo nghị quyết quy định cụ thể thẩm quyền, thời hạn thẩm định hồ sơ đề án.

Dự thảo nghị quyết đồng thời quy định rõ trách nhiệm của cơ quan lập đề án trong việc bảo đảm tính chính xác của thông tin, số liệu tại đề án và việc tiếp thu, giải trình, hoàn thiện hồ sơ đề án sau thẩm định.

Đề nghị cân nhắc tính hợp lý của một số tiêu chuẩn

Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị quy định rõ về việc sử dụng kết quả phân loại đô thị loại I khi xem xét, đánh giá tiêu chuẩn thành lập TP để tránh việc trùng lặp về nội dung, thủ tục.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: QH

“Việc không quy định rõ nguyên tắc sử dụng kết quả phân loại đô thị khi đánh giá tiêu chuẩn của thành phố có thể dẫn đến trường hợp có tỉnh đã đáp ứng tiêu chuẩn để thành lập thành phố nhưng lại chưa có kết quả được công nhận là đô thị loại I”- ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề nghị rà soát, quy định thống nhất các tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của phường với nội dung có liên quan tại dự thảo nghị quyết về phân loại đô thị.

Cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc tính hợp lý của một số tiêu chuẩn vì chưa phù hợp với thực tế và khó bảo đảm tính khả thi. Ông Hoàng Thanh Tùng dẫn chứng về tiêu chuẩn thu nhập bình quân đầu người/năm cao hơn mức bình quân cả nước từ 0,7 lần trở lên; tiêu chuẩn tỉ lệ dân số đô thị trên quy mô dân số với phường ở hải đảo bằng 50% mức quy định…

Sau khi thảo luận, cho ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc đối với hai dự thảo nghị quyết; giao cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra tiếp tục hoàn thiện hai dự thảo, xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội bằng văn bản để ký ban hành trước 31-12-2025.

Không bỏ qua bất cứ đô thị nào đã được công nhận

Chiều cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng xem xét thông qua về nguyên tắc Nghị quyết về phân loại đô thị. Nghị quyết vừa được thông qua gồm 4 chương, với 15 điều, có hiệu lực thi hành từ 1-1-2026.

Theo quy định hiện hành, Việt Nam có 6 loại đô thị, gồm: đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II, loại III, loại IV và loại V, được phân loại dựa trên các tiêu chí về chức năng, quy mô dân số, mật độ dân số, tỉ lệ lao động phi nông nghiệp và hạ tầng kỹ thuật - xã hội.

Dự thảo Nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định 4 loại đô thị. Trong đó, đô thị loại đặc biệt là đô thị trung tâm tổng hợp quốc gia, quốc tế, có vai trò, vị trí và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội đặc biệt.

Đô thị loại I là đô thị trung tâm quốc gia, có vai trò, vị trí, chức năng trung tâm tổng hợp của quốc gia.

Đô thị loại II là đô thị trung tâm tỉnh, thành phố, có vai trò, vị trí, chức năng trung tâm tổng hợp hoặc trung tâm chuyên ngành của tỉnh, thành phố hoặc vùng liên tỉnh.

Đô thị loại III là đô thị trung tâm tiểu vùng thuộc tỉnh, thành phố, có vai trò, vị trí, chức năng trung tâm tổng hợp hoặc chuyên ngành tiểu vùng.

Tiêu chí phân loại đô thị gồm: Vai trò, vị trí và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; Mức độ đô thị hóa; Trình độ phát triển hạ tầng và tổ chức không gian đô thị.

Tiêu chuẩn cụ thể hóa các tiêu chí phân loại đô thị đối với đô thị loại I được quy định cụ thể tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị quyết này.

Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết quy định không tổ chức đánh giá phân loại lại đô thị loại đặc biệt theo phạm vi toàn thành phố đối với Thủ đô Hà Nội, TP.HCM. Các đô thị thuộc Thủ đô Hà Nội, TP.HCM được thực hiện phân loại theo đô thị loại II, loại III theo quy định tại Nghị quyết này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định Nghị quyết mới “không bỏ qua bất cứ đô thị nào đã được công nhận”, chỉ có xếp loại có thể khác.

ĐỨC MINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/chua-co-chu-truong-sap-nhap-chia-tach-don-vi-hanh-chinh-trong-nhung-nam-toi-post888278.html